Object
Laar

Locatie
Adres: n.v.t.
Nuth
Gemeente Nuth
Provincie Limburg

Het voormalige kasteelterrein van het adellijke huis Laar is gelegen ten oosten van Nuth, ten noorden van de rijksweg A76 en de spoorlijn Sittard-Heerlen tussen de gehuchten Laar en Schuureik.

Typologie
 (Inschatting)
Er zijn geen gegevens beschikbaar, waaruit de vormgeving en de afmetingen van het voormalige hof kunnen worden afgeleid.

Etymologie
De naam zou afgeleid kunnen zijn van de benaming laar, zijnde een open plaats in een bos.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: april 2015

Van het voormalige huis met mogelijk voorhof en bijbehorende omgrachting zijn geen restanten meer aanwezig. De thans nog aanwezige boerderij stamt uit de tweede helft van de negentiende eeuw en staat op de plaats van de oorspronkelijke pachtboerderij.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Van het huis Laar zijn geen resten meer aanwezig.

Afmetingen
Er zijn geen gegevens beschikbaar, waaruit de vormgeving en de afmetingen van het voormalige hof kunnen worden afgeleid.

Oudste vermelding
Datum: 1262
Bron: Leenregister Abdij van Rolduc

Het adellijke huis Lore, Laer of Laar was leenroerig aan de Abdij van Rolduc en in 1262 had ridder Gerard van Scheringen het in leen van de Abdij.

Bezitsgeschiedenis
Volgens de beschikbare informatie is Gerard van Scheringen de oudst bekende bezitter van het adellijke huis Laar, die het huis de eerste helft van de dertiende eeuw in leen had van de Abdij van Rolduc. In 1262 werd een conflict tussen hem en de abt bijgelegd. In 1383 werd Gerard van Retersbeek met het goed beleend via het leenhof van Valkenburg. De hierna volgende verheffingen vonden echter weer plaats te Rolduc. Via vererving blijft Laar binnen de familie Van Retersbeek tot 1579, toen Wynand van Retersbeek en zijn vrouw Catharina van Dobbelstein kinderloos waren overleden. Via de familie Van Dobbelstein komt Laar omstreeks 1600 in handen van Dirk ab Agris. Vervolgens komt het goed met het inmiddels sterk vervallen huis via vererving in de vrouwelijke lijn in de achttiende eeuw in handen van de familie Gronsveld-Nijvelstein. In die periode werd een deel van het grondbezit verkocht. In de negentiende eeuw kwam het dan nog resterende deel van de grond met pachtboerderij in het bezit van de familie L'Ortye, die de pachtboerderij vervingen door de thans nog aanwezige boerderij. In 1865 werd de grond met boerderij aangekocht door de familie Drummen.

Historische betekenis
Het hof Laar heeft geen rol van betekenis gespeeld.

Bouwgeschiedenis
Door wie het adellijke huis Laar is gebouwd en wanneer is niet bekend. Tevens ontbreekt iedere informatie omtrent de vorm en de afmetingen van het huis. De enige bekende informatie betreft de kadastrale minuutkaart gemeente Wijnandsrade, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 02 en de Tranchotkaart 74 Oost Valkenburg- 75 Heerlen, waarop de restanten van de voormalige omgrachting staan aangegeven. Uit deze restanten zou kunnen worden afgeleid, dat er mogelijk sprake kan zijn geweest van een uitgebreid complex van een omgracht huis met voorhof en pachtboerderij. Begin negentiende eeuw zijn van het huis en het mogelijke voorhof geen onderdelen meer op de kaart zichtbaar. Het op de kaart nog zichtbare huis en bijgebouw behoorden waarschijnlijk tot de oorspronkelijke pachtboerderij. Deze boerderij is in de tweede helft van de negentiende eeuw gesloopt en vervangen door de thans nog aanwezige boerderij. In die periode zullen waarschijnlijk ook de resterende delen van de omgrachting zijn gedempt.

Afbeeldingen
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2012, geraadpleegd april 2015; - kadastrale minuutkaart gemeente Wijnandsrade, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 02, geraadpleegd april 2015; - Ferrariskaart 1777, nr. 209, Schinnen, http://www.kbr.be/collections/cart_plan/ferraris/ferraris_nl.html, geraadpleegd april 2015; - De Tranchotkaart 74 Oost Valkenburg- 75 Heerlen, onderdeel van de Tranchotkaart van het gebied tussen Maas en Rijn, 1803-1820, http://imagebase.ubvu.vu.nl/cdm/ref/collection/krt/id/5629, geraadpleegd april 2015;

Bronnen
- http://watwaswaar.nl/#dM-3k-8-1-1v-1-3wbA-G2K---rX, geraadpleegd april 2015; - http://www.rijckheyt.nl/cultureel-erfgoed/laar-huis-nuth, geraadpleegd april 2015;

Literatuur
- Habets, J., 1884, Geschiedenis van het Leenhof en de leenen van Valkenburg, Roermond, 593; - Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 325-326; - Peeters, G., 1886, Korte schets der geschiedenis van de Valkenburgsche Heerlijkheid Wijnandsrade, PSHAL 23, Maastricht, 395-400.

Bescherming gebouw
Status:  (Geen gebouwresten meer aanwezig)

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N (Op het voormalige kasteelterrein is van toepassing het door de gemeenteraad van Nuth april 2015 aangenomen bestemmingsplan "Buitengebied Nuth" met als enkelbestemming "Agrarisch" en als dubbelbestemming "Archeologie". )
Bestemming:  (dubbelbestemming Archeologie)

Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: april 2015

Geomorfologische codering
11/10A4 en 3T2: Losswand en Beekdalbodem (laaggelegen);

Bodemkundige codering
Ldh6 en Rn15C; Ooivaaggronden met roest beginnend dieer dan 80 cm; siltig leem; colluvium in hellingvoet of uitspoelingswaaier en Kalkloze poldervaaggronden licht zavel, profielverloop 5.