Wegdam

IN BEWERKING [?]

Object
Wegdam

Locatie
Adres: Wegdammerweg 4
Kerspel-Goor
Gemeente Markelo
Provincie Overijssel

De havezate Wegdam ligt ten westen van de oude weg van Goor naar Neede en ten oosten van de Poelsbeek ter hoogte van de oostelijker gelegen havezate Weldam.

Typologie

De 16e-eeuwse havezate Wegdam was te typeren als een moated site.

Etymologie
onbekend

Huidige situatie
Het huidige huis dateert uit 1758 en is aan achterkant en zijkanten nog omgeven door een gracht. Het gedeelte van de verdieping aan de achterzijde dateert uit de 19e eeuw.

Oudste vermelding
Datum: 17e eeuw
Bron: Kuile, G.J. ter, 1966, Inventaris van het archief van de voormalige havezate Wegdam bij Goor, Zwolle, inv.nr. 21.

"'fondateur van 't huis Wegdam' ."

In 17e eeuwse aantekeningen bij processtukken wordt Christoffel genoemd als de 'fondateur van 't huis Wegdam' (Ter Kuile, Inventaris Wegdam, inv.nr. 21).

Bezitsgeschiedenis
Al vanaf begin 14 eeuw wordt Wegdam niet meer als leengoed vermeld. Het echtpaar Christoffel van Coeverden en Hendrika van Haersolte liet op dit erve Wegdam voor 1563 een edelmanswoning bouwen nadat ze omstreeks 1550 de tweede helft in bezit van dit erve waren gekomen. Nadat Hendrika weduwe geworden was hertrouwde ze en haar nieuwe echtgenoot Wilko Entens werd in 1566 vanwege Wegdam als riddermatige toegelaten tot de Ridderschap van Overijssel. De Van Coeverdens die hierna eigenaar van Wegdam waren werden ook vanwege deze havezate toegelaten tot de Ridderschap. Johan Heidenrijk van Coeverden liet in 1757/1758 een geheel nieuw huis bouwen. Jeremias Meyjes was weduwnaar van Fosca Helena van Coeverden en verkreeg na haar dood in 1862 de havezate Wegdam. Het huis werd in 1897 door de familie Meyjes verkocht aan Maria Cornelia van Heeckeren van Wassenaer, vrouwe van Weldam. De goederen van Wegdam werden bij het landgoed Weldam gevoegd en het behoort sinds 1983 toe aan Alfred Otto Friedrich Graf zu Solms Sonnenwalde. Sinds de restauratie in 1964 wordt het huis regelmatig verhuurd. In 1995 was het verhuurd aan de familie Meyling.

Bouwgeschiedenis
Er zijn processtukken bewaard gebleven uit het midden van de zestiende eeuw over een proces door de drost van Twente tegen Christoffel van Coeverden aanhangig gemaakt over het bezit van huis Wegdam. In 17e eeuwse aantekeningen hierbij wordt Christoffel, die stierf in 1563, genoemd als de 'fondateur van 't huis Wegdam' (Ter Kuile, Inventaris Wegdam, inv.nr. 21). Deze aantekeningen doen vermoeden dat Wegdam als geheel tijdens één bouwcampagne is ontstaan. Christoffel van Coeverden en zijn vrouw Hendrika van Haersolte lieten het huis dus voor 1563 op het erve Wegdam bouwen. In 1650 werd de indeling van het bouwwerk beschreven: zaal en zaalkamer. Overgebleven stenen dragen inscripties van de jaartallen 1684 en 1689, maar mogelijk 'spolia' afkomstig van huis Stoevelaar, zodat de jaartallen verder niet in verband staan met Wegdam. Het zestiende-eeuwse huis kennen we alleen uit een tekening van Cornelis Pronk uit 1732. Die tekening laat een vrij eenvoudig L-vormig, omgracht huis zien, waarvan de beide vleugels verdiepingsloos zijn en op de einde blijken te zijn onderkelderd. Mogelijk was Wegdam aanvankelijk een rechthoekig huis, dat mogelijk later is verbouwd tot een huis met een L-vorm, om bewoning door meer mensen mogelijk te maken.In 1757/1758 werd in ieder geval een geheel nieuw huis gebouwd in opdracht van het echtpaar Johan Heidenrijk van Coeverden en Allegonda Isabella van Raesfelt, getuige een wapensteen uit 1758 met hun wapens. Dit huis staat er nu nog met het omringende 18e-eeuwse lanenstelsel. Het is een rechthoekig, tweebeukig classicistisch huis met grotendeels omgaand schilddak met het front op het oosten. De zijgevels en de achtergevel van het huis grenzen nog aan een gracht. In de eerste helft van de 19e eeuw verkreeg de lage achterbeuk een verdieping. De havezate is in 1964 gerestaureerd door architectenbureau Knuttel te Deventer.