Pottere, De

VOLLEDIG [?]

Object
Pottere, De

Locatie
Adres: Heereweg 18
Noordgouwe
Gemeente Schouwen-Duiveland
Provincie Zeeland

Huize Potter bevindt zich aan Heereweg nr. 18, aan het eind van een lange oprijlaan. Tegenover de oprijlaan, aan de andere kant van de weg, liggen 5 'De Potterehuisjes' (Heereweg nrs. 19-27, RDMZ monumentnr. 11203).

Typologie

Omgracht complex; van sporen uit de late Middeleeuwen is niets bekend. Ook het aspect verdedigbaarheid of de afwezigheid daarvan is niet meer vast te stellen. Wel is sprake van 'uitzonderlijke dikte' van enkele binnenmuren (Van Beveren 1960, 89).

Etymologie
Genoemd naar het geslacht De Pottere.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 19-01-2007

Boerderijcomplex met een schuur uit 1923 en een oprijlaan, waarvan de toegang met beelden is gemarkeerd; tegenover de oprijlaan staan aan de overzijde van de Heereweg de in 1650 gestichte De Pottere's huisjes.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Na de omvorming tot boerderij in 1729 resteerden enkele binnenmuren van 'uitzonderlijke dikte' (Van Beveren 1960, 89).

Afmetingen
De afmetingen van het oorspronkelijke kasteel(terrein) en opstallen zijn niet bekend.

Oudste vermelding
Datum: Onbekend
Bron: Onbekend

Onbekend

Bezitsgeschiedenis
Volgens Van den Broecke (Van den Broecke 1978, 141) diende het huis vermoedelijk tot verblijf van de eerste heren van Noordgouwe uit het geslacht De Hont; ze worden al in 1342 vermeld. Van een middeleeuwse fase is echter niets met zekerheid bekend. Later kreeg het huis de naam De Pottere. Deze herinnert aan de Antwerpenaar jhr. Hendrik de Pottere, in 1578 kapitein te Sluis. Hij vestigde zich op het kasteel van Noordgouwe, nadat hij in 1587 in ondertrouw was gegaan met Agatha van Wissekerke uit Bergen op Zoom, een dochter van Anthonie van Wissekerke en Maria van den Abeele (link Oosterstein? nazien). Volgens Van Beveren (1960) was hij de bouwer en eerste bewoner, maar gebruikte het kasteeltje niet als permanente woonplaats, omdat de drie kinderen uit zijn huwelijk allen te Zierikzee zijn gedoopt (namelijk in 1589, 1591, 1593). Hendrik en Agatha zijn ook te Zierikzee begraven. De stichting van de De Pottere's huisjes tegenover de slotlaan werd mogelijk gemaakt door Maria de Pottere, een dochter van Hendrik de Pottere, die gehuwd was met jhr. John Conyers, luitenant bij het voetvolk. Tot troost en onderhoud van vijf eerlijke weduwen legateerde zij in 1650 een bedrag van 15.000 gulden. Tot 1724 bleef het huis met de gronden in dit geslacht; in 1729 werd de erfenis toegewezen aan Walter Herman Sloet, burgemeester van Zutphen.

Bouwgeschiedenis
De Tegenwoordige Staat (Tegenwoordige Staat X, 1753, 424) noemt Huize De Pottere 'een klein ouderwets Slot of bewaterd Huis'. Een tekening van C. Pronk uit 1745 geeft een goed beeld van het 'kasteeltje' en laat vaststellen, aldus Van Beveren 1960 (87), dat het gebouw uit het eind van de 16de eeuw kan dateren. Het hoofdgebouw had een U-vorm; aan de zuidzijde waren de vleugels verbonden met een muur met in het midden een toegangspoort met spitsboog, waarboven een kleine trapgevel. Aan de westzijde waren enkele aanbouwsels. De op de tekening zichtbare vensters waren alle 17de-eeuwse kruiskozijnen zonder boogvelden en bogen; alleen in het hoofdgebouw is een terugliggend boogveld te zien. In 1729 veranderde men het kasteeltje in een boerenwoning. Alleen enkele binnenmuren wijzen sindsdien door hun uitzonderlijke dikte op de oude hoedanigheid.

Afbeeldingen
- ZA/ZI II-1828: 'Het Huis de Pottere. 1745'. - Kopergravure door H. Spilman, naar een tekening van C. Pronk. Z.j., h. 80, br. 105 mm.- Kadastrale minuut, 1811-1832, Noordgouwe, Zeeland. Sectie B, blad 1, 14 (http://watwaswaar.nl/#Jk-MC-7-ed-1v-1-20wK-1UC8---iK, geraadpleegd op 12-01-2012).- Google Earth foto, 2012, De Pottere (NKS digitale documentatie).

Literatuur
- Van Beveren 1960, 87-89.- Van den Broecke 1978, 141. - Tegenwoordige Staat (...) van Zeeland X, 1753, Amsterdam, 424.

Documentatie
- Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland, Middelburg. Zeeuws Archeologisch Archief, doss. 42FZ-20.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.J.B. Kuipers
Beschrijving gemaakt: 19-01-2007

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
RIN

Bodemkundige codering
-

Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.