Putting, de / Putteneyck
IN BEWERKING [?]
algemeen | omschrijving | bezits- en bouwgeschiedenis | afbeeldingen, literatuur en documentatie | verdere informatie | terug naar de lijst
Object
Putting, de / Putteneyck
Putting, de / Putteneyck
Locatie
Adres: Bosakkerweg
Kessel
Gemeente Peel en Maas
Provincie Limburg
Het oorspronkelijk omgrachte adellijke huis lag ten noorden Kessel, een eind buiten de bebouwde kom in het gehucht Den Hout, aan de weg naar Baarlo iets ten noorden van de huidige boerderij. De coördinaten van de hoekpunten van het omgrachtte terrein zijn ingeschat op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 03 en Google Earth
Adres: Bosakkerweg
Kessel
Gemeente Peel en Maas
Provincie Limburg
Het oorspronkelijk omgrachte adellijke huis lag ten noorden Kessel, een eind buiten de bebouwde kom in het gehucht Den Hout, aan de weg naar Baarlo iets ten noorden van de huidige boerderij. De coördinaten van de hoekpunten van het omgrachtte terrein zijn ingeschat op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 03 en Google Earth
Typologie
Het in fasen gebouwde huis betrof een omgrachte adellijke woning, waarvan het oudste gedeelte naar men aanneemt stamt uit de 13e eeuw..
Het in fasen gebouwde huis betrof een omgrachte adellijke woning, waarvan het oudste gedeelte naar men aanneemt stamt uit de 13e eeuw..
Etymologie
Het is niet bekend waaraan de naam van het oorspronkelijk hof is ontleend.
Het is niet bekend waaraan de naam van het oorspronkelijk hof is ontleend.
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: augustus 2011
Huidige functie:
Ter plaatse van het oorspronkelijke kasteelterrein is thans een akker aanwezig. In de naastliggende boerderij is de oorspronkelijke gevelsteen met het alliantiewapen van de families Von Hundt zum Busch en Van Erp en het jaartal 1652 ingemetseld.
Laatst bijgewerkt: augustus 2011
Huidige functie:
Ter plaatse van het oorspronkelijke kasteelterrein is thans een akker aanwezig. In de naastliggende boerderij is de oorspronkelijke gevelsteen met het alliantiewapen van de families Von Hundt zum Busch en Van Erp en het jaartal 1652 ingemetseld.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik: (oorspronkelijke kasteelterrein is thans akker van de ernaast gelegen boerderij De Putting)
Van het in de negentiende eeuw gesloopte huis is nog een deel van de funderingsresten in de ondergrond aanwezig. Van de oorspronkelijke omgrachting is niets meer zichtbaar.
Zichtbaar:
Grondgebruik: (oorspronkelijke kasteelterrein is thans akker van de ernaast gelegen boerderij De Putting)
Van het in de negentiende eeuw gesloopte huis is nog een deel van de funderingsresten in de ondergrond aanwezig. Van de oorspronkelijke omgrachting is niets meer zichtbaar.
Afmetingen
De afmetingen van het omgrachte bebouwde terrein zijn ingeschat op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 03 en Google Earth
De afmetingen van het omgrachte bebouwde terrein zijn ingeschat op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 03 en Google Earth
Oudste vermelding
Datum: 1407
Bron: Register op de Leenaktenboeken Vorstendom Gelre en graafschap Zutpen, Overkwartier.
Den hoff geheiten Puteyck, gelegen in den kerspel van Kessel, met allen sijnen tobehoren, opgedragen bij Dries van den H u s e n in behoeff Otten van H o l t m e u l e n , also dat Dries sijn leven sal man bliven onde daerna Otte ofte sijne erven eenen anderen man setten sullen, a°. 1406
Datum: 1407
Bron: Register op de Leenaktenboeken Vorstendom Gelre en graafschap Zutpen, Overkwartier.
Den hoff geheiten Puteyck, gelegen in den kerspel van Kessel, met allen sijnen tobehoren, opgedragen bij Dries van den H u s e n in behoeff Otten van H o l t m e u l e n , also dat Dries sijn leven sal man bliven onde daerna Otte ofte sijne erven eenen anderen man setten sullen, a°. 1406
Bezitsgeschiedenis
De oudste bekende vermeIding van het huis De Putting betreft de vermelding in het "Register op de Leenaktenboeken Vorstendom Gelre en graafschap Zutpen, Overkwartier" als in 1406 ene Dries van den Husen zijn "hoff geheiten Puteyck", opdroeg aan de hertog van Gelre ten gunste van Otten van Holtmeulen. Hoelang het daarvoor al in het bezit was van deze Dries den Husen en of het hiervoor al een leengoed was van de hertog van Gelre is niet bekend.
Door vererving bleef de Putting tot circa 1627 in het bezit van de familie van Holtmeulen. Omstreeks die datum overlijd, Engelbert van Holmeulen, de laatste mannelijke telg van het geslacht van Holtmeulen. Hierna gaat de Putting over naar zijn erfgenaam, zijn neef Willem van Brempt, die het vervolgens weer naliet aan zijn nicht Agnes van Erp.
Via het huwelijk van Agnes van Erp met Werner Ulrich Wilhelm von Hundt zum Busch in 1637 gaat de Putting over naar de familie Von Hundt zum Busch. In 1747 trouwde hun achterkleindochter met Joachim Reinald von Glasenap, een luitenant in Pruisische dienst, die in 1749 per testament al haar goederen aan haar echtgenoot naliet.
Van wege financiële problemen waren zijn genoodzaakt om de Putting in 1749 te verkopen aan Johannes Joseph van Wessem, Raad van het Hof tot Venlo, die het vervolgens in 1750 verkocht aan Wilhelm Joseph baron van Bierens, heer te Grefath en deken van het koninklijk stift te Aken.
Na de dood van Wilhelm Joseph baron van Bierens ging de Putting in 1787 over naar zijn neef Hendrik Willem baron van Erp, die in 1797 trouwde met Helena Gertruidis barones van Voorst tot Voorst. Na de dood van haar man heeft deze Helena Gertruidis in 1846 het oorspronkelijk huis de Putting laten afbreken en met het vrijkomende materiaal een boerderij laten bouwen onder dezelfde naam. Deze thans nog aanwezige boerderij werd iets ten zuid-westen van het oorspronkelijke huis gebouwd.
Tot de verkoop ervan in 1923 bleef deze nieuwe boerderij met bijbehorende landerijen in het bezit van de familie Van Erp. Hierna veranderde de boerderij door verkoop en vererving meerdere keren van eigenaar. Sinds 14 september 1990 is de bouwhoeve in het bezit van de Maatschap Dings.
De oudste bekende vermeIding van het huis De Putting betreft de vermelding in het "Register op de Leenaktenboeken Vorstendom Gelre en graafschap Zutpen, Overkwartier" als in 1406 ene Dries van den Husen zijn "hoff geheiten Puteyck", opdroeg aan de hertog van Gelre ten gunste van Otten van Holtmeulen. Hoelang het daarvoor al in het bezit was van deze Dries den Husen en of het hiervoor al een leengoed was van de hertog van Gelre is niet bekend.
Door vererving bleef de Putting tot circa 1627 in het bezit van de familie van Holtmeulen. Omstreeks die datum overlijd, Engelbert van Holmeulen, de laatste mannelijke telg van het geslacht van Holtmeulen. Hierna gaat de Putting over naar zijn erfgenaam, zijn neef Willem van Brempt, die het vervolgens weer naliet aan zijn nicht Agnes van Erp.
Via het huwelijk van Agnes van Erp met Werner Ulrich Wilhelm von Hundt zum Busch in 1637 gaat de Putting over naar de familie Von Hundt zum Busch. In 1747 trouwde hun achterkleindochter met Joachim Reinald von Glasenap, een luitenant in Pruisische dienst, die in 1749 per testament al haar goederen aan haar echtgenoot naliet.
Van wege financiële problemen waren zijn genoodzaakt om de Putting in 1749 te verkopen aan Johannes Joseph van Wessem, Raad van het Hof tot Venlo, die het vervolgens in 1750 verkocht aan Wilhelm Joseph baron van Bierens, heer te Grefath en deken van het koninklijk stift te Aken.
Na de dood van Wilhelm Joseph baron van Bierens ging de Putting in 1787 over naar zijn neef Hendrik Willem baron van Erp, die in 1797 trouwde met Helena Gertruidis barones van Voorst tot Voorst. Na de dood van haar man heeft deze Helena Gertruidis in 1846 het oorspronkelijk huis de Putting laten afbreken en met het vrijkomende materiaal een boerderij laten bouwen onder dezelfde naam. Deze thans nog aanwezige boerderij werd iets ten zuid-westen van het oorspronkelijke huis gebouwd.
Tot de verkoop ervan in 1923 bleef deze nieuwe boerderij met bijbehorende landerijen in het bezit van de familie Van Erp. Hierna veranderde de boerderij door verkoop en vererving meerdere keren van eigenaar. Sinds 14 september 1990 is de bouwhoeve in het bezit van de Maatschap Dings.
Historische betekenis
Huis noch bewoners hebben een rol van betekenis gespeeld.
Huis noch bewoners hebben een rol van betekenis gespeeld.
Bouwgeschiedenis
Daar er bij de verkoop van het "hoff geheiten Puteyck" omstreeks 1406 de verkoper Dries van den Husen zijn leven lang het recht van bewoning kreeg toegewezen, kan worden afgeleid dat er sprake moet zijn geweest van een huis. Wat de afmetingen en vorm van dat huis zijn geweest en of er destijds al sprake was van een omgrachting is niet bekend. Daar de leden van de familie Van Holtmeulen het beheer van de Putting overlieten aan rentmeesters en deze de boerderij verpachtten, zal er waarschijnlijk in de 15e en 16e eeuw alleen sprake zijn geweest van een eenvoudige boerenhoeve. Mogelijk dat pas begin 17e eeuw nadat hun erfgenamen zelf op het hof zijn gaan wonen het huis wordt uitgebreid tot de afmetingen zoalls aangegeven op de kadastrale minuutkaart (gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie A, blas 3) en de pentekening van Jan de Beijer uit 1738.
Op grond van deze gegevens, kan worden afgeleid dat het huis bestond uit een binnen een omgrachting gelegen complex gebouwen. Deze gebouwen waren min of meer in een u-vorm rondom een binnenplein gegroepeerd met de openzijde aan de oostzijde. Via een ophaalbrug halverwege de westzijde was het complex toegankelijk. De aan de zuidzijde gelegen hoofdvleugel was hierbij het oudste gedeelte van het complex, dat mogelijk nog tot de oorspronkelijke boerderij heeft behoord. Deze vleugel bestond uit een bouwlaag en werd afgedekt door een hoog met pannen afgedekt zadeldak. Betreffende zuidvleugel eindigde aan de westzijde door een waarschijnlijk later aangebouwde en rijkelijk gedecoreerde topgevel met op de hoeken polygonale arkeltorentjes. Aan de noord- en zuidzijde was de binnenplaats omgeven door lage gebouwen van latere datum. Op het ontmoetingspunt van beide vleugels stond een enigszins uitspringend tweelaags torentje versierd met schietgaten. De tussen de hofdvleugel en betreffende hoektorentje aanwezige westvleugel bevatte het poortgebouw voorzien van een topgevel ter plaatse van de toegangspoort. Gezien de boven de toegangspoort aanwezige gevelsteen met het alliantiewapen van de families Von Hundt zum Busch en Van Erp met het jaartal 1652, mag worden aangenomen dat de uitbreiding van het huis heeft plaats gevonden in het begin van de 17e eeuw. Ten zuiden van het omgrachte gebouwencomplex was volgens de kadastrale minuutkaart een omgrachtte tuin aanwezig. De omgrachting werd gevoed door de ten oosten van het huis aanwezige Tasbeek.
Omstreeks 1849 werd het oorspronkelijke lijk huis de Putting afgebroken en werd met het vrijkomende materiaal even ten zuidwesten ervan onder dezelfde naam de thans nog aanwezige boerderij gebouwd.
Daar er bij de verkoop van het "hoff geheiten Puteyck" omstreeks 1406 de verkoper Dries van den Husen zijn leven lang het recht van bewoning kreeg toegewezen, kan worden afgeleid dat er sprake moet zijn geweest van een huis. Wat de afmetingen en vorm van dat huis zijn geweest en of er destijds al sprake was van een omgrachting is niet bekend. Daar de leden van de familie Van Holtmeulen het beheer van de Putting overlieten aan rentmeesters en deze de boerderij verpachtten, zal er waarschijnlijk in de 15e en 16e eeuw alleen sprake zijn geweest van een eenvoudige boerenhoeve. Mogelijk dat pas begin 17e eeuw nadat hun erfgenamen zelf op het hof zijn gaan wonen het huis wordt uitgebreid tot de afmetingen zoalls aangegeven op de kadastrale minuutkaart (gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie A, blas 3) en de pentekening van Jan de Beijer uit 1738.
Op grond van deze gegevens, kan worden afgeleid dat het huis bestond uit een binnen een omgrachting gelegen complex gebouwen. Deze gebouwen waren min of meer in een u-vorm rondom een binnenplein gegroepeerd met de openzijde aan de oostzijde. Via een ophaalbrug halverwege de westzijde was het complex toegankelijk. De aan de zuidzijde gelegen hoofdvleugel was hierbij het oudste gedeelte van het complex, dat mogelijk nog tot de oorspronkelijke boerderij heeft behoord. Deze vleugel bestond uit een bouwlaag en werd afgedekt door een hoog met pannen afgedekt zadeldak. Betreffende zuidvleugel eindigde aan de westzijde door een waarschijnlijk later aangebouwde en rijkelijk gedecoreerde topgevel met op de hoeken polygonale arkeltorentjes. Aan de noord- en zuidzijde was de binnenplaats omgeven door lage gebouwen van latere datum. Op het ontmoetingspunt van beide vleugels stond een enigszins uitspringend tweelaags torentje versierd met schietgaten. De tussen de hofdvleugel en betreffende hoektorentje aanwezige westvleugel bevatte het poortgebouw voorzien van een topgevel ter plaatse van de toegangspoort. Gezien de boven de toegangspoort aanwezige gevelsteen met het alliantiewapen van de families Von Hundt zum Busch en Van Erp met het jaartal 1652, mag worden aangenomen dat de uitbreiding van het huis heeft plaats gevonden in het begin van de 17e eeuw. Ten zuiden van het omgrachte gebouwencomplex was volgens de kadastrale minuutkaart een omgrachtte tuin aanwezig. De omgrachting werd gevoed door de ten oosten van het huis aanwezige Tasbeek.
Omstreeks 1849 werd het oorspronkelijke lijk huis de Putting afgebroken en werd met het vrijkomende materiaal even ten zuidwesten ervan onder dezelfde naam de thans nog aanwezige boerderij gebouwd.
Afbeeldingen
- Google Earth datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd augustus 2011;
- kadastrale minuutkaart, gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 03, geraadpleegd augustus 2011;
-Huis de Putting bij Kessel, tekening, 1738, J. de Beijer, collectie H. van Leeuwen, afb. 161, uit: Ein Katalog von Stadtische Museum Haus Koekkoek-Kleve, 4.October-30.November 1980, 263
- Google Earth datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd augustus 2011;
- kadastrale minuutkaart, gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 03, geraadpleegd augustus 2011;
-Huis de Putting bij Kessel, tekening, 1738, J. de Beijer, collectie H. van Leeuwen, afb. 161, uit: Ein Katalog von Stadtische Museum Haus Koekkoek-Kleve, 4.October-30.November 1980, 263
Bronnen
- http://watwaswaar.nl/#eG-CO-6-1-1v-1-46NM-ry4---Dc, geraadpleegd augustus 2011
-Sloet, J.J.S., 1904, Register op de Leenaktenboeken van het Vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, deel 1, Het Overkwartier, 145.
- http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd augustus 2011;
- http://www.kich.nl/#a=1;b=1, geraadpleegd augustus 2011;
- http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd augustus 2011;
- http://portal.prvlimburg.nl/gisviewer/viewer.do?appCode=2b7ef4d2aba6c0c2163d6d9b2ad6a8f3; geraadpleegd augustus 2011.
- http://watwaswaar.nl/#eG-CO-6-1-1v-1-46NM-ry4---Dc, geraadpleegd augustus 2011
-Sloet, J.J.S., 1904, Register op de Leenaktenboeken van het Vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, deel 1, Het Overkwartier, 145.
- http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd augustus 2011;
- http://www.kich.nl/#a=1;b=1, geraadpleegd augustus 2011;
- http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd augustus 2011;
- http://portal.prvlimburg.nl/gisviewer/viewer.do?appCode=2b7ef4d2aba6c0c2163d6d9b2ad6a8f3; geraadpleegd augustus 2011.
Literatuur
-Hupperetz,W., Olde Meierink,B., en Rommes, R., (red.), 2005, Kastelen in Limburg, burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 180.
- Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 58 t/m 67.
- Hendriks, A.J.G., 1981, Kessel maasdorp met een rijke historie, Venlo, 133
- Mialaret, J.H.A., 1937, De nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Deel V, De Provincie Limburg, Tweede stuk: Noord-Limburg, 98-99.
-Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen in Limburg, Hoensbroek, 85
-Hupperetz,W., Olde Meierink,B., en Rommes, R., (red.), 2005, Kastelen in Limburg, burchten en landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 180.
- Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 58 t/m 67.
- Hendriks, A.J.G., 1981, Kessel maasdorp met een rijke historie, Venlo, 133
- Mialaret, J.H.A., 1937, De nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Deel V, De Provincie Limburg, Tweede stuk: Noord-Limburg, 98-99.
-Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen in Limburg, Hoensbroek, 85
Documentatie
Bescherming gebouw
Status: (Fundamenten)
Monumentnummer: 47115
OMSCHRIJVING UIT ODB:Terrein waarin overblijfselen van een kasteel. Datering: Late Middeleeuwen. (Gedeeltelijke bescherming, zie bijlage A.)
Status: (Fundamenten)
Monumentnummer: 47115
OMSCHRIJVING UIT ODB:Terrein waarin overblijfselen van een kasteel. Datering: Late Middeleeuwen. (Gedeeltelijke bescherming, zie bijlage A.)
Bescherming terrein
Status:
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: N (Het terrein valt onder het bestemmingsplan "Buitengebied Peel en Maas, bestemmingsvakken gemeente Kessel", dat als gevolg van een fusie per 1 januari 2010 van de voormalige gemeenten Helden, Kessel, Meijel en Maasbree nog niet definitief is.)
Bestemming: (In het structuurplan is er sprake van 'agrarisch gebied met hoogste historische en landschappelijke waarde')
Bestemmingsplan: N (Het terrein valt onder het bestemmingsplan "Buitengebied Peel en Maas, bestemmingsvakken gemeente Kessel", dat als gevolg van een fusie per 1 januari 2010 van de voormalige gemeenten Helden, Kessel, Meijel en Maasbree nog niet definitief is.)
Bestemming: (In het structuurplan is er sprake van 'agrarisch gebied met hoogste historische en landschappelijke waarde')
Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: augustus 2011
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: augustus 2011
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
2R10/4E9: Geul van vlechtend afwateringsstelsel/Dalvlakteterras
2R10/4E9: Geul van vlechtend afwateringsstelsel/Dalvlakteterras
Bodemkundige codering
KRn1/BKd25: Poldervaaggronden; lichte zavel
KRn1/BKd25: Poldervaaggronden; lichte zavel
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.