Object
Den Burght aan de Bartelsweg te Kerkwerve

Locatie
Adres: Bartelsweg, ong.
Kerkwerve
Gemeente Schouwen-Duiveland
Provincie Zeeland

Dit object was gelegen net bezuiden en/of (deels) ter plaatse van de huidige Bartelsweg, in de nabijheid van het naar het noordoosten gelegen voormalige kasteel Te Werve (Kuipers 1984, nr. 34). Het terrein geheten ' Den Burght' was perceel no. 1 in het 15e- of Burchbevang van Kerkwerve. Vóór de herverkaveling waren nog gebogen perceelgrenzen en ronde ophoging zichtbaar. De coördinaten zijn die van Archiswaarneming 49558 (veldwerk N. de Visser, 2004). Kuipers geeft als coördinaten 053.200/411.750, de door N. de Visser (2004) gecorrigeerde Archiswaarneming 20381 053.020/411.750.

Typologie

Het gaat hier om een voormalige motte, zoals vastgesteld kan worden op grond van toponymische, kadastrale en historisch-geografische gegevens.

Etymologie
Het gaat hier om de veldnaam 'Den Burght' (volgens de veldnamenkaart van 1990 'Den berg') in het Burchbevang: Op Schouwen-Duiveland heette een deel van de bergjes 'burg', welke naam ontstaan zal zijn toen nog algemeen bekend was dat deze bergen onderdeel van een burcht- of kasteelcomplex waren (Kuipers 1984, 14).

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 03-07-2008

Er zijn geen sporen of archeologische indicatoren meer zichtbaar.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Bestemmingsplan (in ontwikkeling): 'Buitengebied in beweging'. Er zijn geen sporen of archeologische indicatoren meer aanwezig sinds de herverkavelingen na de Februariramp 1953. Het terrein is vlak en in gebruik als akkerland. Het terrein is niet opgenomen op de AMK.

Afmetingen
De afmetingen zijn onbekend. Het veldboek van 1801 geeft voor het perceel 'Den Burght' 1 gem. 190 r. korenland en vroon.

Oudste vermelding
Datum: Onbekend
Bron: Onbekend

"Onbekend"

Er is geen oudste vermelding van het middeleeuwse object bekend.

Bezitsgeschiedenis
De bezitsgeschiedenis is onbekend. Het is niet bekend of er een relatie is met het nabijgelegen voormalige kasteeltje Te Werve.

Historische betekenis
-

Bouwgeschiedenis
De berglocatie was herkenbaar als groot perceel met gebogen grenzen, dat mogelijk ook een nederhof omvatte. De relatie met het nabije, enkele honderden meters naar het noordoosten gelegen kasteeltje Te Werve (053.350/411.950, oudst bekende vermelding 1313) is niet duidelijk. Mogelijk was 'De burcht' een voorganger daarvan (mottekasteeltje voorafgaand aan een verderop gerealiseerde bakstenen bouw, een situatie die in Zeeland vrij vaak wordt aangetroffen). Op de topografische kaart van 1936/1950 staat volgens Kuipers (1984) nog een hoogte aangegeven; na de herverkavelingen in het decennium na de Februariramp 1953 zijn alle sporen van 'De burcht' uitgewist. In januari 2004 stelde N. de Visser (prov. Zeeland, Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland, afd. Archeologie) in het kader van het project 'Waardering Terreinen van Archeologische Betekenis voor de Archeologische Monumentenkaart Zeeland' een nader onderzoek in naar de archeologische waarde van het monument 64H-A13 (mon.nr. 11297). Daartoe is onder meer gebruik gemaakt van archeologische en historische gegevens, oude kaarten, luchtfoto's en het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). Een kaart uit 1913 toont ten Zuiden van de Platte Weg een afgerond perceel waar het noordelijk deel van het latere AMK-terrein binnenvalt, maar er wordt geen berg weergegeven. Op de topografische kaart uit 1950 is, zoals Kuipers (1984) meldt, wel sprake van een verhoging: eveneens ten zuiden van de Platte Weg, nabij een (oude) boerderij die 'De Werve' heet. De (rest)hoogte ten opzichte van het omringende maaiveld is circa 2 m. Ook op een luchtfoto uit 1945 (nr. 3024) is een verhoging zichtbaar; een aanknopingspunt voor de huidige topografie ontbreekt. Foto's uit 1989 en 2003 bevatten geen archeologische sporen (meer). Behalve de veldnamenkaart leverden overige bronnen geen bruikbare gegevens op. Daarnaast is veldonderzoek verricht (oppervlaktekartering, boringen). In geen van de boringen werden archeologische indicatoren aangetroffen, met uitzondering wellicht van boring 1 in de zuidpunt van het terrein (een laagje bruine klei met kalkspikkels). Bij de oppervlaktekartering werd 'een normale ruis' geconstateerd. De berg is mogelijk al in de 19de eeuw afgegraven en heeft vermoedelijk gelegen ten zuiden van het AMK-terrein en de huidige Bartelsweg. Deze Bartelsweg doorsnijdt waarschijnlijk de afgegraven vliedberg. Het restant zal in de jaren vijftig van de twintigste eeuw zijn verdwenen in het kader van herverkavelingswerkzaamheden. Het monument is in oktober 2004 afgevoerd van de AMK.

Afbeeldingen
- Luchtfoto uit ca. 1945 (nr. 3024); archief Stiboka, Wageningen (nr. A18 in Kuipers 1984).- Kadastrale minuut: niets op te zien.- Google Earth foto, 2011, Den Burcht / Bartelsweg (nr. 33) (NKS digitale documentatie).

Literatuur
- Fokker, A.J.F., 1909, Schouwen vóór 1600, Zierikzee, 246, no. 18.- Kuipers, S.F., 1984, 'Bergen en burgen op Schouwen-Duiveland', Kroniek van het land van de zeemeermin (Schouwen-Duiveland), 5-38, nr. 33.- Man, J.C. de, 1897, 'De vluchtbergen in Schouwen, de Bevelanden en Tholen', Archief Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 1-142, no. 19-21 (één van deze).- Oude veldnamen van Schouwen-Duiveland, 1990, dl. IV, Oostelijk- en Midden-Schouwen (met losse kaartbijlage, zie kaart Kerkwerve).

Documentatie
- RACM/ROB, archiswaarnemingsnrs. 49558 (veldwerk), 20381 (oud).- Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland, Middelburg. Zeeuws Archeologisch Archief, doss. 42HN-20.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.J.B. Kuipers
Beschrijving gemaakt: 03-07-2008

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
Veldonderzoek N. de Visser (Provincie Zeeland/Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland) januari 2004 in het kader van het project 'Waardering Terreinen van Archeologische Betekenis voor de Archeologische Monumentenkaart Zeeland'.

Geomorfologische codering
VKW