Object
Spieringshoek

Locatie
Adres: Laan van Spieringshoek
Schiedam
Gemeente Schiedam
Provincie Zuid-Holland

Het middeleeuwse kasteel 'Spieringshoek' lag aan de nu gelijknamige Laan van Spieringshoek tussen Schiedam en Vlaardingen. Deze locatie ligt ten oosten van de Poldervaart, ten noorden van de huidige Vijf sluizen (Schamp 1918, 514), op de locatie van het huidige tennispark. De precieze coördinaten van het kasteel(terrein) zijn lastig te bepalen, omdat er geen archeologische gegevens beschikbaar zijn.

Typologie

Etymologie
Harman van Poelgeest noemde het kasteel 'Spieringshoek', omdat het op de hoek van de hoge zeedijk gelegen was en hij het gebouw had gekocht van Wouter Spiering (Schamp 1918, 514).

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:  (Tennispark)

Van het kasteel Spieringshoek zijn voor zover bekend geen resten bewaard gebleven. Alleen de Laan van Spieringshoek, afgesloten door een ijzeren hek met de naam 'Spieringshoek' erop, herinnert ons aan (de locatie van) het voormalige kasteel. Tevens is het tennispark Spierinsghoek, waar het kasteel ongeveer gelegen moet hebben, vernoemd naar het voormalig kasteel. Archis geeft geen (archeologische waarde-) melding nabij de locatie waar het kasteel gelegen zou moeten hebben. Er zijn geen archeologische gegevens bekend.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Bouwgeschiedenis
De literatuur vertelt ons dat het slot in 1351 door Willem V verbrand is, vervolgens hersteld en in 1426 opnieuw verbrand. De overgebleven boerderij met torentjes werd in 1709 vervangen door een herenhuis dat in 1850 werd afgebroken. Nadat het gebouw in bezit was geweest van verschillende eigenaren werd de grond uiteindelijk in 1916 door de gemeente Schiedam gekocht.

Afbeeldingen
Tekening, jaartal onbekend, 'Het huis Spieringshoek, voorzijde, in 1500', door J. Kortebrant (Jongsma en Loosjes 1914,S 1) Gemeentearchief te Rotterdam. Tekening, 1691-1759, 'De tuin en de bruggetjes over een vijver op Spieringshoek', door C. Pronk (Het Prinsenhof 1972, 51) Penseeltekening, jaartal onbekend, 'De achterzijde van Spieringshoek bij Schiedam', door A. Rademaker (Beelaerts van Blokland & Dumas 2005, 191). Foto, jaartal onbekend, 'de Oude Slotlaan van Spieringshoek, tusschen Schiedam en Vlaardingen', door C. Steenbergh (Documentatiecentrum NKS, Documenatiemap 'Spieringshoek'). Kadastrale minuut, jaartal onbekend, Schiedam, Zuid Holland, sectie F, blad 02, nr. 297 (http://watwaswaar.nl/#O8-RE-7-ed-1v-1-2Rpw-1pq4---k2, geraadpleegd op 08-11-2010)

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
Aa, A. van der, 1846, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, tiende deel S, Gorinchem, 624. Beelaerts van Blokland W. en C. Dumas, 2005, De kasteeltekeningen van Abraham Rademaker, Zwolle, 192. Het Prinsenhof, 1972, Nederlandse buitenplaatsen bedreigd?, Delft, 51. Hoek, C., 1963, 'Het huis te Spieringshoek', in: Rotterdams Jaarboek (1963), 225-237. Ook te raadplegen op http://rjb.x-cago.com/GARJB/1963/12/19631231/GARJB-19631231-0252/story.pdf en/of documentatiemap NKS. Hoek, C., 1981, ‘Begraven hofsteden in het Maasmondgebied’, in: T.J. Hoekstra e.a. (red.), 1981, Liber Castellorum. Veertig variaties op het thema kasteel, Zutphen, 137. Jongsma, H. en A. Loosjes, 1914, Kasteelen buitenplaatsen tuinen en parken van Nederland dl 3., Amsterdam, S 1. Lechner, A.A., 1885, 'Het voormalig kasteel Spieringshoek en zijn bewoners', in: Schiedams Jaarboek (1885), 3 [niet geraadpleegd]. Schamp, K.L., 1918, 'Verdwenen kasteelen in en om Rotterdam. VIII. Spieringshoek', Buiten (1918), jrg.12, nr. 43, Amsterdam, 514.

Documentatie
Zie documentatiemap NKS voor artikel Hoek en diverse afbeeldingen.

Bescherming gebouw
Status:

Monumentnummer:
 N.v.t.

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: K.Heilmann
Beschrijving gemaakt: 08-11-2010

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
B, bebouwing

Bodemkundige codering
|h BEBOUW--, bebouwing