Object
Waard, Ter / Ter Waert

Locatie
Adres: Onbekend
Leiden
Gemeente Leiden
Provincie Zuid-Holland

Huis ter Waert was waarschijnlijk gelegen tussen de Havenkade en Zuidsingel op het Waardeiland, net binnen de stadsmuur, in het huidige Leiden. Het leen liep tot aan de Burchtgracht, die zich kromde om de oostkant van de burcht, tussen de Oude- en de Nieuwe Rijn. De precieze locatie is lastig vast te stellen. Een afbeelding toont echter een reconstructie van de weteringen (waterlopen) rond Leiden begin 14de eeuw, waarop het huis te Waard duidelijk is aangegeven (Van Oerle 1975, 23). Deze locatie lag tijdens de middeleeuwen in Leiderdorp, maar na uitbreiding van de stad Leiden is het binnen de singel van laatsgenoemde stad komen te liggen. Of ter Waert een kasteel betreft is een lastige vraag. Er zijn geen fundamenten gevonden die een verdedigbare functie kunnen vaststellen. Daarnaast zijn de tekeningen onbetrouwbaar. Het gaat echter wel om een middeleeuws gebouw, dat bewoond werd door een ridder Daniel uten Waerde.

Typologie

Etymologie
Het kasteel werd in 1355 aan de graaf verkocht. De zoon van Gerard van Bennebroek noemde zich 'uten Waerde'. (http://www.kasteleninnederland.nl/kasteel204.php).

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 14-12-2011

Huidige functie:

Er is niets meer van het voormalige middeleeuwse object zichtbaar. Waarschijnlijk is het gebied opnieuw bebouwd.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Het middeleeuwse gebouw is in 1420 verwoest en niet meer opgebouwd. De Burchtgracht werd in de 17de eeuw gedempt. Op aangegeven locatie zijn geen archeologische restanten teruggevonden, waardoor het lastig is om iets te zeggen over de verdedigende functie van het object. Er zijn afbeeldingen bekend, maar deze tonen verschillende objecten en stammen uit de 17de en 18de eeuw.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Afbeeldingen
Tekening in Oost Indische inkt, 17de eeuw, 'Huis te Waard', door onbekende tekenaar naar een origineel van J. Stellingwerf (Hobo 1978, 70).Tekening, 18de eeuw, 'Huis te Waard', door A. Schoemaker naar een tekening van A. de Haan, Den Haag, Koninklijke Bibliotheek (Haersma Buma 2006, 23).Kaart, jaartal onbekend, 'Reconstructie van de weteringen (waterlopen) rond Leiden begin 14de eeuw. Huis te Waard en de burchtgracht staan hierop aangegeven (Van Oerle 1975, 23).Kadastrale minuut, jaartal onbekend, Leijderdorp, Zuid-Holland, sectie A, blad 04, nr. n.v.t. (http://watwaswaar.nl/#Pg-X6-8-ed-1v-1-2a0e-2DNI---Qb, geraadpleegd op 14-12-2011)

Literatuur
Aa, A. van der, 1849, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, twaalfde deel 1849 W-IJ, Gorinchem, A Fockema Andreae, J., et al, 1952, Kastelen, Ridderhofsteden en Buitenplaatsen in Rijnland, Oud-Leiden, 92. Janse, A., 2001, Ridderschap in Holland, Hilversum, 124, 133, 246. Hobo, C., 1978, Leiderdorp in Vroeger dagen, Leiderdorp. Haersma Buma, M. van, 2006, De kastelen van Leiderdorp: ter Waard, ter Zijl, Berendrecht, ter Mey en ter Does alsmede omgrachte adellijke woning Stenevelt, Leiderdorp. Oerle, van H.A., 1975, Leiden binnen en buiten de stadsvesten. De geschiedenis van de stedenbouwkundige ontwikkeling binnen het Leids rechtsgebied tot aan het einde van de gouden eeuw, Leiden (2 dln.), 23.

Documentatie
N.v.t.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: R. Klaarenbeek / K. Heilmann
Beschrijving gemaakt: 14-12-2011

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Geomorfologische codering
Onbekend

Bodemkundige codering
Onbekend