Object
Rensumaborg

Locatie
Adres: Rensumalaan 3, 9982 BH Uithuizermeeden.
Uithuizermeeden
Gemeente Eemsmond
Provincie Groningen

Het terrein ligt ten westen van de bebouwde kom van Uithuizermeeden, direct ten noorden van de spoorlijn aan de Rensumalaan.

Typologie

In de huidige borg is een bouwdeel te herkennen met een verhoogde vloer en dikke muren, waarin een ronde boog, daaronder een kelder met ronde bogen. Mogelijk is dat het oudste deel en restant van een woontoren.

Etymologie
De naam is een verbastering van het oudst bekende bewonersgeslacht Reindesma.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 20-05-2009

Het huis is gedeeltelijk onderkelderd en gebouwd in één bouwlaag op een rechthoekige plattegrond. Er is een omgaand schilddak met vier hoekschoorstenen. Het is in- en uitwendig wit gepleisterd. De voorgevel oogt 19e eeuws en de achtergevel 18e eeuws. De zijgevels zijn blind en in de westelijke zijgevel is een doorgang naar het koetshuis. Het omgevende park is recent minutieus gerenoveerd in de geest van het franse classicisme met lange zichtassen. Het terrein heeft hoge archeologische waarde, beschermd door RACM.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

In de huidige borg is in het deel westelijk van de ingang een bouwdeel te herkennen met een verhoogde vloer en dikke muren, waarin een ronde boog, daaronder een ondiepe kelder met meerder ronde boegen. Door het pleisterwerk is nu geen exacte ouderdom van de bakstenen vast te stellen.

Afmetingen
Op grond van de kadastrale minuut uit 1830 is de afmeting van het totale terrein inclusief de buitenste grachten 130 x 600 m. De omtrek van het vermeende oudste deel moet nog worden vastgesteld.

Oudste vermelding
Datum: begin 15e eeuw
Bron:

Volgens Alma gaat de naam terug op een familie Reindesma, die in de 14e en 15e eeuw in Uithuizermeeden gegoed was en is Rensuma met grote waarschijnlijkheid aan te merken als stamhuis van deze familie. Hij stelt: "Al in 1379 is sprake van een stuk land gelegen in ‘Reyndismadele’ onder Uithuizermeeden....Aan het begin van de 15e eeuw werd het huis waarschijnlijk bewoond door een aantal generaties van de familie Reindesma". (Alma 1995, p. 1-3)

Bezitsgeschiedenis
Het oudste bewonersgeslacht is waarschijnlijk de familie Reindesma in de eerste helft van de 15e eeuw. Van hun sociale status is niets bekend. Na hun vertrek naar Rasquert wordt het waarschijnlijk gedurende twee eeuwen verhuurd als boeren woning en in bezit van de familie Van Ewsum. (De aankomsttitels van de Reindesma’s uit 1408 en 1409 bevinden zich in het Familiearchief Ewsum). In 1662 wordt het bewoond door het echtpaar Aggema-van Wytsma. Petrus Aggema noemt zich als eerste ‘Heer van Rensuma’. In 1695 wordt het goed verkocht aan Mello Alberda van Menkema voor zijn zoon Onno, die de borg ingrijpend verbouwd. Tot 1829 blijft de borg aan de Alberda’s. In dat jaar wordt het geveild en de koper is de familie van Swinderen, die het tot 1974 in bezit heeft. Na verkoop verandert het in korte tijd driemaal van eigenaar. De huidige eigenaar is de ‘Stichting Rensuma-Boon’.

Bouwgeschiedenis
In het begin van de 15e eeuw, of zelfs eerder is een verdedigbaar huis c.q. woontoren gebouwd door de familie Reindesma. In 1700 is het ingrijpend uitgebouwd door Onna Alberda tot de huidige hoofdvorm, en gerenoveerd in 1758 in- en uitwendig in rococo-stijl door Egbert Alberda (blijkens de gevelsteen in de achtergevel).

Afbeeldingen
De tekening van Beckeringh in de marge van zijn kaart ‘Rensuma op de Meeden’, 1782, in RHC Gron.Arch. (Meijer-Reinders, 2004, p. 76). Kadastrale minuut 1830, Rensuma, Uithuizermeeden, sectie G 1, nr. 204 (bewerking Formsma 1973, p. 417). Kleurfoto van de voorzijde van de borg (Meijer –Reinders, 2004, p. 88). Luchtfoto ‘Winter op Rensuma’ door Aerophoto Eelde 2002 ( Meijer-Reinders 2004, p. 880). Kleurfoto gezicht op achterzijde van de borg 2004 ( Meijer-Reinders 2004, p. 91). Inrichtingsplan gebied Rensumaborg van J.W. Boetze ( Meijer-Reinders 2004, p. 91).

Literatuur
Alma R.H., 1955, Langs Ommelander Borgen, Excursie van de werkgroep adelsgeschiedenis, Zwolle, p.1-3. Bolt A., 1995, De Moeshorn te Uithuizen, Rotterdam, p. 97-98. Feith, J.A., (1906) 1979, De Ommelander Borgen en haar Bewoners, Groningen, p. 147-148. Formsma W.J., R.A.Luitjens-Dijkveld Stol en A. Pathuis, 1987, De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Assen , p. 415-418. Meijer-Reinders A., 2004, ‘De Borg Rensuma’, in: de Boer E. en T.Juk, Mey 650, Bedum, p. 73-93. Vinhuizen, J., 1927, ‘Rensuma te Uithuizermeeden’, Groninger Volksalmanak, p. 6-31.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.W. van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 20-05-2009

Bouwhistorisch onderzoek RCE
Rapportage mon.nr. 515613

Archeologisch onderzoek RCE
Rapportage KICH nr 6605