Object
Aalbeek

Locatie
Adres: Aalbekerweg 91, 6336 XN
Aalbeek
Gemeente Nuth
Provincie Limburg

Het terrein van de voormalige buitenplaats Aalbeek is gelegen in het dorp Aalbeek ten westen van de provinciale weg N298.

Typologie
 (Boerenhof)
Hoe het oorspronkelijke uit de zeventiende eeuw stammende huis er heeft uitgezien is niet bekend.

Etymologie
Het huis werd genoemd naar het gehucht, waarin het werd gebouwd.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 16-05-2004

Van het voormalige landhuis Aalbeek resteert nog een neoclassicistische vleugel, het voormalige koetshuis, uit de eerste helft van de negentiende eeuw. Het is een langgerekt rechthoekig gebouw van twee bouwlagen onder een schilddak. De rechterzijgevel staat schuin op de plattegrond en loopt parallel aan de weg naar Meerssen. In de achtergevel bevindt zich een met mergel dichtgemetselde, brede rondbogige toegang. De brede voorgevel telt zeven traveeën en een drie traveeën brede middenrisaliet, bekroond door een fronton, die, evenals de daklijst, van mergel is. De driedeling op de eerste verdieping wordt gemarkeerd door Dorische pilasters. De begane grond is bekleed met hardsteen, en is in het midden voorzien van drie poortdeuren en rechthoekige vensters. De tuinmuur is voorzien van speklagen, en aan de overkant van de weg staan nog twee mergelstenen hekpijlers met siervazen.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:  (Door nieuw landhuis en kloostergebouwen)
Grondgebruik:

Van het oorspronkelijke huis zijn geen restanten meer aanwezig. Van het begin negentiende eeuw gebouwde landhuis resteert alleen nog het koetshuis.

Afmetingen
Over de vormgeving en afmetingen van de oorspronkelijke bebouwing zijn geen gegevens beschikbaar.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Bezitsgeschiedenis
Het goed Aalbeek was in eerste instantie onderdeel van het Land van Meerssen, maar ging over naar Valkenburg. In de zeventiende eeuw was het goed in handen van de familie De Kerkherdere. In 1670 kwam het goed via huwelijk in handen van Walther de Limpens. In 1831 kwam het via vererving in het bezit van de familie Van Hees. In 1848 kwam het door het huwelijk van Anne Marie van Hees toe aan Adriaan Hubert Maurissen, en door het huwelijk van diens dochter met jonkheer Benoit Holvoet, werd die de nieuwe eigenaar. In 1879 werd het huis in gebruik genomen als klooster voor de Jeuzieten.

Historische betekenis
Het goed Aalbeek heeft geen rol van betekenis gespeeld

Bouwgeschiedenis
In de eerste helft van de negentiende eeuw werd het oude complex vervangen door een nieuw huis van een verdieping. Rond 1896 werd het huis aan de noordkant uitgebreid met een toevoeging van drie etages tellend gebouw. In 1911 werden het landhuis en een lage tuinvleugel afgebroken en vervangen door nieuwbouw. Het enige wat nu nog resteert is een deel van de westelijke vleugel die bedoeld was ale koetshuis.

Afbeeldingen
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd april 2015; - kadastrale minuutkaart gemeente Brunssum, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 01, geraadpleegd april 2015; - Ferrariskaart 1777, nr. 209, Schinnen, http://www.kbr.be/collections/cart_plan/ferraris/ferraris_nl.html, geraadpleegd april 2015; - De Tranchotkaart Gangelt, onderdeel van de Tranchotkaart van het gebied tussen Maas en Rijn, 1803-1820, http://imagebase.ubvu.vu.nl/cdm/ref/collection/krt/id/5629, geraadpleegd april 2015;

Bronnen
- http://watwaswaar.nl/#ca-36-7-1-1v-1-3sut-E0c---nF , geraadpleegd april 2015; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd april 2015; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd april 2015; - http://www.limburg.nl/e_Loket/Atlas_Limburg/Thematische_viewers/Kunst_en_Cultuur/ geraadpleegd april 2015; - http://ruimtelijkeplannen.nl, geraadpleegd april 2015; - http://www.kbr.be/collections/cart_plan/ferraris/ferraris_nl.html, geraadpleegd april 2015; - http://imagebase.ubvu.vu.nl/cdm/deepzoom/collection/krt/id/5629/show/5623, Tranchotkaarten, geraadpleegd april 2015; - http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/alle-afbeeldingen/indeling/gallery?searchfield=brunssum, geraadpleegd april 2015;

Literatuur
- Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 323; - Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen van Limburg, Hoensbroek, 84;.

Bescherming gebouw
Status:  (Betreft koetshuis landhuis uit begin 19e eeuw)

Monumentnummer: 30861
 OMSCHRIJVING UIT RCE: Landgoed Aalbeek. Neo-classicistische vleugel (koetshuis) van het voormalige LANDHUIS Aalbeek, daterend uit de eerste helft van de 19de eeuw. Het huis zelf en een lage tuinvleugel werden gesloopt ten behoeve van de uitbreiding van het sinds 1879 in het landhuis gevestigde Jesuieten klooster, respectievelijk in 1896 en 1911. De vleugel diende tot de opheffing van het klooster als kapel. Langgerekt rechthoekig gebouw, voorzien van een verdieping en een schilddak. De rechter zijgevel staat schuin op de plattegrond en loopt parallel aan de weg naar Meerssen. In de achtergevel een oorspronkelijke met mergel dichtgemetselde, brede rondbogige toegang. De zeven traveeën brede voorgevel wordt geaccentueerd door een drie traveeen brede middenrisaliet, bekroond door een fronton, dat evenals de daklijst van mergel is. De driedeling op de verdieping wordt gemarkeerd door verkropte dorische pilasters. De begane grond is bekleed met hardsteen in blokverband en in het midden voorzien van drie poortdeuren en terzijden van telkens twee rechthoekige vensters. De verdieping bezit rondbogige, van geprofileerde vooruit springende archivolten voorziene vensters, waarvan de hardstenen onderdorpels rusten op consoles. Tuinmuur met speklagen en overblijfsel van absis vormige grot met geprofileerde omlijsting. Aan de overzijde van de provinciale weg naar Meerssen twee mergelstenen door vazen bekroonde hekpijlers: XIXA. Van belang vanwege de architectuur en vanwege de geschiedenis van het voormalige landhuis Aalbeek. Engelse tuin -tegenwoordig gedeeld door de provinciale weg- met twee mergelstenen door vazen bekroonde hekpijlers en mergelstenen monumentje, XIX A. Tuinmuur met speklagen.

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N (Op het terrein is van toepassing het door de gemeenteraad in december 2009 vastgestelde bestemmingsplan BPkleinekernen met als enkelbestemming "Wonen" en als dubbelbestemming "Cultuurhistorie".)
Bestemming:  (met als dubbelbestemming Cultuurhistorie)

Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: april 2015

Geomorfologische codering
15/14S3: droogdal (+/- dekzand/loss)

Bodemkundige codering
Ldd6: Ooivaaggronden met roest beginnend dieper dan 80cm; siltige leem; colluvium in dal.