Object
Mijnden

Locatie
Adres: N.v.t.
buurtschap Mijnden
Gemeente Wijdemeren
Provincie Noord-Holland

Mijnden was gelegen ten zuiden van Loenen aan de Vecht bij de Mijndense Sluis, waar de huidige Bloklaan de Mijndensedijk en Oud Over kruist, bij de aanlegsteigers. De hier aangegeven coördinaten zijn gebaseerd op Archis waarnemingsnummer 26344.

Typologie

Op basis van de opgegraven funderingen is het niet mogelijk vast te stellen welk type kasteel Mijnden is geweest. Daardoor is het niet mogelijk om vast te stellen welke opbouw er op deze funderingen heeft gestaan.

Etymologie
Het is niet bekend waar de naam Mijnden vandaan komt.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 17 november 2000

Huidige functie:

Het kasteel bestaat niet meer. Op de plaats waar Mijnden heeft gestaan zijn nu voorzieningen aangelegd ten behoeve van waterrecreatie, zoals aanlegsteigers. Er zijn van het kasteel geen fundamenten of andere resten meer zichtbaar.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:  (Aanlegsteiger aan waterkant)

Op de plek waar Mijnden heeft gelegen, liggen tegenwoordig aanlegsteigers, te gebruiken t.b.v. waterrecreatie.

Afmetingen
Het hoofdgebouw mat 25,5 x 16,5 m., zoals kan worden vastgesteld aan de hand van door J.G.N. Renaud opgegraven funderingen. Op de zuidoosthoek van dit hoofdgebouw bevond zich vermoedelijk nog een ronde toren. De afmetingen van de voorburcht zijn onbekend.

Oudste vermelding
Datum: 1348
Bron: Kort 1988, 7.

"Onbekend."

In 1348 draagt Amelis van Mijnden een huis met zes morgen land binnen het gerecht van Loosdrecht tussen de Drecht en de Blocklaan op aan graaf Willem V van Holland. (Renaud 1995, 329). Waarschijnlijk is dit de oudste vermelding van het huis te Mijnden. Een eerdere vermelding van een huis in het bezit van een Van Mijnden staat in het Register van Floris V, waarin vermeld wordt dat Melis van Mijnden in leen heeft 'sine woninghe ende sijn goed in die Nesse ende sijn huys aen die Vecht'. De locatie van dit huis aan de Vecht is niet met zekerheid vast te stellen. Bij het archeologisch onderzoek naar het huidige huis te Mijnden is geen keramiek van voor de 14e eeuw aangetroffen, en er geen 13e-eeuwse bouwfase in het metselwerk te herkennen.

Bezitsgeschiedenis
De oudste vermelding van een huis in het bezit van een Van Mijnden stamt uit het Oude Register van graaf Floris V van Holland. Er is dan sprake van Melis van Mijnden, die in bezit is van een huis aan de Vecht. Of het hier ging om een huis op de locatie van het latere Huis te Mijnden is niet niet met zekerheid vast te stellen. In het latere, veertiende-eeuwse huis is geen dertiende-eeuwse bouwfase als zodanig herkenbaar. Volgens Renaud is er wel gebruik gemaakt van hergebruikt 13de-eeuwse baksteen. Mogelijk zijn deze afkomstig van het niet-gelocaliseerde huis van Amelis van Mijnden aan de Vecht. In 1317 belooft Wouter van Mijnden (toen nog knape) dat hij, als hij een huis zou bouwen, dat tot open huis zou maken van Willem III, graaf van Holland. Blijkbaar stond er op dat moment dus geen huis te Mijnden. Pas in 1348 is er met zekerheid sprake van een Huis te Mijnden. Dan draagt Amelis van Mijnden een huis met zes morgen lands tussen de Drecht en de Blocklaan op aan graaf Willem V. Het huis bleef tot het einde in het bezit van de familie Van Mijnden. De laatste bewoner van Mijnden, Herbert van Mijnden, was eveneens in het bezit van Kronenburg aan de andere kant van de Vecht en gaf er de voorkeur zich daar te vestigen. Hij liet Mijnden rond 1525 gedeeltelijk of grotendeels afbreken. De resten van het kasteel bleven echter tot 1860 zichtbaar.

Bouwgeschiedenis
In oudere literatuur wordt het vermoeden uitgesproken dat Egidius van Amstel het huis Mijnden rond 1227 heeft gesticht. Renaud is echter een andere mening toegedaan. Waarschijnlijk is het Huis te Mijnden gebouwd tussen 1317 en 1348, op grond van de hierboven aangehaalde historische gegevens in combinatie met in het kasteel gevonden aardewerk, dat niet ouder is dan de 14de eeuw. Uit opgravingen in november en december 1963 is gebleken dat het huis bestond uit een rechthoekig complex van 25,5 x 16,5 m, met vermoedelijk op de zuidoosthoek een kleine uitspringende (trap)toren. De gebruikte bakstenen waren van verschillend formaat: de onderste lagen bestonden uit moppen van 32 x 14 x 8 cm, daarnaast waren er ook stenen van 29 x 14 x 6 cm en andere van 27,5 x 13 x 6 cm. Op grond van deze baksteenformaten valt niet uit te sluiten dat er bij de bouw van dit kasteel in de 14de eeuw oudere, 13de-eeuwse bakstenen zijn hergebruikt. De buitenmuren waren ca. 1,2 m breed, de binnenmuren veelal 0,6 tot 0,8 m. De uitzondering daarop was de binnenmuur die het rechthoekige hoofdgebouw in de lengte doorsneed. Deze was ca. 1,1 m breed. Bij de opgraving door Renaud zijn ook sporen gevonden van een brug, bruggenhoofd en een beschoeiing van een gracht. Ten noorden van de hoofdburcht lag een (slechts ten dele opgegraven) langerekte voorburcht met in ieder geval op de noordwesthoek een stenen gebouw. Verdere gegevens over dit kasteel zijn helaas niet voorhanden.

Afbeeldingen
- Ruine van kasteel Mijnden op de 'Nieuwe kaert van Loenen' uit 1726 door C.C. van Bloemswaerdt (Renaud 1995, 328). - Plattegrond van het in 1963 opgegraven kasteel Mijden, 1964, door R.G. Bosch van Drakestein naar F. Roodschild-Koning (Renaud 1995, 329).- Kadastrale minuut, 1811-1832, gemeente Loosdrecht, Utrecht, Sectie A, blad 2, nr. 657 (http://watwaswaar.nl/#UC-Xo-6-ed-1v-1-357o-2HHk---knI, geraadpleegd op 06-07-2010 en 26-03-2013).- Google Earth foto, 2010, Locatie Huis te Mijden (NKS digitale documentatie).

Bronnen
- Kort, J.C., Repertorium op de lenen van de hofstede Amstel, 1236-1650, Ons Voorgeslacht, jrg. 43 (1988), p. 7, nr. 17.

Literatuur
- Brand, F., 1997, Mijnden. ' De ambachtsheerlijkheid en haar bevolking'. Tussen Vecht een Eem 15 (1997) nr. 2, 70-81. - Brunekeef, H., 1985, 'De Heren van Amstel van Mijnden' in: Tijdschrift Historische Kring Loosdrecht 12, 116-128.- Brunekeef, H., bewerking R. Loenen, 1997, 'De Heren Van Amstel en Van Amstel van Mijnden', Tussen Vecht en Eem 15 (1997) nr. 2, 61-69. - Manten, A.A., 1991, 'Het geslacht van Mijnden en kasteel Ruwiel' in: Tijdschrift Historische Kring Breukelen 6 nr. 1, 4-14; 6 nr. 2, 41-53 en 54-66, 6 nr. 3, 140-155. - Renaud, J., 'Mijnden', in: B. Olde Meierink e.a., 1995, Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht, 328-329. - Renaud, J.G.N., 1965, Nieuwsbulletin KNOB 64 (1965), nr. 7 en nr. 1.

Documentatie
Scans van originele opgravingstekeningen aanwezig in het archief van de RCE: 1990-05926, 1992-02816, 1992-02817, 1992-02818.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J (Loosdrecht - plassengebied, voorontwerp [d.d. 26 maart 2013]. )
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: M.D. Saan
Beschrijving gemaakt: 17-11-2000

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
Opgraving 1963, ROB

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
3K26, Rivier-inversierug.

Bodemkundige codering
Rv01C-II, Kalkloze drechtvaggronden; profielverloop 1