Binckhorst, De
BASISREGISTRATIE [?]
algemeen | omschrijving | bezits- en bouwgeschiedenis | afbeeldingen, literatuur en documentatie | verdere informatie | terug naar de lijst
Object
Binckhorst, De
Binckhorst, De
Locatie
Adres: Binckhorstlaan 149
Den Haag (Voorburg)
Gemeente Den Haag
Provincie Zuid-Holland
Het kasteel De Binckhorst, waarschijnlijk gebouwd in het begin van de 11e eeuw, lag net als het huidige kasteel aan de Binckhorstlaan, tussen Den Haag en Voorburg in. Bovenstaande coördinaten duiden het huidige kasteelterrein aan, waar het voormalige kasteel De Binckhorst waarschijnlijk een groot deel van in beslag nam.
Adres: Binckhorstlaan 149
Den Haag (Voorburg)
Gemeente Den Haag
Provincie Zuid-Holland
Het kasteel De Binckhorst, waarschijnlijk gebouwd in het begin van de 11e eeuw, lag net als het huidige kasteel aan de Binckhorstlaan, tussen Den Haag en Voorburg in. Bovenstaande coördinaten duiden het huidige kasteelterrein aan, waar het voormalige kasteel De Binckhorst waarschijnlijk een groot deel van in beslag nam.
Typologie
Etymologie
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 08-02-2010
Het gebouw De Binckhorst, dat in 1935 gerestaureerd is, dient als medisch centrum.
Laatst bijgewerkt: 08-02-2010
Het gebouw De Binckhorst, dat in 1935 gerestaureerd is, dient als medisch centrum.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Het middeleeuwse kasteel de Binckhorst is meerdere malen verwoest. Boven het maaiveld zijn van het oorspronkelijke kasteel geen resten bewaard gebleven. Een tuinbank van middeleeuwse kloostermoppen en een aanduiding in de bestrating (Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf 1983, 5) doen herinneren aan het voormalige kasteel. Er zijn wel ondergrondse restanten gevonden die voornamelijk afkomstig zijn uit de tweede bouwperiode van het oorspronkelijk kasteel (Archis waarnemingsnr. 24160). Het huidige, nog deels omgrachte, Binckhorst is gebouwd op de restanten van deze voorgangers en staat onder bescherming van het Rijk (Rijksmonumentnr. 17465). De informatie bij Archis waarnemingsnr. 24610 zorgt voor complicaties bij bovenstaande beschrijving van de huidige toestand. Beschrijving (letterlijk) uit Archis: 'In de ongeveer 30 m2 die nog ontgraven konden worden bij het kasteeltje De Binckhorst, kwamen vnl. funderingen uit de 2de bouwperiode voor de dag.Hierdoor heeft de reeds vroeger gedane opmeting een welkome aanvulling gekregen.'De locatie bij deze Archis waarneming is twijfelachtig. De waarneming ligt namelijk niet binnen een straal van 30 m2 vanaf de huidige Binckhorst. Of de huidige Binckhorst is niet gebouwd op de restanten van het voormalige kasteel. Deze tegenstrijdigheid dient nader onderzocht te worden.
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Het middeleeuwse kasteel de Binckhorst is meerdere malen verwoest. Boven het maaiveld zijn van het oorspronkelijke kasteel geen resten bewaard gebleven. Een tuinbank van middeleeuwse kloostermoppen en een aanduiding in de bestrating (Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf 1983, 5) doen herinneren aan het voormalige kasteel. Er zijn wel ondergrondse restanten gevonden die voornamelijk afkomstig zijn uit de tweede bouwperiode van het oorspronkelijk kasteel (Archis waarnemingsnr. 24160). Het huidige, nog deels omgrachte, Binckhorst is gebouwd op de restanten van deze voorgangers en staat onder bescherming van het Rijk (Rijksmonumentnr. 17465). De informatie bij Archis waarnemingsnr. 24610 zorgt voor complicaties bij bovenstaande beschrijving van de huidige toestand. Beschrijving (letterlijk) uit Archis: 'In de ongeveer 30 m2 die nog ontgraven konden worden bij het kasteeltje De Binckhorst, kwamen vnl. funderingen uit de 2de bouwperiode voor de dag.Hierdoor heeft de reeds vroeger gedane opmeting een welkome aanvulling gekregen.'De locatie bij deze Archis waarneming is twijfelachtig. De waarneming ligt namelijk niet binnen een straal van 30 m2 vanaf de huidige Binckhorst. Of de huidige Binckhorst is niet gebouwd op de restanten van het voormalige kasteel. Deze tegenstrijdigheid dient nader onderzocht te worden.
Afmetingen
Oudste vermelding
Datum: 1308
Bron:
Datum: 1308
Bron:
Bezitsgeschiedenis
In 1076 is al sprake van Evert van den Brinckhorst, die aan de zijde van Graaf Dirk V sneuvelde bij de belegering van het kasteel van IJsselmonde. In 1308 draagt Symon van Benthem, ridder, het op aan Willem, graaf van Henegouwen en Holland. Het kasteel wordt onder zijn zoon Jacob van den Binckhorst in 1351 verwoest tijdens de Hoeksche en Kabeljauwse twisten. In 1389 gaat het kasteel over in het bezit van Jan van Arkel, stadhouder en thesaurier-generaal van Holland. Het wisselt door de Hoeksche en Kabeljauwse twisten verschillende malen van eigenaar, maar is in 1435 in het bezit van Dirk van Swieten en zijn vrouw Johanna van Leyenburgh, die uit een jongere tak van het geslacht van Arkel stamt. Het gaat later over op Dirck Pous Zijbrandsz van den Binckhorst, griffier bij het Hof van Holland, deze bezit het kasteel tot aan zijn overlijden in 1471. Het blijft in het bezit van de familie Pous van den Brinckhorst tot aan het overlijden van Johanna Pous van den Brinckhorst in 1563, waarna een dispuut ontstaat tussen haar weduwnaar Willem ridder Snouckaert en haar neef Lodewijk Pous van den Brinckhorst. In 1566 beslist het Hof van Mechelen dat het aan de erfgenamen van Willem Snouckaert toekomt en wel diens jongste broer Jacob. In 1568 vlucht deze naar Utrecht ten tijde van het beleg van Leiden en de onrust die dat ook rondom de Binckhorst geeft. De Snouckaerts keren nadat de Spanjaarden zijn verslagen terug in de persoon van Jacob II. Via Jacob III gaat het over op de erfdochter van Snouckaert die in 1678 trouwt met Willem de Nobelaer, heer van Kerkwerve. Na enige malen verkocht te zijn komt het in 1727 aan de Rotterdamse zakenman Johan Huyman, die het kasteel restaureert. Het raakt daarna in verval totdat het rond 1804 verkocht wordt aan notaris Hendrik Swaan die het kasteel en het park wederom restaureert. In 1834, na zijn overlijden, dreigt het gesloopt te worden, het landgoed wordt in kavels verkocht en het kasteel komt aan een zakenman uit Aken Franciscus Binckhorst. Het wordt door meerdere gezinnen bewoond en is zelfs enige tijd een café met speeltuin. Na de Eerste Wereldoorlog koopt de gemeente Den Haag het en deze laat het in 1935 restaureren.
In 1076 is al sprake van Evert van den Brinckhorst, die aan de zijde van Graaf Dirk V sneuvelde bij de belegering van het kasteel van IJsselmonde. In 1308 draagt Symon van Benthem, ridder, het op aan Willem, graaf van Henegouwen en Holland. Het kasteel wordt onder zijn zoon Jacob van den Binckhorst in 1351 verwoest tijdens de Hoeksche en Kabeljauwse twisten. In 1389 gaat het kasteel over in het bezit van Jan van Arkel, stadhouder en thesaurier-generaal van Holland. Het wisselt door de Hoeksche en Kabeljauwse twisten verschillende malen van eigenaar, maar is in 1435 in het bezit van Dirk van Swieten en zijn vrouw Johanna van Leyenburgh, die uit een jongere tak van het geslacht van Arkel stamt. Het gaat later over op Dirck Pous Zijbrandsz van den Binckhorst, griffier bij het Hof van Holland, deze bezit het kasteel tot aan zijn overlijden in 1471. Het blijft in het bezit van de familie Pous van den Brinckhorst tot aan het overlijden van Johanna Pous van den Brinckhorst in 1563, waarna een dispuut ontstaat tussen haar weduwnaar Willem ridder Snouckaert en haar neef Lodewijk Pous van den Brinckhorst. In 1566 beslist het Hof van Mechelen dat het aan de erfgenamen van Willem Snouckaert toekomt en wel diens jongste broer Jacob. In 1568 vlucht deze naar Utrecht ten tijde van het beleg van Leiden en de onrust die dat ook rondom de Binckhorst geeft. De Snouckaerts keren nadat de Spanjaarden zijn verslagen terug in de persoon van Jacob II. Via Jacob III gaat het over op de erfdochter van Snouckaert die in 1678 trouwt met Willem de Nobelaer, heer van Kerkwerve. Na enige malen verkocht te zijn komt het in 1727 aan de Rotterdamse zakenman Johan Huyman, die het kasteel restaureert. Het raakt daarna in verval totdat het rond 1804 verkocht wordt aan notaris Hendrik Swaan die het kasteel en het park wederom restaureert. In 1834, na zijn overlijden, dreigt het gesloopt te worden, het landgoed wordt in kavels verkocht en het kasteel komt aan een zakenman uit Aken Franciscus Binckhorst. Het wordt door meerdere gezinnen bewoond en is zelfs enige tijd een café met speeltuin. Na de Eerste Wereldoorlog koopt de gemeente Den Haag het en deze laat het in 1935 restaureren.
Historische betekenis
De Binckhorst heeft een belangrijke rol gespeeld in de Hoekse en Kabeljauwse twisten.
De Binckhorst heeft een belangrijke rol gespeeld in de Hoekse en Kabeljauwse twisten.
Bouwgeschiedenis
In 1308 staat er al een kasteel dat in 1351 verwoest wordt, en dat wordt herbouwd door Jacob van den Binckhorst. In 1359 wordt het wederom verwoest door de Delftenaren. Wederom werd het herbouwd. Dit kasteel brandt in 1572 af ten tijde van de Spaanse troebelen. Jacob II Snouckaert herbouwt het in de jaren daarna en bouwt in 1614 een vleugel aan het kasteel. In 1625 bouwt zijn weduwe Anna van Brederode een tweede vleugel aan. Dit levert het aanzien op zoals we nu nog herkennen.
In 1308 staat er al een kasteel dat in 1351 verwoest wordt, en dat wordt herbouwd door Jacob van den Binckhorst. In 1359 wordt het wederom verwoest door de Delftenaren. Wederom werd het herbouwd. Dit kasteel brandt in 1572 af ten tijde van de Spaanse troebelen. Jacob II Snouckaert herbouwt het in de jaren daarna en bouwt in 1614 een vleugel aan het kasteel. In 1625 bouwt zijn weduwe Anna van Brederode een tweede vleugel aan. Dit levert het aanzien op zoals we nu nog herkennen.
Afbeeldingen
Google Earth foto, 2010, Locatie De Binckhorst (Documentatie NKS, digitale documentatie)*Gravure, 1614, 'De Binckhorst', door J. Londerseel, Gemeente Museum te 's Gravenhage (Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf 1983, 2).Kadastrale minuut, 1819, gemeente Voorburg, Zuid Holland, sectie C, blad 01, nr. 236 (de huidige Brinckhorst) (http://watwaswaar.nl/#Nk-Ui-7-1-1v-1-2Q64-24bA---2J1, geraadpleegd op 08-02-2010)*Wegens afscherming van de gegevens is De Binckhorst niet zichtbaar.
Google Earth foto, 2010, Locatie De Binckhorst (Documentatie NKS, digitale documentatie)*Gravure, 1614, 'De Binckhorst', door J. Londerseel, Gemeente Museum te 's Gravenhage (Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf 1983, 2).Kadastrale minuut, 1819, gemeente Voorburg, Zuid Holland, sectie C, blad 01, nr. 236 (de huidige Brinckhorst) (http://watwaswaar.nl/#Nk-Ui-7-1-1v-1-2Q64-24bA---2J1, geraadpleegd op 08-02-2010)*Wegens afscherming van de gegevens is De Binckhorst niet zichtbaar.
Bronnen
N.v.t.
N.v.t.
Literatuur
1983, Wegwijzer in het verleden van 'De Binckhorst', Voorburg, 2-15.- Beelaerts van Blokland, W. en Dumas, C., 2006, De kasteeltekeningen van Abraham Rademaker. Zwolle, 55, 181, 417, 432.- Buitenhuis, T. (red.) 1988, Buitenplaatsen langs de Vliet en omgeving. Delft, 11, 79, 82.- Goris, G., H. Hardenberg, D. van der Meide, N.J. Pabon 1961, Dorp aan de Vliet, geschiedenis van Voorburg. Scheveningen, 70-86.- Janson, E., 1971, Kastelen in en om Den Haag, 's-Gravenhage, 7-12, 62.- Koning, L. de, K. van der Leer, 2009, De canon van Leidschendam-Voorburg. Voorburg 44-49, 88-101.- Leer, K van der, 2001, Historische wandelingen in Voorburg en omgeving. Zwolle, 75-80.- Renaud, J.G.N., 1936. Uit de bouwgeschiedenis van de Binckhorst, in: Oudheidkundig Jaarboek 1936.- Stöver, J., 2000, Kastelen en buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen, 10,26,43,456.- Wijck, H.W.M.van der, 1990, De kasteeltekeningen van Roelant Roghman. Deel I: 44. Deel II: 72, 75 (n. 91,93)
1983, Wegwijzer in het verleden van 'De Binckhorst', Voorburg, 2-15.- Beelaerts van Blokland, W. en Dumas, C., 2006, De kasteeltekeningen van Abraham Rademaker. Zwolle, 55, 181, 417, 432.- Buitenhuis, T. (red.) 1988, Buitenplaatsen langs de Vliet en omgeving. Delft, 11, 79, 82.- Goris, G., H. Hardenberg, D. van der Meide, N.J. Pabon 1961, Dorp aan de Vliet, geschiedenis van Voorburg. Scheveningen, 70-86.- Janson, E., 1971, Kastelen in en om Den Haag, 's-Gravenhage, 7-12, 62.- Koning, L. de, K. van der Leer, 2009, De canon van Leidschendam-Voorburg. Voorburg 44-49, 88-101.- Leer, K van der, 2001, Historische wandelingen in Voorburg en omgeving. Zwolle, 75-80.- Renaud, J.G.N., 1936. Uit de bouwgeschiedenis van de Binckhorst, in: Oudheidkundig Jaarboek 1936.- Stöver, J., 2000, Kastelen en buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen, 10,26,43,456.- Wijck, H.W.M.van der, 1990, De kasteeltekeningen van Roelant Roghman. Deel I: 44. Deel II: 72, 75 (n. 91,93)
Documentatie
Artikel met relevante informatie over de bouwgeschiedenis van De Binckhorst (coll. Struys, 1966) (Documentatiecentrum NKS, Documentatiemap 'de Binckhorst').
Artikel met relevante informatie over de bouwgeschiedenis van De Binckhorst (coll. Struys, 1966) (Documentatiecentrum NKS, Documentatiemap 'de Binckhorst').
Bescherming gebouw
Status: (Het gaat hierbij om de huidige Binckhorst, die mogelijk is gebouwd op resten van een voorganger.)
Monumentnummer: 17465
Het gaat hierbij om de huidige Binckhorst, die mogelijk is gebouwd op resten van een (middeleeuwse?) voorganger. Beschrijving uit het Monumentenregister: ' Voormalig KASTEEL 'De Binckhorst', gebouwd in de 17e, verbouwd in de 18e eeuw, bestaande uit een middenpartij en twee naar voren springende vleugels, torentje, 18e-eeuws ingangshek'.
Status: (Het gaat hierbij om de huidige Binckhorst, die mogelijk is gebouwd op resten van een voorganger.)
Monumentnummer: 17465
Het gaat hierbij om de huidige Binckhorst, die mogelijk is gebouwd op resten van een (middeleeuwse?) voorganger. Beschrijving uit het Monumentenregister: ' Voormalig KASTEEL 'De Binckhorst', gebouwd in de 17e, verbouwd in de 18e eeuw, bestaande uit een middenpartij en twee naar voren springende vleugels, torentje, 18e-eeuws ingangshek'.
Bescherming terrein
Status:
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: Kirsten Heilmann, R.J. Ligthelm
Beschrijving gemaakt: 08-02-2010, 22-01-2016
Auteur: Kirsten Heilmann, R.J. Ligthelm
Beschrijving gemaakt: 08-02-2010, 22-01-2016
Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.
N.v.t.
Archeologisch onderzoek RCE
Funderingen gevonden uit de tweede bouwperiode van Kasteel De Brinckhorst (Archis waarnemingsnr. 24160*). *Locatie Archis waarneming is twijfelachtig. Ligt namelijk niet binnen een straal van 30 m2 vanaf de huidige Binckhorst. Of de huidige Binckhorst is niet gebouwd op de restanten van het voormalige kasteel.
Funderingen gevonden uit de tweede bouwperiode van Kasteel De Brinckhorst (Archis waarnemingsnr. 24160*). *Locatie Archis waarneming is twijfelachtig. Ligt namelijk niet binnen een straal van 30 m2 vanaf de huidige Binckhorst. Of de huidige Binckhorst is niet gebouwd op de restanten van het voormalige kasteel.
Overig onderzoek
Bureauonderzoek o.l.v. Hazenberg Archeologie Leiden (2004-2006): Restanten van het kasteel zijn aanwezig. Het kasteelterrein is plaatselijk verstoord (zie ook Livelink Archis monumentnr. 4061).
Bureauonderzoek o.l.v. Hazenberg Archeologie Leiden (2004-2006): Restanten van het kasteel zijn aanwezig. Het kasteelterrein is plaatselijk verstoord (zie ook Livelink Archis monumentnr. 4061).
Geomorfologische codering
B, bebouwing.
B, bebouwing.
Bodemkundige codering
|h BEBOUW--, bebouwing.
|h BEBOUW--, bebouwing.
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.