Object
Geldersweerd

Locatie
Adres:
Ingen
Gemeente Buren
Provincie Gelderland

Geldersweerd was gelegen in de uiterwaarden van de Neder-Rijn, ten noorden van het dorp Ingen, op de plaats waar tegenwoordig een jachthaven ligt.

Typologie

Er is niet genoeg bekend van kasteel Geldersweerd om het bij een bepaalde categorie in te kunnen delen.

Etymologie
Geldersweerd is waarschijnlijk genoemd naar Karel van Gelder, de bastaardzoon van hertog Karel van Gelre. Weerd geeft aan dat het kasteel in een uiterwaard gelegen was, zodoende dus de betekenis 'de uiterwaard van Gelder.'

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 17-2-2003

Er is niets van kasteel Geldersweerd overgebleven.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

De overgebleven fundamenten van Geldersweerd hebben plaats moeten maken voor een jachthaven, waardoor er niets van overgebleven is.ROB-objectnummer: 39EZ-384.

Afmetingen
Er was een toren van 5 x 5 meter en een bijgebouw van 13 x 7 meter. De afmetingen van de hoofdburcht zijn niet bekend.

Oudste vermelding
Datum: 1538
Bron: J. Spies, & K. van Ingen, 'Verdwenen kastelen in de Betuwe: De Geldersweert te Ingen 2', Tabula Batavorum 2 (1984)

" "

Helaas wordt niet aangegeven wat de bron van deze vermelding is en hoe de tekst luidt. Overigens is niet geheel zeker dat de vermelding op het kasteel Geldersweerd betrekking heeft, aangezien er gezegd wordt 'Geldersche weert'. Deze naam werd meestal gebruikt voor een uiterwaard bij Gent, bij Nijmegen.

Bezitsgeschiedenis
In 1538 werd Geldersweerd door hertog Karel van Gelre geschonken aan zijn bastaardzoon, Karel van Gelder de Jongere, ter ere van zijn huwelijk met Fenna van Broeckhuysen. Karel van Gelder de Oudere, eveneens een bastaardzoon van hertog Karel, wordt in 1555 ook genoemd als inwoner van Ingen, maar het is niet duidelijk of hij Geldersweerd ook in bezit gehad heeft.
Karel de Jongere liet Geldersweerd na aan zijn zoon Adolph. Deze kreeg vijf dochters, waarvan eerst Judith en later Elsabé trouwden met de Franse edelman Daniel de Bedarides. Elsabé overleed in 1678, waarna er een geschil ontstond tussen haar acht kinderen om het bezit van Geldersweerd. In 1686 werd het toegewezen aan Catharina Florentina, dochter van Elsabé, en haar echtgenoot Arent Sloet. Gedurende de 18e eeuw bleef Geldersweerd in bezit van de familie Sloet, maar zij woonden er meestal niet. Waarschijnlijk werd het af en toe verhuurd.
In 1807 wordt het kasteel een 'woning' genoemd; het is waarschijnlijk dat het in die periode al grotendeels afgebroken was. In het eerste kwart van de 19e eeuw werd ook de rest afgebroken. In 1818 werd het land verkocht.

Bouwgeschiedenis
Het is niet bekend wie het huis heeft laten bouwen, maar het is mogelijk dat dit gedaan werd door hertog Karel van Gelre. Het kasteel bestond uit een hoofdgebouw, waarvan helaas de opbouw niet bekend is. Het kasteel had muren van 1 meter dik, en aan de noordwestkant stond een toren. Het gebouw was gefundeerd op rivierzand en stond waarschijnlijk op een verhoging. Dit is te zien aan de grote hoeveelheid puin die zich in de toplaag van de bodem bevond, en die waarschijnlijk hier terechtgekomen is door het egaliseren van de heuvel waarop het kasteel stond en de resten ervan. De ommuring van het huis was verstevigd met klei. Naast het hoofdgebouw bevond zich een toren van 5 x 5 meter en een bijgebouw van 13 x 7 meter.
Het is waarschijnlijk dat in 1807 het kasteel al grotendeels afgebroken was, aangezien het toen een 'woning' werd genoemd. In het eerste kwart van de 19e eeuw werd ook de rest van het gebouw afgebroken. Door het graven van een jachthaven in 1972 is van de resten van Geldersweerd niets overgebleven.

Literatuur
-Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond, Repertorium betreffende Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst I (Den Haag 1940) 205
-Anoniem, 'De opgraving van Geldersweert', Westerheem 21:2 (1974) 54-60
-Beaufort, R. F. P. de & H. M. van den Berg, De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst: de Betuwe (Den Haag 1968) 319
-E(ngelberts), L., 'De Geldersweert bij Ingen: een vergeten 'heerlijkheid', in: Bijdragen en mededeelingen van Gelre 32 (1929) 243-253
-Marsch, J., Geldersche Volks-almanak voor het jaar 1880: Kesteren, Marsch, Leede en Oudewaard (Arnhem 1880)
-Spies, J. & K. van Ingen, 'Verdwenen kastelen in de Betuwe: De Geldersweert te Ingen 2', in: Tabula Batavorum 2 (1984)
-Dagblad De Vallei 25-5-1971
-Documentatie in de map 'Geldersweert', bibliotheek NKS.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: Saskia Roselaar
Beschrijving gemaakt: 16-4-2003

Archeologisch onderzoek RCE
Opgravingen door de Archeologische Werkgemeenschap Nederland i.s.m. het ROB in 1971.