Gerner

IN BEWERKING [?]

Object
Gerner

Locatie
Adres: Haersoltseweg 13-17 7722 SE
Dalfsen
Gemeente Dalfsen
Provincie Overijssel

Typologie

De typologie van Gerner is onbekend.

Etymologie
Gerner was het bezit van de dochter van Albert van Gerner, Gostuwe. Gerner is naar haar vader vernoemd.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 5-2-2005

De oude huisplaats was in het begin van de 19e eeuw helemaal opgegaan in het omringende bouw- en weideland. Het terrein is inmiddels door industrie in gebruik genomen.

Oudste vermelding
Datum: 1350
Bron: Ter Kuile, G.J., 1966, Oorkondenboek van Overijssel. Regesten, 779-1350, VI, Zwolle, blz. 97.

In 1350 verdeelden Arend van Almelo en zijn broers Albert en Engelbert de goederen van hun ouders Johan van Almelo en Gostuwe, waaronder het huis Gerner. Gerner werd toegewezen aan Arend: 'Aan Arend zal het huis te Gerner met de daartoe behorende mannen en horigen toevallen (...)'. Ter Kuile, G.J., 1966, Oorkondenboek van Overijssel. Regesten, 779-1350, VI, Zwolle, blz. 97.

Bezitsgeschiedenis
In 1350 verdeelden Arend van Almelo en zijn broers Albert en Engelbert de goederen van hun ouders Johan van Almelo en Gostuwe, waaronder het huis Gerner. Gerner werd toegewezen aan Arend. Het huis Gerner was afkomstig van hun moeder Gostuwe, dochter van Albert van Gerner. Later is het huis Gerner in het bezit van de nakomelingen van Albert van Almelo gekomen die zich ook wel 'van Hulsen' noemden. In 1394 is Lutgerd 'van Hulsen' beleend met de hof te Gerner. Lutgerd was gehuwd met Hendrik van Essen. Hij was, net als zijn broer Evert, een tegenstander van de landsheer, de bisschop van Utrecht. In 1380 ondernam bisschop Floris van Wevelinckhoven een veldtocht tegen Evert van Essen en zijn bondgenoten. Daarbij werden veel huizen vernield, waaronder Gerner. Na de verwoesting werd het huis waarschijnlijk niet herbouwd. Na de dood van Lutgerd werd haar zoon Hendrik van Essen Hendrikszoon beleend met Gerner. In 1412 werd zijn neef Simon van den Schulenborg ook met Gerner beleend. In 1433 werd Roelof Van den Rutenberg met Gerner beleend. In 1463 kreeg Johan Lamberts Gerner in zijn bezit en zijn zoon Lubbert van Meerne volgde hem in 1486 op. In 1497 verkocht van Meerne Gerner aan Berend van Ittersum. Zijn zoon Wolf van Ittersum kreeg Gerner in zijn bezit en vervolgens zijn zoon Berend. Onder Berend van Ittersum zal het huis te Gerner opnieuw zijn gebouwd, waarschijnlijk tussen 1601 en 1605. Berends zoon Johan Bartholt van Ittersum werd in 1651 met Gerner beleend. Zijn tante Frederika van Ittersum kreeg huis Gerner in haar bezit. In 1727 werd het verkocht aan Alexander van Grooten tot de Mesenburg. In 1742 verkocht hij het weer aan Hendrik Podt.In 1818 werd het huis voor afbraak verkocht. In 1855 werd Gerner verkocht aan Hendrik Brinkhof. Hij liet in 1864 de landerijen opnieuw verkavelen en herhaalde dit in 1878. De oude huisplaats was nu helemaal opgegaan in het omringende bouw- en weideland. In 1963 werd het goed stuksgewijs verkocht. Het reeds lang geleden verkavelde huisperceel viel toe aan verschillende eigenaren.

Bouwgeschiedenis
In de periode 1601-1605 werd er vermoedelijk een klein huis gebouwd, aansluitend aan een boerderij. In 1669 werd er op de plaats van het middeleeuwse huis een nieuw huis gebouwd, zoals wij dat kennen van de tekening uit 1729. In 1742 werd het complex als volgt omschreven : 'Het Huis en havesathe Garner met alle verdere getimmerte, voorts cingels, hoven, boomgaarden en alle verdere daarby en ondergehorende erven, katersteden en losse landerien (...)'. In 1818 werd het huis voor afbraak verkocht. In 1855 werd Gerner verkocht aan Hendrik Brinkhof. Hij liet in 1864 de landerijen opnieuw verkavelen en herhaalde dit in 1878. De oude huisplaats was nu helemaal opgegaan in het omringende bouw- en weideland. In 1975 heeft een groep van de A.W.N. onder leiding van de heer R. van Beek onderzoek gedaan op het terrein van Gerner en sporen van de middeleeuwse aanleg gevonden. In 1977 is dit onderzoek beëindigd. Het huis Gerner blijkt ten dele op een tot het kasteel Gerner behoord hebbende gracht, met 14e eeuwse vondsten, te zijn gebouwd. Reeksen palen duiden de plaats aan, waar middeleeuws muurwerk had gestaan. Een aan die paalrijen grenzende opgevulde gracht moet, afgaande op het schervenmateriaal in de vulling, onderdeel van het middeleeuwse huis Gerner hebben uitgemaakt. De juiste afmetingen blijven onbekend, toch is er zekerheid ten aanzien van de vraag waar het oudste Gerner gelegen heeft.