Houberg
IN BEWERKING [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Houberg
Locatie
Adres: Houberg 1
Lobith
Gemeente Gemeente Rijnwaarden
Provincie Gelderland
De Houberg ligt tussen enkele dode Rijnarmen in het oosten van de gemeente Herwen en Aerdt.
Typologie
De Houberg is wel beschouwd als een mottekasteel. Aanwijzingen hiervoor ontbreken echter.
Etymologie
De naam Houberg is mogelijk een beschrijvende naam: een 'hoge berg'. Deze locatie ligt aan de voet van een 'hoge berg', nl. de Eltense Berg. Het is niet bekend wanneer deze bult en het dorp aan de voet van de berg deze naam hebben gekregen.
Huidige situatie
De Houberg is een uitgezakte ovale heuvel met een hoogte van ongeveer 2 meter. Op deze terp staat een modern woonhuis. Naast de heuvel staat een stoeterijcomplex met een bijbehorende drafbaan.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar: (?)
Grondgebruik:
De Houberg is een uitgezakte ovale heuvel met een hoogte van ongeveer twee meter. Op deze verhoging staat een modern woonhuis. Naast de heuvel staat een stoeterijcomplex met een bijbehorende drafbaan.
Afmetingen
De Houberg is nu nog een uitgezakte ovale terp van ongeveer twee meter hoogte. Het plateau op de top meet ongeveer 20 x 40 meter.
Oudste vermelding
Datum: 1400
Bron:
Rond 1400 is er sprake van een 'verstadium op den Houberch' (Eliëns en Harenberg, 1984, p. 125). Balderik wordt in 1160 graaf 'de Oplathe vel Houberch' genoemd. Het is niet duidelijk of het hier gaat om twee plaatsen, of om één en dezelfde. De naam Uplade moet waarschijnlijk in verband worden gebracht met de motte Montferland. (Schut 2003, 46 en Aarts 2009).
Bezitsgeschiedenis
De eerste vermelding van de Houberg zou uit ongeveer 1400 stammen. Verder zijn er geen gegevens bekend over de bezitsgeschiedenis van een eventueel huis op deze verhoging in het landschap.
Bouwgeschiedenis
Er zijn geen gegevens over de bouwgeschiedenis van dit object. In 1832 is er sprake van recht van opstal, d.w.z. een boerderij, ter plaatse. De rest van het gebied, inclusief de ondergrond, is in handen van de Domeinen. Wellicht is deze boerderij er dan pas kort geleden neergezet.
Bronnen
Literatuur
Aarts, B., ''Montferland' en de consequenties. De vroege burchten bij Alpertus van Metz', in: H.L. Janssen en W. Landewé (red.), Middeleeuwse kastelen in veelvoud. Nieuwe studies over oud erfgoed, 2009, 13-59. Dalen, A.G. van, 1972, De Houberg nabij Elten en de Byvanck te Beek, Zevenaar (De Liemers nr. 30). Eliëns, F.M. en J. Harenberg, 1984, Middeleeuwse kastelen van Gelderland. Rijswijk, p. 125. Jas, J., F. Keverling Buisman, E. Storm-Smeets e.a. (red.), 2013, Kastelen in Gelderland, Utrecht, 441. Schut, P.A.C., 2003, ''De Montferlandsche berg, het sieraad der tusschen IJssel en Rijn gelegene landen'. De motte Montferland (gemeente Bergh) en een overzicht van motteversterkingen in Gelderland', Nederlandse Archeologische Rapporten 24.
Documentatie
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: W. Landewe
Beschrijving gemaakt: 30-10-2000
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.