Object
Tegelarije, De

Locatie
Adres: Elmpterweg 55-55a, 6042 KJ, Roermond
Maasniel
Gemeente Roermond
Provincie Limburg

Het Huis De Tegelarije is gelegen aan de noord-oostzijde van Roermond ingesloten tussen de provinciale wegen N280 en N271 en de rijksweg A73. De coördinaten van de hoekpunten betreffen de hoeken van het omgrachte kasteelterrein, welke zijn afgeleid op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Maasniel, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 02, en Google Earth

Typologie
 (In 1650 gebouwd omgracht kasteelachtig huis )
Door het aanbrengen van een omgrachting en een toren heeft het omstreeks 1650 gebouwde en later uitgebreide huis het uiterlijk meegekregen van een verdedigbaar slot vanuit het verleden.

Etymologie
De naam van het Huis is afgeleid van het ambacht dat op de locate van het landhuis vroeger werd uitgeoefend, namenlijk het vervaardigen van bakstenen of wel het tichelen.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: augustus 2012

Huidige functie:

Het Huis "De Tegelarij" ziet er grotendeels nog uit zoals het in de periode 1650 tot 1780 is gebouwd. In de loop der tijd zijn geen grote verbouwings en/of restauratiewerkzaamheden uitgevoerd.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:  (landhuis met bijbehorende boerenhoeve)

Het in 1650 gebouwde en in de periode daarna tot 1780 in fasen uitgebreide huis heeft daarna weinig veranderingen ondergaan. Alleen zijn enkele vensters gemoderniseerd.

Afmetingen
De aangegeven totale afmetingen betreffen het omgrachte kasteelterrein. De aangegeven afmetingen voor de hoofdburcht betreffen het op het kasteelterrein aanwezige gebouwencomplex. De afmetingen zijn afgeleid aan de hand van de kadastrale minuutkaart gemeente Maasniel, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 02.

Oudste vermelding
Datum: n.v.t.
Bron:

Bezitsgeschiedenis
Tot in de zeventiende eeuw maakte de stad Roermond gebruik van haar verworven ontginningsrecht van het in de heerlijkheid Daelenbroeck gelegen Tegelarij-veld om van de aanwezige klei bakstenen te laten vervaardigen. Toen het terrein uitgeput raakte werd in 1650 de grond verkocht aan de toenmalige stadscommandant en gouverneur van Roermond, kolonel Francois Bitot, die hierop het landhuis De Tegelarij liet bouwen. In 1704 werd het kasteelachtige landhuis met de verpachte voorhof, de brouwerij en al het andere toebehoren door de erven van Francois Bilot verkocht aan Anna Margaretha de Vaes, weduwe van Gerardus Francois Bossman, voormalig burgemeester van Roermond. Zonder er zelf ooit te hebben gewoond, verkocht zij het goed in 1712 aan Peter van Beuningen, die tot 1736 met zijn vrouw op De Tegelarij heeft gewoond. Vanwege financiële problemen was het echtpaar in 1736 genoodzaakt om het goed aan hun geldschieter, Batholomeus Joannes baron van Wittenhorst te verkopen. Na zijn overlijden in 1743 hebben zijn erfgenamen in 1757 De Tegelarij verkocht aan de Roermondse koopman Wilhelmus Peters en zijn vrouw, die het Huis waarschijnlijk hebben verpacht. Bij hun overlijden werd in 1788 De Tegelarij per testament vermaakt aan een tweetal neven, die het Huis in 1818 hebben verkocht aan Maria Josepha van Wijlick, weduwe van de Roermondse koopman Henri Joseph Schieffer. Tot in de dertiger jaren van de vorige eeuw is de fam. Schieffer eigenaar geweest van De Tegelarij, waarna het werd verkocht aan de toenmalige pachters.

Historische betekenis
Het huis en zijn eigenaren hebben geen rol van betekeni gespeeld.

Bouwgeschiedenis
De hoofdvleugel van het in 1650 gebouwde landhuis De Tegelarij is samengesteld uit een rechthoekig bouwdeel met aan de westzijde eraan vastgebouwd een vierkante toren. Het rechthoekige gedeelte heeft drie bouwlagen en een overkapping bestaande uit een met leien gedekt schilddak. Het westelijk gedeelte van de hoofdvleugel springt gedeeltelijk in zuidelijke richting naar voren en vormt als zodanig een vierkante toren die een verdieping hoger is opgetrokken dan de rest van het gebouw. Deze toren heeft een overkapping bestaande een enigszins gebogen tentdak met een uitstulping aan de top. In de loop der tijd is de hoofdvleugel zodanig uitgebreid met aanvullende bebouwing dat een U-vormige bebouwing is ontstaan met de openzijde aan de oostzijde. Aan de westzijde van de toren staat een eenlaags dienstgebouwtje uit de twintigste eeuw, dat is gebouwd als vervanging van een gelijkwaardig gebouwtje. Aansluitend hieraan en haaks erop staat een grote schuur voorzien van een met leien gedekt schilddak. Het resterende gedeelte van de westvleugel en de gehele noordvleugel bestaat uit relatief smalle eenlaagse bijgebouwen voorzien van met leien gedekte zadeldaken. Alleen in het midden heeft de noordvleugel een torenachtige opbouw inclusif torenkamer, waarmee een toegangspoort wordt nagebootst zonder dat er sprake is van een onderdoorgang. In de tweede helft van de achttiende eeuw is haaks op de hoofdvleugel aan de oostzijde van het complex een extra woonvlegel gebouwd van twee verdiepingen en voorzien van een met leien gedekt zadeldak. Het gehele complex is omgeven door een gracht. Door de gracht en de toren heeft De Tegelarij een kasteelachtig uiterlijk gekregen. Afgezien dat de gebouwen van De Tegelarij ooit tijdelijk wit waren gesausd en dat een aantal vensters gemoderniseerd zijn, heeft het Huis in de loop van de tijd weinig belangrijke veranderingen ondergaan. Het ten zuiden van het omgrachte kasteelterrein aanwezige terrein van vergelijkbare afmetingen werd gebruik als tuin.

Afbeeldingen
- Google Earth datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd augustus 2012; - kadastrale minuutkaart gemeente Maasniel, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 02, geraadpleegd augustus 2012; - De Tegelarij gezien vanuit het westen, Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 24; - De Tegelarij gezien vanuit het noord-westen, Ruiten, J., 1994, Onder den klockenslagh van Neel, Leeuwen en Assenray, Sint Odiliënberg, 220; - De Tegelarij gezien vanuit het oosten, Ruiten, J., 1994, Onder den klockenslagh van Neel, Leeuwen en Assenray, Sint Odiliënberg, 222;

Bronnen
- http://watwaswaar.nl/#eO-AS-7-1-1v-1-43Vo-iPI---1tt, geraadpleegd augustus 2012; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd augustus 2012; - http://www.kich.nl/#a=1;b=1, geraadpleegd augustus 2012; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd augustus 2012;

Literatuur
- Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 233-234; - Overvoorde, J.C., 1926, Voorlopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst, deel VIII, de provincie Limburg, 's Gravenhage, 205; - Ruiten, J., 1994, Onder den klockenslagh van Neel, Leeuwen en Assenray, Sint Odiliënberg, 215-225; - Stenvert, R., Kolman, C., Ginkel-Meester, S. van, Broekhoven, S., Stades-Vischer, E., 2003, Monumenten on Nederland, Limburg, Zeist, 312; - Timmers, J.J.M.J., 1976, Kijk op Limburg, Amsterdam, afb. 117-124; - Vemer, J.C.,1967, Kastelen in het land van Midden- en Noord-Limburg, Maastricht, 49-50; - Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen van Limburg, Hoensbroek, 24 en 98;

Coördinaten
Coordinaten: 51°12'21.78'N,  6° 1'23.70'O
Kaartblad: 58D , x: 199,45, y: 357,60, precisie 2

Bescherming gebouw
Status:

Monumentnummer: 32687
 OMSCHRIJVING UIT ODB: Huis de Tegelerye. Ten dele omgracht, edelmanshuis in de vorm van een rechthoekig hoofdgebouw, XVII, met een zware vierkante toren met boogfries en gefatsoeneerd tentdak; voorzien van smalle, deels dichtgemetselde of gewijzigde vensters. Lagere bijgebouwen omgeven met het hoofdgebouw een binnenhof.

Status:

Monumentnummer: O6042KJ55/1
 Betreft kern herenhuis

Monumentnummer: O6042KJ55 /2
 Betreft herenhuis

Monumentnummer: O6042KJ55 /3
 Betreft stallen

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J (Op de locatie is van toepassing het vigerende bestemmingsplan Broekhin.)
Bestemming:
Bestemming:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: augustus 2012

Geomorfologische codering
2R10/ 5E9 :Geul van vlechtend afwateringsstelsel/ Dalvlakteterras

Bodemkundige codering
KRn1 / BKd26 :Poldervaaggronden; lichte zavel / Radebrikgronden; fijnzandige, siltige, lichte zavel