Object
Burgst / De Singeltjes (van Burgst)

Locatie
Adres: Burgstsedreef, ong.
Prinsenbeek
Gemeente Breda
Provincie Noord-Brabant

Ten noorden van het monumentale landhuis Burgst te Prinsenbeek, naast het Paradijspad (de fietsroute tussen de Bredase wijken Paradijs en Kesteren-Muizenberg) bevindt zich de locatie die als ‘de Singeltjes’ wordt aangeduid.

Typologie

De burcht van Burgst lijkt een hoogmiddeleeuwse ronde waterburcht waarvan het ontstaan rond 1200 wordt gedateerd.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 2008

De Singeltjes bij het landgoed Burgst bestaan tegenwoordig uit een tweetal concentrische grachtenrestanten met tussenliggende wallen en is gelegen in een bosperceel. Het terrein kent de status ‘zeer hoge archeologische waarde’ en is geregistreerd onder monumentnr. 291 en cma nr. 44C – 001. Het Huis Burgst (een classicistisch landhuis uit 1790) in nabijheid van het terrein staat geregistreerd onder monumentnr. 10428.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Zichtbaar:  (U-vormige wal)
Grondgebruik:

Hoewel de geofysische situatie sporen vertoont die duiden op de aanwezigheid van een versterking, kan over het voormalige blokhuis zelf niet erg veel worden gezegd, ondermeer omdat het rond 1625 is afgebrand en de stenen, afkomstig van het fundament, elders zijn hergebruikt. De nog aanwezige middeleeuwse resten zijn twee grachten en een U-vormige wal.

Afmetingen
Het hoofdburchtterrein heeft een diameter van ca. 24 meter. Rond de hoofdburcht ligt een gracht van ca. 7,5 meter breed. De afmetingen van de voorburcht, die onder de boerderij ligt, zijn onbekend. Totale afmetingen terrein zijn eveneens onbekend.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Historische betekenis
Het terrein werd voor er archeologisch onderzoek plaatsvond in verband gebracht met de uitbreiding van het hertogdom Brabant naar het noorden en het graafschap Holland naar het zuiden. Vijf kilometer ten noorden van de Singeltjes van Burgst werd een grens vastgesteld. In 1202 werd de Hollandse Graaf Dirk VII door Brabanders gevangen genomen; mogelijk was dat de aanleiding voor de bouw van een aantal grensvestingen.

Bouwgeschiedenis
De burcht van Burgst lijkt een hoogmiddeleeuwse ronde waterburcht waarvan het ontstaan rond 1200 wordt gedateerd. Het kasteel werd omringd door een dubbele gracht. De voorburcht ligt onder de boerderij, de tegenwoordige Grote Hoeve. Op het centrale eiland, dat amper ophoging kende en dus geen motte was, heeft een blokhuis gestaan; ooit een houten gebouwtje dat omstreeks 1500 werd vervangen door een stenen kamer. Rond het centrale eiland, dat amper ophoging kende en dus geen motte was, lagen twee grachten en een U-vormige wal die open is aan de kant van de Grote Hoeve. Het open zijn van de hoge wal doet vermoeden dat hij eens doorliep en een voorhof omsloten heeft, temeer daar de opening gericht is op de Grote Hoeve van Burgst, die al eeuwen bestaat en geregistreerd staat onder monumentnr. 10428.

Afbeeldingen
- Kadastrale minuut, 1824, Gemeente Princenhage, Noord Brabant. Sectie C, blad 4, 216 (http://watwaswaar.nl/#Ro-K8-8-ed-1v-1-2mtU-1Lkm---1ix, geraadpleegd op 17-02-2011).- Google Earth foto, 2011, locatie Burgst (NKS digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
- Aa, A.J. van der, 1839, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, deel II, p. 838.- Goor, T.E. van, 1744, Beschrijving der stad en lande van Breda, ’s Gravenhage, p. 397.- Kalf, J., 1912, De monumenten van geschiedenis en kunst in de provincie Noord-Brabant. De monumenten in de voormalige Baronie van Breda, Utrecht, p. 285.- Leenders, K.A.H.W., 1970, De Singeltjes van Burgst, in: ‘Fibula’, 11 (jan/feb/mrt. 1970) 1.- Jaarboekje NKS 1970, p. 41.- Spiekhout, A.G.M., 2010, Tussen wal en gracht. Een classificerend en vergelijkend onderzoek naar de vorm en functie van het laatmiddeleeuwse kasteelcomplex 'de Waterbucht' te Eelde, 23.

Documentatie
Leenders, K.A.H.W, & Schellart, A.I.J.M., 1968, Burgst. Verzamelmap n.a.v. opgravingen door Werkgroep “Haagse Beemden” te Breda (1968/1969/1970/1971).

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:  (NR. 45278)

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.J.A. Pennartz
Beschrijving gemaakt: 07-05-2008

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
ROB jaarverslag 1970, pp. 40, 66, 68. ROB jaarverslag 1981, p. 84.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
3K14, Dekzandrug (+/- oud bouwlanddek)

Bodemkundige codering
zVz, Meerveengronden op zand zonder humuspodzol, beginnend ondieper dan 120 cm