Object
Alma / Heralma

Locatie
Adres: Eiso Jargesstraat, Saaksum
Saaksum
Gemeente Zuidhorn
Provincie Groningen

Het terrein ligt centraal in het dorp Saaksum ten westen van de kerk aan de Eiso Jargesstraat.

Typologie
 (Wordt beschreven als Borg)
...

Etymologie
De naam komt van de familie Alma. Heralma (heer Alma) is de naam voor ridder Redmer Alma.

Huidige situatie
Het vroegere kasteelterrein ligt op de dorpswierde (wordt vanwege zijn ligging het Hoge Heem genoemd). Het terrein inclusief de mogelijke voorburcht wordt ten dele omgeven diepe, ten dele droge grachten. In de zuidoosthoek ligt de boerderij Almaheerd. Het terrein is in gebruik als boerenerf en grasland.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Grondgebruik:

...

Afmetingen
Op grond van de bewerkte kadastrale minuut uit 1828 zijn de afmetingen van het totale terrein inclusief de buitenste grachtrestanten ca. 60 x 120 meter. De afmetingen van het kasteel zelf zijn onbekend.

Oudste vermelding
Datum: 1583
Bron: Kroniek Eppens

Dusse soldaten (…Gronnigers…) in den antoch lopen na Eysse Yarges huys, um dat tbreken und to beroven, soe daer noch etwes verbleven was van iserwerck.

Bezitsgeschiedenis
In de 15/ 16e eeuw komt voor ridder Redmer Alma (werd ook heer Alma, of Heralma genoemd), bekend als burgemeester van Groningen en legeraanvoerder in de jaren 1492-1522. Volgens Formsma neemt men aan dat hij te Saaksum woonde, maar dat is moeilijk te rijmen met zijn burgemeesterschap. Een dochter van Redmer trouwde met Eisso Jarges (1477-1530). Zodoende kwam het kasteel in deze familie. Tijdens het leven van zijn zoon Coppen staat het kasteel bekend onder de naam Heer Almaheerd (1546). Diens zoon “Eysse Jarges, Saxum hovelinck” moest in 1583 “tbreken und …beroven” van zijn huis meemaken door de Groningers. Ca. 1589 kocht Garbrant Heynens, raadsheer van Groningen de heer Almaheerd van de familie Jarges. Echter het land werd door de meier van Tjaart Broesuma gebruikt en niet van Garbrant Heynens.

Historische betekenis
...

Bouwgeschiedenis
Het kasteel is door de Groningers in 1583 ‘gebroken en beroofd’; in 1589 en 1590 wordt melding gemaakt van materiaal en steen van een ‘gebrokene’ kemenade op het land te Saaksum.

Afbeeldingen
Kadastrale minuut 1828, Alma, Oldehove, sectie E 2, nr. 151 (bewerking Formsma 1987, p. 339)

Bronnen
De kroniek van Abel Eppens tho Equart, I, 1911, uitgave en annotaties van J.A. Feith en H. Brugmans, Werken uitgegeven door het Historisch Genootschap, 3e serie no. 27, Amsterdam, p. 450-451.

Literatuur
Feith, J.A., 1979, De Ommelander borgen en haar bewoners, Groningen, p. 115-116.
Formsma, W.J., R.A. Luitjens-Dijkveld Stol en A.Pathuis, 1987, De Ommelander borgen en steenhuizen, Assen/Maastricht, 2e druk, p. 338-339.

Bescherming gebouw
Status:

Monumentnummer: 8734
 OMSCHRIJVING UIT RCE: Op door boomsingel en gracht omgeven terrein gelegen BOERDERIJ met lang onderkelderd voorhuis onder zadeldak met wolfeinden, nok in dezelfde richting als het rietgedekte schuurdak. Ingang in de lange gev

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: F.R.Hijszeler, J.W. van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 20-01-2012