Tammingahuizen
IN BEWERKING [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Tammingahuizen
Locatie
Adres: Stadsweg
Winneweer
Gemeente Ten Boer
Provincie Groningen
Het vroegere kasteelterrein ligt tussen de dorpen Ten Post en Winneweer en ten westen van het Damsterdiep aan de Stadsweg.
Typologie
De afbeelding in de marge van de Coenderskaart 1678 suggereert twee bouwblokken, het achterste, waarschijnlijk oudste, blok in twee bouwlagen zou kunnen passen bij een type woontoren, die mogelijk in de 16e eeuw is uitgebreid tot een type adellijke woning.
Etymologie
De naam van het huis is afgeleid van het geslacht Tamminga
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 09-04-2009
Van het oude borgterrein is de gracht om het rechthoekige kasteelterrein nog bewaard, die ook op de kadasterkaart uit 1830 nog zichtbaar is. Merkwaardigerwijs is het grachten patroon later verdubbeld in spiegelbeeld in westelijke richting. Er is sprake van een podium met een hoogte van 0,5- 1,0 meter, het gebied van deze verhoging kan goed overeenkomen met het totale borgterrein. Ook het verhoogde tracé van de oprijlaan naar de oude Stadsweg is herkenbaar. Het terrein is nu in gebruik als grasland.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Het oude kasteelterrein is herkenbaar aan de nog bestaande grachten in rechthoekvorm. Er is een podium met een talud van 0,5- 1,0 meter hoog dat goed kan overeenkomen met het gebied van het totale borgterrein. Het terrein is in gebruik als grasland.
Afmetingen
Het totale kasteelterrein meet 125 x 160 m. Het kasteelterrein binnen de binnenste grachten meet 60 x 100 meter. De afmetingen van de veronderstelde woontoren zelf zijn niet bekend.
Oudste vermelding
Datum: 1481
Bron: RHC Gron. Arch., Huisarchief Farmsum, inv.nr. 932, 836*, reg.189; Familiearchief Siccama, inv.nr. 445.
Ywe Tamhusen komt voor in 1481 als meier (beheerder) van eigenaar Egbert Clant ‘to Tammyngehues’.
Bezitsgeschiedenis
De oudst bekende eigenaar is de familie Clant. Na het verraad van Rennenberg week Hendrik Clant uit en wordt de borg verkocht aan zijn broer Wigbolt Clant in 1587. De omschrijving van het huis bij de verkoop luidt: voorhuis en ‘zijtkaemer’ met poort, heminge en grachten. In 1614 huwt Wigbolt Clant to Tammingehuizen met Ida de Mepsche en hij overlijdt dan in 1617, waarna de borg opnieuw verkocht wordt. De familie Van Ewsum neemt het bezit over tot 1719. Hierna komt de aangetrouwde familie Gruys in beeld, maar in 1737 wordt het weer doorverkocht door Allard Gruys aan Jacob Themmen , die er in 1750 nog woont. In 1765 wordt de borg voor afbraak verkocht.
Historische betekenis
...
Bouwgeschiedenis
In de 15e eeuw is er waarschijnlijk een rechthoekige woontoren in twee bouwlagen verrezen, die blijkens de afbeelding op de Coenderskaart uit 1678, uitgebreid is met een iets lagere vleugel in één bouwlaag dwars op de woontoren. Bij de keerskoop in 1587 is er al sprake van een voorhuis en ‘zijtkaemer’ met poort, dus de uitbreiding was toen in de 16e eeuw al een feit. De afbraak gaat dan waarschijnlijk kort na 1765 van start.
Afbeeldingen
Gravure op de Coenderskaart 1686, ‘ Tammingahuysen tot den Post’ met gezicht op de voorgevel, (Formsma 1987, p. 501).
Pen en penseeltekening ‘Tammingahuisen tot den Post’ Rademaker 1725 (Beelaerts van Blokland, 2006, p. 281).
Kadastrale minuut 1830, Tammingahuizen, Ten Boer, sectie D 1, nr. 45 (bewerking Formsma, 1987, p. 501).
Bronnen
...
Literatuur
Beelaerts van Blokland, W. en Ch.Dumas, 2006, De kasteeltekeningen van Abraham Rademaker, Zwolle/ Wijk bij Duurstede, p. 281).
Bieleveld, I, en R.H.M. van Immerseel, 2003, ‘Verborgen Borgen in het Groninger land’ in: Bulletin Stichting Vrienden Ned.Landgoederen/Stichting P.H.B., najaar 2003, p. 36-39.
Feith, J.A., (1906)1979, De Ommelander Borgen en haar Bewoners, Groningen, p. 163.
Formsma, W.J., R.A. Luitjens-Dijkveld Stol en A. Pathuis, 1987, De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Assen/Maastricht, p. 500-502.
Vinhuizen, J., 1919, ‘Tammingahuizen bij Ten Post’, in : Maandblad Groningen, p. 113.
Documentatie
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: J.W. van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 09-04-2009
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.