Kortgene
VOLLEDIG [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Kortgene
Locatie
Adres: onbekend
Kortgene
Gemeente Noord-Beveland
Provincie Zeeland
Het is niet bekend waar het kasteel van Kortgene, dat in 1530/32 met overig Noord-Beveland is verdronken, precies heeft gestaan. Het was in de nabijheid van de gelijknamige plaats (centrumcoördinaten ca. 045.000/397.000), waar van de voorganger alleen nog de kerktoren resteert.
Typologie
Het is niet bekend welk type kasteel Kortgene is geweest.
Etymologie
Het kasteel is genoemd naar de plaats Kortgene.
Huidige situatie
Het kasteel is met Kortgene en overig Noord-Beveland verdronken in 1530/32.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Aangezien de locatie van het kasteel niet bekend is, is niet bekend wat de huidige toestand is van dit object. Er zijn geen zichtbare resten meer van dit object. Of er nog archeologische resten zijn, is niet bekend.
Afmetingen
De afmetingen van dit kasteel zijn niet bekend.
Oudste vermelding
Datum: 1411-1413
Bron: J. Reigersberg, Dye cronijcke van Zeelandt, Antwerpen 1551 (Van den Broecke 1978, 265-266)
Jan Reigersberg beschrijft in zijn Chroniik van Zeelandt uit 1551 hoe Filips van Borsele het kasteel liet bouwen, als volgt: Korts daer nae dede de voorghenoemde Heere Philips van Borssele, heere van Cortgene, een proper Casteel maecken ende een prochie kercke daer men daghelijckx die seven ghetijden in singhende was die hij seer rijckelijcken begaefde. 't Stedeken van Cortgene wordt begonnen, ghetimmert ende vervolmaecht in 't jaer ons Heeren MCCCC ende derthien ende inundeerde den tweeden vloedt weder anno MCCCCC twee en dertich.
Bezitsgeschiedenis
Filips van Borssele van Kortgene liet tussen 1411 en 1413 Kortgene ommuren, bouwde de kerk en het kasteel. Kortgene, vermeld als parochie in 1247, stadsrechten 1413, was vanaf 1418 met Dreischor en Monster (Borssele) de enige vrije (ontslagen van fiscale plichten) hoge heerlijkheid in Zeeland. Filips was o.m. rentmeester van Zeeland Bewesten Schelde, en in 1430 met Frank en Floris van Borssele pandnemer van Zeeland. Zijn totale ambachtsbezit bedroeg in 1431 3180 gemeten, waarvan op Noord-Beveland 2480. Filips stierf kinderloos in 1431; heerlijkheid en kasteel van Kortgene vervielen aan de grafelijkheid. Datzelfde jaar verkochten Jacoba van Beieren en Filips van Bourgondië het goed aan Frank van Borssele, die op het kasteel een kastelein aanstelde. Na de dood van Frank van Borssele kocht in 1478 zijn bastaardzoon Floris van Borssele voor 2282 gulden stede, slot en boomgaarden groot 993 gemeten en 40 roeden van Maximiliaan van Oostenrijk als onsterfelijk leen. Na hem vervielen kasteel en heerlijkheid aan respectievelijk zijn zoon Frank en diens zoon Frank (1505). Nadat deze Frank van Borssele van Kortgene in 1521 kinderloos overleed, vervielen heerlijkheid en kasteel aan het geslacht Van Egmond. Toen als gevolg van de St.-Felixvloed op 5 november 1530 Kortgene met overig Noord-Beveland verdronk, was Floris van Egmond, graaf van Buren, er ambachtsheer.
Bouwgeschiedenis
Het kasteel van Kortgene is tussen 1411 en 1413 gebouwd in opdracht van Filips van Borssele. Hoe dit kasteel eruit heeft gezien, is niet bekend. Het is in 1530/1532 verdronken.
Afbeeldingen
- ‘’t Casteel van Kortgene, 1532’. Gewassen pentekening (fantasie), 18de eeuw Zeeuws Archief, Middelburg. ZI-II-1675,(ook in Van den Broecke 1978, 265).
Bronnen
Chroniik van Zeelandt door J. Reygersberg, gecorrigeerd en aangevuld door M. Z. van Boxhorn, Middelburg 1644. (books.google.nl/books?id=oqI2AAAAMAAJ, geraadpleegd 04-07-2013) Drossaers, S.W.A., 1948-1955 (2 dln.), Het Archief van de Nassause Domeinraad, 114.
Literatuur
Broecke, J.P. van den, 1978, Middeleeuwse kastelen van Zeeland. Bijzonderheden over verdwenen burchten en ridderhofsteden, Delft, 264-266.Rodenberg, Jeroen, 2006, Een heer van stand. Frank van Borsselen en de rol van zijn hovelingen en ambtenaren in zijn profilering als bovengewestelijk edelman in het Bourgondische landencomplex (1436-1470), Schiedam (doctoraalscriptie), 26-27.Steensel, A. van, 2010, Edelen in Zeeland. Macht, rijkdom en status in een laatmiddeleeuwse samenleving (Adelsgeschiedenis 8), Hilversum.
Documentatie
N.v.t.
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: Onbekend
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: J.J.B. Kuipers m.m.v. G. van der Wal
Beschrijving gemaakt: 01-07-2011
Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.
Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.
Overig onderzoek
N.v.t.
Geomorfologische codering
onbekend
Bodemkundige codering
onbekend
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.