Object
Dorth, Hof te / Huis van Echt / het Slötje

Locatie
Adres: Doorderweg
Echt
Gemeente Echt-Susteren
Provincie Limburg

Het voormalige kasteelterrein is gelegen ten zuiden van Echt, ten oosten van de A2 en ten westen van de N276 en ten westen van de verbindingsweg tussen Echt en Dieteren.

Typologie
 (mogelijk een hof volgens Gelderse leenregister)
 (mogelijke waterburcht volgens de literatuur)
De meest waarschijnlijke vorm van het huis is een hof, wat volgens het register op de leenaktenboeken van Gelre kan worden afgeleid. Uit Baron L. de Crassier wordt aangegeven, dat er mogelijk sprake is geweest van een kleine Gelderse burcht ter verdediging van de grens tussen Gelre en Gulik.

Etymologie
Het huis is waarschijnlijk vernoemd naar het destijds met moerasbossen bedekte gebied Do(o)rt(h) aan de rand waarvan het was gebouwd.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: oktober 2014

Het voormalige kasteelterrein vorm thans onderdeel van een natuurgebied, dat door Staatsbosbeheer wordt beheerd.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:  (natuurgebied met water, grasland en bossen)

Het voormalige kasteelterrein bestaat uit een rechthoekig gebied dat iets hoger is gelegen dan het omringende terrein. Aan de zuid- en zuidoostzijde ervan is een verdieping aanwezig, die op overblijfselen van een mogelijke omgrachting zouden kunnen duiden.

Afmetingen
De aangegeven afmetingen (ca. 40x70m) betreffen het hoger gelegen gedeelte van het terrein. Er is geen informatie beschikbaar waaruit kan worden afgeleid of er ooit sprake is geweest van een onderverdeling van het huidige kasteelterrein in hoofdburcht en voorburcht.

Oudste vermelding
Datum: 1456
Bron: Register op de leenaktenboeken van Gelre

Voor zover bekend, wordt het huis in 1456 voor het eerst vermeld in de leenaktenboeken van Gelre als ene "Joost die Wilde van Meerssen ontflnck den hoff in Dorde met sijnen tobohoren. in den korspel van Echt gelegen, met 15 rijnsguld. to verhergewaden, a°. 1456".

Bezitsgeschiedenis
Wie het huis heeft gebouwd en wanneer is niet bekend. Voor zover bekend, wordt "den hoff in Dorde" als onderdeel van "den have in Doirde" voor het eerst vermeld in de registers op de leenaktenboeken van Gelre in 1456 toen ene Joost die Wilde van Meersen met den hoff in Dorde werd beleend. In die periode werd het leengoed "den have in Doirde" in delen in leen gegeven. In 1474 werd Henrick Gelden met het hoff in Dorde beleend, dat aan de oostzijde grensde aan het land van De Horst en aan de zuidzijde aan dat van Hambroeck. Via leden van de familie Brede is het huis in de zestiende eeuw in het bezit gekomen van de familie Volkert. Waarom het vervolgens na 1557 niet meer in het Gelderse leenregister voorkomt is niet bekend. Een andere versie van de bezitsgeschiedenis is te vinden in de literatuur. Hierbij is er sprake van een Gelderse versterking in de vorm van een waterburcht in het grensgebied tussen Gelre en Gulik. Deze versterking zou tijdens de strijd tussen de hertog van Gelre en keizer Maximiliaan van Oostenrijk omstreeks 1498 grotendeels zijn verwoest. In die periode zou Willem van Vlodrop slotvoogd van de versterking zijn geweeest. Diens vrouw Cecilia van Hamal zou na zijn overlijden de verdediging hebben gevoerd. Volgens de sage zou zij daarna door de lokale bevolking zijn onthoofd en sindsdien nog eeuwen met het hoofd in haar hand hebben rondgespookt.

Historische betekenis
Mogelijk dat "de hof in Dorth", ook wel "het Huis van Echt" of "het Slötje" ooit is gebouwd als een Gelderse grensversterking op de grens met Gulik. Deze omschrijving van het huis is evenwel afgeleid van "De legende van de Juffrouw zonder Kop" .

Bouwgeschiedenis
Wanneer het huis is gebouwd en hoe het er heeft uitgezien is niet bekend. Op grond van de informatie uit de Gelderse leenboeken zou er sprake moeten zijn geweest van een hof, dat voor 1456 is gebouwd. Dat hof heeft gestaan op het nog aanwezige verhoogd liggende rechthoekige terrein van circa 40x70m, ingesloten door de gegraven beek de Nieuwe Graaf aan de noordzijde, de Doorderweg aan de oostzijde en twintig-eeuwse vijvers aan de zuidzijde. Gezien de gedeeltelijk nog aanwezige verdiepingen langs het terrein, mag worden aangenomen dat het hof door een gracht moet zijn omgeven. In 1557 wordt het hof voor het laatst vermeld in het Gelderse leenregister. Of het omstreeks die tijd is verwoest is niet bekend. Volgens de litaratuur zou er sprake zijn geweest van een waterburcht, die omstreeks 1300 zou zijn gebouwd en in 1498 door Maximiliaan van Oostenrijk zou zijn verwoest. De laatste resten van het hof of kasteel zijn omstreeks 1719 gesloopt.

Afbeeldingen
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2009, geraadpleegd oktober 2014; - Kadastrale minuutkaart gemeente Echt, 1811-1832, Limburg, sectie H, blad 02, geraadpleegd oktober 2014;

Bronnen
- Sloet, J.J.S., Baron de, 1904, Registers op de Leenaktenboeken van Gelre van de Vereniging Gelre; - http://watwaswaar.nl/#ci-7k-7-1-1v-1-3sxM-XNg---49D, geraadpleegd oktober 2014; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd oktober 2014; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd oktober 2014; - http://www.limburg.nl/e_Loket/Atlas_Limburg/Thematische_viewers/Kunst_en_Cultuur/ geraadpleegd oktober 2014; - http://ruimtelijkeplannen.nl, geraadpleegd oktober 2014;

Literatuur
- Crassier, L., Baron de, 1925, Het slot van Echt, de legende van de juffrouw zonder kop, Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg, Maastricht, 251-273; - Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 294-297; - Overvoorde, J.C., 1926, Voorlopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst, deel VIII, de provincie Limburg, 's Gravenhage, 57; - Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen van Limburg, Hoensbroek, 74;

Bescherming gebouw
Status:  (Geen gebouwresten meer aanwezig)

Bescherming terrein
Status:  (Terrein wordt beheerd door Staatsbosbeheer)

Bestemming
Bestemmingsplan: N (Op het voormalige kasteelterrein is van toepassing het vastgestelde bestemmingsplan "Buitengebied Echt-Susteren" met als bijhorende bestemmingen, de enkelbestemming Natuur en de dubbelbestemming Waarde. )
Bestemming:  (enkelbestemming Natuur, dubbelbestemming Waarde)

Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: oktober 2014

Geomorfologische codering
2R11; Geul van meandererend afwateringsstelsel;

Bodemkundige codering
KRn8: Poldervaaggronden;