Object
De Rozengaard / Cluttenleen/ Rosgoed,

Locatie
Adres: Hoogenboschweg/ PastoorHagenstraat/Schinvelderstraat.
Brunssum
Gemeente Brunssum
Provincie Limburg

Het terrein van het voormalige, in de zeventiende eeuw gesloopte, kasteel de Rozengaard is gelegen binnen het woonwijk in het noordelijk deel van het huidige Brunssum, dat wordt ingesloten door de Hoogenboschweg, de Pastoor Hagenstraat en de Schinvelderstraat.

Typologie
 (Een nadere specifikatie is niet mogelijk)
Hoe het huis er heeft uitgezien is niet bekend. Op de kadastrale kaart uit de negentiende eeuw, de Tranchotkaart en de Ferrariskaart uit de achttiende eeuw zijn alleen nog de grachten aanwezig, die ten zuiden van het Het Huis Gengoes waren gelegen.

Etymologie
De naam Rosgoed is afgeleid van de oudst bekende bezitter van het goed, Matthijs Roist van Bronshem. De naam Cluttenleen is vervolgens afgeleid van de adellijke familie (van) Clutt, die in de zestiende eeuw het goed in bezit hadden.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: maart 2015

Huidige functie:

Van het oorspronkelijke kasteel zijn geen gebouwdelen meer aanwezig. Het voormalige kasteelterrein is thans in gebruik als woongebied.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:  (Terrein vormt thans onderdeel van een woonwijk )
Grondgebruik:  (Woonwijk)

Van het huis en de omgrachting zijn geen restanten meer aanwezig. Op het voormalige kasteelterrein zijn thans woningen gebouwd.

Afmetingen
De aangegeven afmetingen (ca. 35x40m) betreffen het nog op de kadastrale minuutkaart gemeente Brunssum, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 01 aangegeven terrein, dat aan ten minste drie zijden werd omgeven door een gracht van 7 tot 10m.

Oudste vermelding
Datum: 1381
Bron: leenregister Valkenburg

De oudst bekende registratie van het goed De Rozengaard of Cluttenleen betreft de vermelding in het leenregister van Valkenburg, dat het goed in 1381 door Matthijs Roist van Bronshem werd verheven

Bezitsgeschiedenis
De oudst bekende registratie van het goed De Rozengaard of Cluttenleen betreft de vermelding in het leenregister van Valkenburg, dat het goed in 1381 door Matthijs Roist van Bronshem werd verheven. Hieruit kan worden afgeleid dat het goed al van voor die tijd moet stammen. Wanneer het werd gebouwd en door wie, is evenwel niet bekend. Of door huwelijk of door verkoop is het goed in de volgende periode in het bezit gekomen van leden van de familie Van Werst. Begin zestiende eeuw trouwde de vrouwelijke erfgename Anna van Werst met Johan de Cluth (de oude), die er in 1537 met De Rozengaard werd beleend. Na het overlijden van hun zoon Johan ging het goed eind zestiende eeuw via het huwelijk van hun kleindochter Maria met Johan Vos over naar de familie Vos. Via vererving blijft het goed vervolgens tot eind zeventiende eeuw in het bezit van de familie Vos. Door de Broers Jan en Willen Vos werd in 1622 gestart met de bouw van een nieuw kasteel op ca. 100m ten noorden van Huis Rozengaard, waarna dat laatste huis omstreeks 1648 werd gesloopt.

Historische betekenis
Er is geen informatie beschikbaar, waaruit kan worden afgeleid of het goed een rol van betekenis heeft gespeeld.

Bouwgeschiedenis
Op grond van de oudst bekende vermelding in het leenregister van Valkenburg kan worden afgeleid, dat het Huis al voor 1381 moet hebben bestaan. Hoe het er toen moet hebben uitgezien is niet bekend. Uitgaande van hetgeen aangegeven op de beschikbare kaarten uit de achttiende en negentiende eeuw, zou er sprake geweest kunnen zijn van een gebouwencomplex met een totale oppervlakte van ca. 30x45m, dat door een brede gracht van 7 á 10m werd omgeven. Verder zou er, gezien de aanwezigheid van aanliggende omgrachte terreinen, tevens sprake geweest kunnen zijn van de aanwezigheid van een voorburcht.

Afbeeldingen
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2009, geraadpleegd maart 2015; - Kadastrale minuutkaart gemeente Brunssum, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 01, geraadpleegd maart 2015; - Ferrariskaart 1777, nr. 209, Schinnen, geraadpleegd maart 2015; - Tranchotkaarten gebied tussen Maas en Rijn, geraadpleegd maart 2015.

Bronnen
- http://watwaswaar.nl/#dk-4W-7-1-1v-1-40fo-K2q---Qq, geraadpleegd maart 2015; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd maart 2015; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd maart 2015; - http://www.limburg.nl/e_Loket/Atlas_Limburg/Thematische_viewers/Kunst_en_Cultuur/ geraadpleegd maart 2015; - http://ruimtelijkeplannen.nl, geraadpleegd maart 2015; - http://www.kbr.be/collections/cart_plan/ferraris/ferraris_nl.html, geraadpleegd maart 2015; - http://imagebase.ubvu.vu.nl/cdm/deepzoom/collection/krt/id/5629/show/5623, Tranchotkaarten, geraadpleegd maart 2015; - http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/afbeelding/30026069, geraadpleegd maart 2015. - http://www.dbnl.org/tekst/agt_001zuid02_01/agt_001zuid02_01_0013.php, geraadpleegd maart 2015; - http://www.landvanherle.nl, geraadpleegd maart 2015; - http://members.home.nl/antoine.vromen/bexlit.html, geraadpleegd maart 2015;

Literatuur
- Habets, J., 1884, Geschiedenis van het Leenhof en de Leenen van Valkenburg, Roermond, 397-406; - Hagens, D., 2010, Bureauonderzoek bedrijventerrein Haefland te Brunssum, Rapportage Synthegra S100173, Doetinchem, 18; - Moonen, W., 1952, Brunssum de eeuwen door, derde deel, adellijk Brunssum, Brunssum, 97-111; - Stoeper, H., 2011, Waarom er geen B in Brunssum zit...., onderzoeksrapport Archeocoach Studies 4, Wijlre, 44-45; - Vromen, W.J., 1959, 400 jaar Heerlijkheid Brunssum, uit het oude Brunssum, Bulletin nr. 1, 1959 van de Historische kring Het Land van Herle, Heerlen, 21;

Bescherming gebouw
Status:  (Geen restanten van kasteel meer aanwezig)

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: j (Op het voormalige kasteelterrein is van toepassing het door de gemeenteraad van Brunssum in 2013 vastgestelde bestemmingsplan "BVOwoongebied" met Besluit-vlak Waarde Wonen-1 en Archeologie 1 zeer hoog.)
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: maart 2015

Geomorfologische codering
11/10A4 en 15/14S3: Droog dal (+/- dekzand/loss) en losswand;

Bodemkundige codering
Ln5: Poldervaaggronden: zandige leem in situ;