Object
Gijzelhill

Locatie
Adres: Steenzwaanweg, ong.
Nieuwerkerk
Gemeente Schouwen-Duiveland
Provincie Zeeland

Het gaat hier om een voormalige motte tussen de Steenzwaanweg in het noorden en de Nieuwe Weg in het zuiden. Deze was gelegen in het 33ste bevang van de Vierbannen van Duiveland. In 1897 nog deels bestaand. De Man (1897, no. 28) plaatste hem 'ten noordwesten van den Nieuwenweg achter het hoefje van B. van Strien. Men ziet hem op 4 pas, zoodra men de achterdeur uitgaat'.

Typologie

Waarschijnlijk is Gijzenhill een motte geweest. Deze typologie is vastgesteld op basis van historisch-geografische, cartografische en toponymische gegevens, en luchtfotografie.

Etymologie
Veldnaam met het component 'berg' volgens Kuipers (1984); twee aaneengesloten percelen Den Bêrg en Bêrgweie op de veldnamenkaart van 1988. Romeijn (1986) geeft de oude naam Gijzelhill, waarschijnlijk ontleend aan het veldboek van Nieuwerkerk van 1730.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 22-08-2008

Er zijn geen archeologische sporen of indicatoren meer bekend. Er is kans op archeologische resten in de bodem.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Er zijn geen sporen of archeologische indicatoren meer bekend sinds de ingrijpende herverkavelingen na de Februariramp 1953, waarbij ook dit terrein is geëgaliseerd. Er is kans op archeologische resten in de bodem. Huidig bestemmingsplan (in ontwikkeling): 'Buitengebied in beweging'. Het terrein is vlak en in gebruik als akkerland.

Afmetingen
Afmetingen onbekend.

Oudste vermelding
Datum: Onbekend
Bron: Onbekend

"Onbekend."

Er zijn geen oude vermeldingen van dit object bekend.

Bezitsgeschiedenis
De bezitsgeschiedenis is onbekend.

Historische betekenis
-

Bouwgeschiedenis
De bouwgeschiedenis van dit object is onbekend. In de zomer van 1897 was het voormalige bergje, aldus De Man, nog een langzaam oplopend terrein, met tarwe bezaaid en omringd door suikerbietvelden. Nog tot de herverkavelingen na de Februariramp 1953 werd het terrein gekenmerkt door gebogen perceelgrenzen en een ronde ophoging. Een luchtfoto uit 1945 toont ter plaatse van het monument een grote zwarte vlek. De topografische kaart 1950 geeft het bergje weer als een lichte verhoging, iets ten zuiden van de weg naar de boerderij Hooggelegen. Een luchtfoto uit 2003 geeft een lichtere vlek dan die uit 1950. In 2004 stelde N. de Visser (Provincie Zeeland, Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland) in het kader van het project 'Waardering Terreinen van Archeologische Betekenis voor de Archeologische Monumentenkaart Zeeland' een nader onderzoek in naar de archeologische waarde van het monument. Daartoe maakte ze onder meer gebruik van archeologische en historische gegevens, oude kaarten, luchtfoto's en het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). Analyse van AHN-gegevens leverde geen verdere aanwijzingen op. Er kon geen veldwerk worden verricht, omdat toestemming werd geweigerd het perceel te betreden. Op advies van De Visser is de status verhoogd tot terrein van Archeologische Waarde; de daadwerkelijke waarde kon immers niet worden bepaald en de kans bestaat dat er nog archeologische resten aanwezig zijn. De omvang/begrenzing is niet gewijzigd.

Afbeeldingen
- Luchtfoto 1945 in archief Stiboka, Wageningen (nr. 3054; fotonr. A26 in Kuipers 1984).- Luchtfoto 56-412 (2003).- Kadastrale minuut, 1811-1832, Nieuwerkerk, Zeeland. Sectie D, blad 2, nabij 256 (http://watwaswaar.nl/#K8-LA-6-ed-1v-1-23MG-1RDs---ti, geraadpleegd op 10-01-2012).- Google Earth foto, 2011, Gijzehill (NKS digitale documentatie).

Literatuur
- Kuipers, S.F., 1984, 'Bergen en burgen op Schouwen-Duiveland', Kroniek van het land van de zeemeermin (Schouwen-Duiveland), 5-38, nr. 43.- Man, J.C. de, 1897, 'De vluchtbergen in Schouwen, de Bevelanden en Tholen', Archief Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 1-142, no. 28 (pag. 42-43).- Oude veldnamen van Schouwen-Duiveland dl. II., 1988, Duiveland, Zierikzee (met losse kaartbijlagen).- Romeijn, M.K., 1986, 'De bevangen van de Vierbannen van Duiveland', Kroniek van het land van de zeemeermin (Schouwen-Duiveland), 5-34 (pag. 18-19).

Documentatie
RACM/ROB, Archiswaarnemingsnr. 20371.Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland, Middelburg. Zeeuws Archeologisch Archief, doss. 42HN-10.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.J.B. Kuipers
Beschrijving gemaakt: 22-08-2008

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
Bureauonderzoek Nathalie de Visser (Provincie Zeeland / Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland; project 'Waardering Terreinen van Archeologische Betekenis voor de Archeologische Monumentenkaart Zeeland'), 2004.2010: BAAC Booronderzoek. (onderzoeksmelding nr. 46236)

Geomorfologische codering
VKW

Bodemkundige codering
-