Object
Mey, Ter / Klein de Haar

Locatie
Adres: N.v.t.
Haarzuilens
Gemeente Utrecht
Provincie Utrecht

Het kasteel Ter Mey was gelegen onder de huidige toevoerweg naar Kasteel de Haar. Een groot deel van het terrein ligt onder deze weg, het parkeerterrein bij het kasteel en onder de Franse tuin.

Typologie

Het is niet mogelijk vast te stellen welk type kasteel Ter Mey in de middeleeuwen is geweest. Op de vroegste afbeeldingen van het huis, uit de zeventiende en achttiende eeuw, lijken geen resten van een middeleeuws huis meer aanwezig te zijn.

Etymologie
Ter Mey is genoemd naar het geslacht Van der Mije dat in de vijftiende eeuw in bezit was van het kasteel.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 15-7-2009

Het terrein waar Ter Mey gelegen was, is deel geworden van het terrein van kasteel De Haar. Er staan nu een poortgebouw en bijgebouwen.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Grondgebruik:

Ter Mey is volledig verdwenen. Ook de grachten zijn reeds lang gedempt. Op de plek van kasteel Ter Mey ligt nu het parkeerterrein van kasteel De Haar.

Afmetingen
Volgens RAAP mat het gehele kasteelterrein ongeveer 75 x 150 meter. Zij baseren deze afmetingen op de gedane weerstandsmetingen (RAAP 1990, 267 en 268).

Fysisch-geografische situering
Zoals vermeld in Archis: geomorfologie - Rivieroeverwal, geologie - TERP, Oude bewoningsplaatsen

Oudste vermelding
Datum: 1446
Bron: HUA, Collectie Buchell-Booth, genealogische aantekeningen nr. 1225.

De oudste vermelding van Ter Mey stamt uit 1446 en luidt: '14 morgen land, huys ende hoff, berch, schuer ende buer'.

Bezitsgeschiedenis
Waarschijnlijk is Ter Mey gesticht vanuit kasteel De Haar. Alfer van der Meye was in het midden van de vijftiende eeuw met Ter Mey beleend. Hij was volgens Van Buchel een kleinzoon van Boekel van der Meye, die op zijn beurt weer een kleinzoon was van Boekel van der Haer. Ook Alfers broer heette Boekel. De erfdochter van Ter Mey, Hase, blijkt in 1531 getrouwd met Hendrik Valkenaar. De familie Valkenaar bezat het huis in 1649 nog. In 1654 betrok de bekende kunstschilder Jan Baptist Weenix het huis, alwaar hij in 1660 overleed. Het huis is tussen 1744 en 1772 verdwenen.

Bouwgeschiedenis
Waarschijnlijk is Ter Mey gesticht voor 1446. Op de vroegste tekening van Ter Mey, uit 1665, is een kasteel te zien dat bestond uit een langgerekt hoofdgebouw met twee verdiepingen en een zolderverdieping, gedekt door een hoog zadeldak tussen topgevels. De ingang van het huis lag in het midden van de langsgevel en werd geflankeerd door twee torenachtige aanbouwen. De linker aanbouw stak boven de daklijn uit, de rechter niet. Aan de achterzijde, haaks op het hoofdgebouw, was nog een lagere vleugel aangebouwd. Op de tekening van Jan de Beyer uit 1744 is te zien dat in de tussentijd de rechter torenvormige uitbouw verhoogd was, zodat de gevel een meer symmetrische aanblik had gekregen. De tekening van Hendrik Spilman uit 1738 toont de achterkant van het huis: het had drie zijvleugels die haaks op het hoofdgebouw stonden. De twee linkervleugels hadden twee verdiepingen met een zolderverdieping, de meest rechtse vleugel had slechts een verdieping. Deze vleugels waren waarschijnlijk sinds het einde van de zeventiende eeuw gemoderniseerd, zoals afgeleid kan worden uit de schuifvensters die Spilman afbeeldt. In de Tegenwoordige Staat van 1772 wordt gemeld dat Ter Mey toen inmiddels afgebroken was. Ook de grachten zijn gedempt: zij zijn niet zichtbaar op de vroegste kadastrale minuut van Haarzuilens.

Afbeeldingen
- Afbeelding van Ter Mey in het Ridderhofstedenboek, anoniem, ca. 1665. HUA, TA 1119-21, p. 153 (Huiting 1995, 310).- Ter Mey vanuit het noordoosten, door Hendrik Spilman, 1738. HUA, TA 1605-1.- Ter Mey, door Jan de Beyer, 1744. KHA, MCS/742 (Huiting 1995, 311).- Kadastrale minuut, 1819, Gemeente Haarzuilens, Utrecht. Sectie A, blad 2, nr. 160. (Huiting, 1995, 312 en http://watwaswaar.nl/#UC-W8-7-ed-1v-1-32dk-29Xk---3Sk, geraadpleegd op 11-03-2010) - Reconstructietekening van de gevels van Ter Mey. (Huiting 1996, 23)- Google Earth foto, 2010, Locatie Ter Mey. (NKS digitale documentatie)

Bronnen
- HUA, Collectie Buchell-Booth, genealogische aantekeningen nr. 1225.

Literatuur
- Graaf, K. van der, R. Datema en K. Anderson, 1990, Landschapsplan en archeologie in de provincie Utrecht, Amsterdam, 266-269. RAAP-rapport 43.- Huiting, J.H., 1995a, Ter Mey, in: B. Olde Meierink e.a. (red.), 1995, Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht, 310-312. - Huiting, J., 1995b, 'Ter Mey', in: Historische Vereniging Vleuten De Meern Haarzuilens 3(1995), 61-66.- Huiting, J.H., 1996, 'Het huis ter Mey', in: Mededelingen Stichting Utrechtse Kastelen 1(1996), 13-26.- Kort, J.C., 1997, Repertorium op de lenen van hofstede De Haar, 1382-1666, in: Ons Voorgeslacht, jrg. 52 nrs. 478-488, 459-511.- Mark, R. van de, 1996, Omgrachte hofsteden in Zuid-Utrecht, Nieuwegein.- Wttewaal, O., 1994, Vleuten-De Meern.Geschiedenis en historische bebouwing. Monumenten-inventarisatie provincie Utrecht 12, 155-157.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J (Voorbereidingsbesluit Haarzuilens)
Bestemming:  (Nog geen nadere informatie voorhanden.)

Auteur en datum
Auteur: M.D. Saan
Beschrijving gemaakt: 14-09-2005

Archeologisch onderzoek RCE
Weerstandsonderzoek en inventarisatie in het kader van een landschapsplan voor de Provincie Utrecht in 1990.

Geomorfologische codering
3K25, Rivieroeverwal.

Bodemkundige codering
|f TERP, Oude bewoningsplaatsen