Reijmersbeek

IN BEWERKING [?]

Object
Reijmersbeek

Locatie
Adres: Reijmersbekerweg 28-30, 6361 HE
Nuth
Gemeente Nuth
Provincie Limburg

Het kasteelterrein is gelegen in de gemeente Nuth, ten noorden van de gelijknamige plaats, tussen Nagelbeek en Vaesrade, de A76 en de spoorlijn Sittard-Geleen.

Typologie

De oudst bekende delen van het kasteel, de kelderruimten, stammen uit de zestiende eeuw. De huidige opbouw en de naastgelegen boerderij stammen grotendeels uit de zeventiende eeuw. Hoe het hieraan voorafgaande huis er moet hebben uitgezien is niet bekend.

Etymologie
Het huis werd vernoemd naar een van de eerste families, die eigenaar van het huis waren.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: juni 2015

Huidige functie:

Momenteel is het herenhuis niet in gebruik en vormt de hoeve onderdeel van een agrarisch bedrijf.

Oudste vermelding
Datum: 1356
Bron:

In een akte uit 1356 wordt Bartholomeus van Reijmersbeek genoemd als heer van Reijmersbeek.

Bezitsgeschiedenis
De oudst bekende vermelding van Reijmersbeek betreft de vermelding van het huwelijk van Catharina van Nythuisen met Bartholomeus van Reijmersbeek in 1356. Niet duidelijk is wie van beide echtelieden het goed heeft ingebracht. Via vererving blijft het goed vervolgens binnen de familie Van Reijmersbeek tot 1450, wanneer erfgename Catharina van Reijmersbeek haar bezittingen schenkt aan Johan van Eijnatten, de vader van haar petekind Herman van Eijnatten. Via vererving blijft het goed vervolgens tot begin negentiende eeuw binnen de familie Eijnatten. Door aankoop heeft Herman van Eijnatten eind zestiende en begin zeventiende eeuw zijn grondgebied aanzienlijk uitgebreid. In 1626 werd zijn erfgenaam Steven van Eijnatten eigenaar van het toenmalige grondgebied van Nuth, door aankoop ervan van de koning van Spanje. Hierdoor kwam Reijmersbeek los van de heerlijkheid Schinnen en werd het een zelfstandige heerlijkheid met een eigen schepenbank, waarvan het huis Reijmersbeek de zetel werd. Deze Steven van Eijnatten is waarschijnlijk de bouwheer geweest van het huis met bijbehorende boerderij, zoals die thans grotendeels nog aanwezig zijn. In 1809 werd het huis door de toenmalige eigenaar baron Karel Theodoor van Eijnatten verkocht aan een oud-schepen van Maastricht Paul Lambert Lekens. Na diens overlijden in 1812 ging Reijmersbeek via vererving over naar zijn zoon Paulus Augustinus Jacobus Lekens en vervolgens naar zijn kleindochter Marie Louise Pauline. Door haar huwelijk met Alphons Hilaire Joseph Hubert Michiels van Kessenich ging Reijmersbeek eind negentiende eeuw over naar de adellijke familie Van Kessenich. De laatste adellijke bewoonster was Juliana Michiels van Kessenich, die gehuwd was met Sweder van Wijnbergen. Begin twintigste eeuw schonk zij het huis aan de Zusters van het Heilige Kruis, die er een klooster van maakten. Eind twintigste eeuw verlieten de kloosterlingen het huis, waarna het weer in particulieren handen kwam.

Historische betekenis
In eerste instantie was het huis een leen van de heerlijkheid Schinnen. Vanaf 1626 werd het huis de zetel van de zelfstandige heerlijkheid Nuth en kreeg het een eigen schepenbank.

Bouwgeschiedenis
Wanneer en door wie het oorspronkelijke huis is gebouwd, is niet bekend. Aangenomen wordt, dat het moet hebben plaats gevonden ten tijde van het huwelijk van Catharina van Nythuisen en Bartholomeus van Reijmersbeek in 1356. Over de vormgeving van het oorspronkelijke huis zijn geen gegevens beschikbaar. Daar de kelders en de achthoekige toren van het huidige huis uit de zestiende eeuw stammen, mag worden aangenomen, dat Herman van Eijnatten naast het uitbreiden van zijn grondgebied eind zestiende begin zeventiende eeuw ook een nieuw huis heeft gebouwd. Nadat Reijmersbeek vanaf 1626 de zetel was geworden van een zelfstandige heerlijkheid, heeft de toenmalige eigenaar Steven van Eynatten op de funderingen van het oude huis een nieuw huis met bijbehorende boerderij laten bouwen, waarvan het grootste gedeelte thans nog aanwezig is. Op de Tranchotkaart van de achttiende eeuw is het hoofdgebouw nog door een gracht omgeven. Eind achttiende eeuw heeft Karel Theodoor van Eijnatten het huis laten moderniseren, waarbij de entree naar de huidige locatie is verplaatst en de ramen de huidige vorm hebben gekregen. In die periode werd de rondom het huis aanwezige omgrachting gedempt, de ophaalbrug verwijderd en een van de aanwezige torens gesloopt. Na schenking ervan aan de Zusters van het Heilige Kruis begin twintigste eeuw is het huis grondig verbouwd, waarbij de oorspronkelijke spiltrap is verwijderd en de binnenruimte, met uitzondering van de centrale Lodewijk XV-kamer, nader werd onderverdeeld. Tijdens een grote restauratie in 1970 werd de nog aanwezige toren voorzien van een Oostenrijkse met een ui bekroonde spits. Begin eenentwintigste eeuw is het huis opnieuw grondig gerestaureerd, waarbij de witte pleisterlaag van de gevels werd verwijderd en de ramen op de begane grond weer in de oorspronkelijke staat werden teruggebracht. Het uit de zeventiende eeuw stammen huis heeft thans heeft een rechthoekige plattegrond met op de zuidwesthoek een achthoekige toren. Het bestaat uit twee verdiepingen boven een souterrain en is voorzien van een met leien gedekte mansardekap. De gevels zijn grotendeels opgetrokken uit metselwerk afgewisseld met mergelblokken. In de noordoostgevel is een fronton aanwezig. De aan de westzijde aanwezige boerderij omvat een U-vormige gebouwencomplex bestaande uit twee evenwijdige tweelaagse door schilddaken afgedekte vleugels, die aan de zuidwestzijde onderling zijn verbonden door een eenlaagse vleugel met halverwege een tweelaags poortgebouw. De huidige gebouwen van de boerderij stammen uit de zeventiende eeuw, maar zijn in de negentiende eeuw grondig verbouwd. In de twintigste eeuw hebben delen van beide langsvleugels een woonfunctie gekregen.