Object
Berendrecht (Oud)

Locatie
Adres: Poelgeestlaan/Rijnenburg
Leiderdorp
Gemeente Leiderdorp
Provincie Zuid-Holland

Oud Berendrecht (1420-1574) stond op de plaats nabij de hedendaagse Scheppingskerk - in het centrum van Leiderdorp - op de hoek van de Poelgeestlaan en de Rijnenburg. Deze locatie bevindt zich nabij de Oude Rijn en ten noorden van het huis ter Mey (zie formulier 'Mij, Huis ter'). De locatie is vastgesteld aan de hand van de kaart van het Rijnland uit 1746. Er is weinig bekend over de (staat van) archeologie en het is lastig vast te stellen of Berendrecht tot de kastelen gerekend kan worden De vraag is lastig. Hoewel hier sprake is van een (laat) middeleeuws gebouw en er een afhankelijkheidsrelatie was tot een persoon of instelling, ontbreken enkele andere toetsingscriteria. Het feit dat in de literatuur gesproken werd van een ‘huis’, vult het beeld enigszins aan. Het huis dient niet verward te worden met Berendrecht te Aarlanderveen en te Zoeterwoude.

Typologie

Etymologie
Berendrecht was een geslacht in Zuid-Holland. Het Berendrecht dat in dit formulier behandeld wordt, wordt ook wel Oud Berendrecht genoemd om de tegenstelling aan te geven met Nieuw Berendrecht in Aarlanderveen.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 09-12-2011

Huidige functie:

De voormalige kasteelplaats ligt in de wijk Ouderzorg/Zijlkwartier, in de bebouwde kom van Leiderdorp.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:  (Op de luchtfoto's is op het eerste oog niets meer zichtbaar, sommige bronnen vermelden echter dat er nog enkele restanten zichtbaar zijn.)
Grondgebruik:  (woonwijk)

Het 15de eeuwse huis werd tijdens het beleg van Leiden in 1574 afgebroken, er vond geen herbouw plaats (in 1646 werd Nieuw Berendrecht in Alphen gesticht), Van het huis zijn helaas geen afbeeldingen bekend en de fundamenten zijn in de jaren ’60 van de 20ste eeuw volledig verdwenen voor de bouw van een woonwijk. De vraag of het een versterking betrof is dus lastig te beantwoorden.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Afbeeldingen
Kadastrale minuut, jaartal onbekend, Leijderdorp, Zuid Holland, sectie A, blad 03, nummer onbekend (http://watwaswaar.nl/#Po-X2-7-ed-1v-1-2b6G-2DBo---Qa, geraadpleegd op 09-12-2011)Plattegrond, jaartal onbekend, situatie Leiderdorp Z.H.. Berendrecht, door onbekende tekenaar (Manuscript VII in Schellart collectie).Google Earth, foto, 2011, Locatie Berendrecht (NKS digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
Aa, A. van der, 1840, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, tweede deel B, Gorinchem, 223. Fockema Andreae, J., et al, 1952, Kastelen, Ridderhofsteden en Buitenplaatsen in Rijnland, Oud-Leiden, 69.Haersma Buma, M. van, 2006, De kastelen van Leiderdorp: ter Waard, ter Zijl, Berendrecht, ter Mey en ter Does alsmede omgrachte adellijke woning Stenevelt, Leiderdorp, 2-94. Oerle, H.A. van, 1975, Leiden binnen en buiten de stadsvesten, de geschiedenis van de stedebouwkundige ontwikkeling binnen het Leidse rechtsgebied tot aan het einde van de gouden eeuw, 2 dln., Leiden. Kan, F.J.W. van, m.m.v. Heins, J. en M.T. de Bye Dolleman, 1993, ‘Het nageslacht van Willem Luutgardenz., schepen van Leiden’, in: De Nederlandsche Leeuw (jrg 110).Stöver, J., 2000, Kastelen en Buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen, 454.Takken, L.M., Oort, H.J. van, Ende, H. van den, en P.F.B. Jongste, 2008, Toelichting op de Archeologische Waarden- en Verwachtingskaart Leiderdorp. Hazenberg Archeologie AMZ Publicaties (19).

Documentatie
Manuscript VII Schellart collectie (Bibliotheek NKS).

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: K.Heilmann
Beschrijving gemaakt: 09-12-2011

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
B, bebouwing

Bodemkundige codering
|h BEBOUW, bebouwing.