Oldenhof / Heteren

IN BEWERKING [?]

Object
Oldenhof / Heteren

Locatie
Adres: Schoutenkamp?
Heteren
Gemeente Over-Betuwe
Provincie Gelderland

De precieze locatie van het kasteel Oldenhof is niet bekend. Over het algemeen wordt verondersteld dat het heeft gelegen ten westen van het dorp Heteren, ten zuiden van de Randwijkse Rijndijk, tussen de Bretagnesingel en de Schoutenkamp.

Typologie

De typologie van het kasteel Oldenhof is niet bekend.

Etymologie

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 30-8-2007

Er zijn geen zichtbare resten van het kasteel Oldenhof waarneembaar. Op de vermeende kasteelplaats staan woningen.

Oudste vermelding
Datum: 1382
Bron: Beelaerts van Blokland 1907, 8-9.

In 1382 wordt een 'Olde Hofstad tot Heteren' genoemd. Op dat moment wordt het als Utrechts leen in leen gegeven aan Dirc van Heteren, 'heren Jacobs soen'.

Bezitsgeschiedenis
In 1382 wordt melding gemaakt van een 'Olde Hofstad tot Heteren'. Er was toen geen sprake van een huis, al is er voor 1382 op enige moment wel een huis op dit goed gestaan. Het terrein was in 1382 als Utrechts leen in handen van ene Dirc van Heteren. Oldenhof bleef in handen van dit geslacht tot 1420. Toen kwam het in handen van het geslacht Groesbeek via Geertruyt van Heteren, die getrouwd was met Seger van Groesbeek. Hun dochter Griete van Boenigen erfde het huis en na haar dood kwam de Oldenhof via vererving aan haar zoon Jelys van Ewyck. Hij werd in 1490 met de Oldenhof beleend. Vervolgens ging de Oldenhof nog meerdere malen als gevolg van overlijden en verkoop in andere handen over (de families Van der Lauwick, Mulickum, Van Stepraed, Van Sallant en Turck) totdat het in 1615 door Jonker Turck, heer van Hemert en Delwijnen werd verkocht aan Johan van Voorst. Het huis en het bijbehorende collatierecht werden in 1664 verkocht door Wilhelmina Maria Magdalena van Voorst aan Ds. Gerardus Noorman, predikant van Heteren en Randwijk. Toen deze in 1678 overleed, kwam het huis in handen van zijn weduwe Margaratha van Brenk. De voogden van de minderjarige erfgenamen verkochten de Oldenhof aan Arnold Coerman. Na diens overlijden in 1693 werd zijn weduwe Angela Dibbets met het huis beleend. Vervolgens werd in 1696 ook mede-erfgenaam Jan Barmet met zijn deel van de Oldenhof beleend. Na het overlijden van Angela Dibbets in 1697 ging haar gedeelte van de Oldenhof via vererving over op Willem Engelen, die op 11 juni van dat jaar met de Oldenhof werd beleend. De Oldenhof bleef in twee handen totdat Johannes de Leeuw van Koolwijk in 1730 met de Oldenhof werd beleend. Hij verkocht op 13 mei 1744 het onroerend goed aan Johan Engelen, secretaris in Nijmegen. In 1804 werd het voormalige kasteel van de familie Engelen gekocht door Frans Godert, baron van Lynden van Hemmen. Zijn weduwe verkocht deze bezittingen aan Evert Moll. De weduwe van Moll verkocht op haar beurt de hofstede in 1843 weer aan Aart van Genderen, die aannemer was. De familie Van Genderen verkocht de hofstede in 1896 aan landbouwer en tabaksplanter Willem van Geijn. Hierna waren ook nog de families Selman en Johannes Vos eigenaar van de hofstede Oldenhof.

Bouwgeschiedenis
Er zijn geen gegevens bekend over de bouwdatum van het kasteel Oldenhof, noch over hoe het er destijds uit zag. De oudste vermelding, een belening van de 'Olde hofstad tot Heteren', dateert uit 1382. De vroegst bekende afbeelding van een huis dateert uit het midden van de 18de eeuw. Aart Schouman tekent het kasteel als een vermoedelijk L-vormig gebouw met een hoge en een lage vleugel. Achter de lage vleugel staat een zeshoekige traptoren. Het kasteelterrein wordt aan de voorzijde afgesloten met een muur met daarin een klein poortgebouw. Uit de tekening is niet op te maken of het geheel of een deel terug gaat op het middeleeuwse huis, het geheel ademt een zestiende-eeuwse sfeer. Opvallend is dat veel auteurs de tekening dateren in 1636. Dit blijkt niet uit de tekening en Schouman was toen nog niet geboren, maar het is mogelijk dat Schouman een oudere situatie afbeeldt. Het kasteel zou zijn gesloopt en vervangen door een herenhuis dat aan het eind van de 18de eeuw werd gesloopt en vervangen door een boerderij. Als dit verhaal klopt dan is deze boerderij tussen 1809, toen het kasteelterrein met bebouwing nog waarneembaar was op een kaart, en 1830 gesloopt. Tevens zijn toen de grachten gedempt. Het kasteelterrein met boerderij komt namelijk niet meer voor op de kadastrale minuut van 1830.