Bolsweerd
IN BEWERKING [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Bolsweerd
Locatie
Adres:
Lexmond
Gemeente Zederik
Provincie Zuid-Holland
Het kasteel Bolsweerd was gelegen langs de Lek ten noorden van Lexmond.
Typologie
Etymologie
Het gebied waar het kasteel gelegen was, heet nog steeds Bolswaard. Weerd of waard kan duiden op een eiland of terp in dit geval in de uiterwaarden van de Lek.
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 6-10-2002
Het vroegere kasteelterrein ligt in de uiterwaarden van de Lek, maar is onherkenbaar.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Van het middeleeuwse kasteel is niets meer zichtbaar in het huidige landschap.
Afmetingen
Oudste vermelding
Datum: 1388
Bron: Kalkwiek 1976, 168.
"'Lexmonde'"
Gijsbert van Vianen wordt als leenman genoemd van Lexmonde.
Bezitsgeschiedenis
In 1388 wordt 'Lexmonde' genoemd als leen van Gijsbert van Vianen, maar pas in 1532 komen er beleningen van het kasteel voor. Het kasteel Bolsweerd wordt als bezit van de heren van Brederode (van Bolswaert) genoemd in de achttiende eeuw, maar het is waarschijnlijk dat het al eerder in hun bezit was.
Bouwgeschiedenis
Het kasteel is voor 1388 gebouwd, maar wanneer precies is niet bekend. In 1133 wordt Lexmond vermeld als verdedigingswerk van de bisschop, maar het is niet zeker of het gaat om een kasteel of een versterkte nederzetting. Ergens anders wordt een Lexmondse burcht vermeld, die in 1133 door Floris de Zwarte platgebrand werd. Er zal daarna dus een nieuw kasteel gebouwd zijn, maar of dit op dezelfde locatie gebeurd is, is niet bekend. Op een kaart uit de tweede helft van de achttiende eeuw is Bolsweerd te zien als omgracht terrein, maar het kasteel zelf is er niet op getekend, misschien dat het kasteel toen al niet meer bestond?
Afbeeldingen
-In Bolswaard is een vierkant omgracht terrein te zien met de naam 'de Bol' ernaast, op 'een kaart van de rivier de Lek van krimpen tot het Hagesteinsche schoor', gravure naar tekening van M. Bolstra, 1751-1764, gemeentearchief Vianen.
Bronnen
Literatuur
-Kalkwiek, K.A., 1976, De Hertog en zijn burchten, kastelen in de Gelderse geschiedenis tot 1543, Zaltbommel. -Janssen, H.L., 1988, Het verdwenen bisschoppelijk kasteel Stoutenburg bij Amersfoort, in: Castellogica II, 120.-Zijderveld, W. van, 1997, Killestein, vergane Lexmondse glorie, het kontakt, 17.
Documentatie
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: Annemiek te Stroete
Beschrijving gemaakt: 12-11-2002
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
1994, Archeologische monumenten Zuid-Holland, Den Haag
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.