Object
Vroenhof;

Locatie
Adres: Vroenhof 87, 6301 KE
Houthem;
Gemeente Valkenburg aan de Geul
Provincie Limburg

Het terrein van het voormalige landhuis Vroenhof is gelegen aan de Provinciale weg Vroenhof, de verbindingsweg tussen Meerssen en Valkenburg.

Typologie

Op de locatie van het huidige gebouw moet in de middeleeuwen een hoeve hebben gestaan. Hoe die hoeve er heeft uitgezien is niet bekend. Uit de kadastrale kaart blijkt, dat er op deze locatie begin 19e eeuw een rechthoekig landhuis van ca. 22x25m heeft gestaan, bestaande uit een rechthoekig gebouwencomplex, waarvan de gebouwdelen rondom een centrale binnenplaats waren gegroepeerd.

Etymologie
Een vroenhof of vroonhof was in de Middeleeuwen de hoeve van een landsheer, van waaruit de omringende landbouwgronden werden geëxploiteerd.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: oktober 2016

Huidige functie:

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:  (De noord-oostelijke hoek van het oorspronkelijke gebouw.)
Grondgebruik:  (Tot voor kort een verzorgingscomplex)

Van het begin 19e eeuw nog aanwezige huis bestaan alleen nog maar delen van de noord- en oostvleugel, die zijn opgenomen in de vleugels van het huidige gebouwencomplex.

Afmetingen
De aangegeven afmetingen (ca. 22x25m) betreffen de afmetingen van het op de kadastrale minuutkaart gemeente Houthem, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 02 aangegeven nog in de 19e eeuw aanwezige rechthoekige landhuis.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Er zijn geen gegevens beschikbaar waaruit kan worden afgeleid, wanneer op de betreffende locatie voor het eerst een mogelijk verdedigbare woonruimte aanwezig was.

Bezitsgeschiedenis
Er zijn geen gegevens beschikbaar, waaruit kan worden afgeleid door wie en wanneer de eerste mogelijk verdedigbare woonruimte op deze locatie heeft gebouwd. Waarschijnlijk was er in de 13e eeuw al een hoeve aanwezig. Deze hoeve is mogelijk in de zestiende eeuw vervangen door het op de kadastrale minuutkaart gemeente Houthem, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 02 aangegeven rechthoekige landhuis. Begin zeventiende eeuw was dit landhuis in het bezit van Goswin Wijnands en Isabella van Veen, die toen ook in het bezit waren van het nabijgelegen goed Wijnandshof. Via huwelijken van vrouwelijke erfgenamen ging het goed vervolgens over naar leden van de familie de Saveur. Door het huwelijk van Marie José de Sauveur kwam het goed begin achttiende eeuw in het bezit van Eugène Victor Roosen. In 1808 voegde dit echtpaar de ten oosten van het gebouwencomplex staande voormalige parochiekerk aan hun bezittingen toegevoegd. Via verkoop is het goed in 1865 in het bezit gekomen van jonkheer Alphons Michiels van Kessenich. In de jaren daarna ging het goed veelvuldig via verkoop over in andere handen, waarbij in 1874 naar jonkheer Jerome Ruys de Beerenbrouck, in 1904 naar de familie Franquinet en in 1919 naar de familie Penners. In 1927 werd het goed gekocht door de zusters van het Sanatorium van Heerlen en het huis omgebouwd tot een klooster, waarbij de naastgelegen oude parochiekerk werd omgebouwd tot kloosterkerk. In 1964 werd het huis verkocht aan de paters Monfortanen, die er een noviciaat in onderbrengen. Na een hevige brand in 1967 verhuisde het noviciaat en werd het huis hersteld om vervolgens te worden ingericht als rusthuis voor oudere en zieke confraters. Circa 20 jaar later ging het huis over naar de Cicero Zorggroep, die het tot september 2015 in gebruik hadden als Zorgcentrum Vroenhof.

Historische betekenis
Waarschijnlijk heel gering; het huis kan niet bogen op enige riddermatigheid.

Bouwgeschiedenis
Wanneer en door wie op het terrein de eerste bebouwing heeft gerealiseerd is niet bekend. De oudst bekende woonvorm moet een hoeve zijn geweest, die waarschijnlijk al in de dertiende eeuw aanwezig was. In de zestiende eeuw is de toen aanwezige hoeve waarschijnlijk vervangen door een rechthoekig landhuis, waarvan de bouwdelen rondom een binnenplaats waren gegroepeerd. Na het goed in 1865 te hebben gekocht liet jonkheer Alphons Michiels van Kessenich het huis grondig verbouwen, waarbij diverse vleugels werden verhoogd. Een volgende verbouwing werd uitgevoerd in 1905 door de toenmalige eigenaar de familie Franquinet. Nadat het huis in 1927 was gekocht door de zusters van het Sanatorium van Heerlen, werd het aanzienlijk uitgebreid en omgebouwd tot klooster. Bij de laatste verbouwing in 1994 werd het grootste gedeelte van het oude huis gesloopt om te worden vervangen door nieuwbouw. Van het oorspronkelijke gebouwencomplex bestaat momenteel alleen nog de noordvleugel en een deel van de oostvleugel.

Afbeeldingen
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2012, geraadpleegd oktober 2016; - kadastrale minuutkaart gemeente Houthem, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 02, (MIN11044A02), geraadpleegd oktober 2016; - De Tranchotkaart 73 Rekem- 74 West Valkenburg, onderdeel van de Tranchotkaart van het gebied tussen Maas en Rijn, 1803-1820, geraadpleegd oktober 2016; - Ferrariskaart 1777, nr. 210, Fauquemont, geraadpleegd oktober 2016; - aanzicht voormalige noordgevel, http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl, geraadpleegd oktober 2016;

Bronnen
- http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd oktober 2016; - https://zoeken.cultureelerfgoed.nl, voor het zoeken naar archeologisch informatie, geraadpleegd oktober 2016; - http://www.limburg.nl/e_Loket/Atlas_Limburg/Thematische_viewers/Kunst_en_Cultuur/ geraadpleegd oktober 2016; - http://ruimtelijkeplannen.nl, geraadpleegd oktober 2016; - http://www.kbr.be/collections/cart_plan/ferraris/ferraris_nl.html, geraadpleegd oktober 2016; - http://imagebase.ubvu.vu.nl/cdm/deepzoom/collection/krt/id/5629, Tranchotkaarten, geraadpleegd oktober 2016; - http://archeologieinnederland.nl/bronnen-en-kaarten/amk-en-ikaw, geraadpleegd oktober 2016; - http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/alle-afbeeldingen/detail/014cb6bd-90da-63d8-7977-bbc5d5c7cf09/media/251f031a-790a-e498-8a36-8266987aeb5c?mode=detail&view=horizontal&q=De%20Vroenhof&rows=1&page=102016, geraadpleegd oktober 2016; - http://www.atlas1868.nl/li/houthem.html, geraadpleegd oktober 2016; - http://www.montfortanen-nederland.nl/vroenhof.html, geraadpleegd oktober 2016; - http://www.houthem.info/pages/oecumenisch-zorgcentrum.htm, geraadpleegd oktober 2016;

Literatuur
- Hupperetz, W., B., Olde Meierink en Rommes, R., (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 399;

Bescherming gebouw
Status:  (het oorspronkelijke landhuis is afgebroken)

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N (Op het terrein is van toepassing het door de gemeenteraad van Valkenburg aan de Geul in 2013 vastgestelde bestemmingsplan "Kernen 2010 1e herziening".)
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: oktober 2016