Object
Goor

Locatie
Adres: n.v.t.
Goor
Gemeente Goor
Provincie Overijssel

Er is discussie over de plek waar het kasteel Goor heeft gelegen, maar het is in ieder geval in de buurt van de verhoogde grond in het stadje Goor die vanouds het Schild wordt genoemd.

Typologie

Er zijn te weinig gegevens over het kasteel Goor om de typologie van deze burcht vast te kunnen stellen. Mogelijk was Goor een walburcht in de nabijheid van de paraboolduin.

Etymologie
Goor betekent 'moeras'. De naam stamt waarschijnlijk van de oorspronkelijke moerasomgeving door hoge waterstanden en overstromingen van de naburige rivier de Regge.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 30-11-2000

Het is niet duidelijk waar de borg te Goor lag.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

De traditionele voormalige plaats van de borg van Goor op de Borghoek op het Schild, blijkt na bodemonderzoek door het ROB minder waarschijnlijk. De borg kan ten noordwesten van het Schild hebben gelegen.

Afmetingen
De afmetingen van de borg te Goor zijn niet bekend. Gegevens hierover ontbreken, mede omdat de plek van deze voormalige burcht nog niet vastgesteld is.

Oudste vermelding
Datum: 1320
Bron:

In 1320 werd Huis te Goor belegerd door de inwoners van Borculo.

Bezitsgeschiedenis
In 1248 trad bisschop Otto III van Utrecht met behulp van graaf Willem II van Holland op tegen graaf Godefridus van Goor en Herman van Saterslo (Saasveld). De graaf van Goor werd gekerkerd en zijn burcht te Goor werd geslecht. Na 1250 was Goor geen zelfstandige heerlijkheid meer. Op het Huis te Goor kwam voortaan een bisschoppelijke kastelein te zitten. In 1325 was een schout kastelein en in 1365 de drost van Twente. De borgmannen van Goor woonden in vijf versterkte adellijke huizen op klokkenafstand van de burcht van Goor. In 1300 waren er ongeveer 20 borgmannen. Dit aantal zakte totdat het er na de Middeleeuwen ongeveer vijf waren. De bisschoppelijke burcht van Goor werd in 1348 verwoest. Hierna werd een havezate nabij Goor 'Huis te Goor', het tegenwoordige huis Hekeren. Dit huis werd voor het eerst in 1400 vermeld, toen het in bezit kwam van de Van Coeverdens.

Historische betekenis
De leden van het geslacht Goor vervulden een pre-ministeriale functie. Mogelijk was er bij de borg te Goor sprake van een walburcht in de nabijheid van de paraboolduin.

Bouwgeschiedenis
De sinds 11e of 12e eeuw bestaande borg van Goor lag in de buurt van de verhoging die het Schild heet. Een gedeelte van deze verhoging heet de Borghoek, maar het Schild bleek pas circa 1275 tot stand zijn gekomen, toen deze verhoging van 2 tot 2,5 meter werd opgeworpen door het uitgraven van de gracht om deze ovaal van ongeveer 160 meter doorsnede. Dit tijdstip komt overeen met het verkrijgen van het stadsrecht van Goor in 1263, waarna Goor vrij plotseling gesticht werd, want uit de tijd hiervoor zijn geen sporen van bewoning gevonden. Deze gegevens werden verkregen na bodemonderzoek door het ROB in 1983, waaruit bleek dat het Schild niet de voorburcht van de borg te Goor is geweest. De burcht zou niet op de Borghoek, de noordoosthoek van het Schild gelegen hebben, maar ten noordwesten van het Schild. De burcht van Goor werd in 1248 geslecht door de bisschop, wellicht vanwege rooftochten. De burcht van Goor werd honderd jaar later in 1348 verwoest en in 1392 gesloopt. In 1400 het 'Huis te Goor' als bezit van de Van Coeverdens, het tegenwoordige huis Hekeren. Het is niet duidelijk of de voormalige borg op dezelfde plek, dichtbij of in de buurt van deze opvolger lag. De ruïne van de borg zou in 1421 nog als gerichtsplaats zijn aangewezen. Er wordt geopperd dat de burcht in de 11e of 12e eeuw ten zuidwesten van het Schild zou hebben gelegen. Huis Hekeren ligt ten noordoosten van het Schild, maar niet daaraan grenzend, aan de kant van het stuk van het Schild dat de Borghoek heet.

Afbeeldingen
geen

Literatuur
-Broekman en Verkleij, 1982, 'Het ontstaan van Goor' en 'De graven of heren van Goor', in: Goor de eeuwen door, Goor, 20-24 en 44-49.-Doesschate, A. ten, 1938, 'Over den vermoedelijken oorsprong van Goor', in: Verslagen en Mededeelingen van de Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis 54, Deventer, 18-63.-Kolks, Z. en Verlinde, A.D., 1991, 'Goor en Delden, van buurschap tot stad', in: 't Inschrien 23, nr.1, 7-16.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: n.v.t.
Bestemming:  (geen)

Auteur en datum
Auteur: R.P.Chorus
Beschrijving gemaakt: 30-11-2000