Object
Verduynen / Echt

Locatie
Adres: Berkelaarstraat 15, 6101 AV
Echt
Gemeente Echt- Susteren
Provincie Limburg

Het huis is gelegen aan de rand van het dorp Echt, ten noordwesten van het oude centrum van het dorp, tussen de Maasbrachterweg en de A2.

Typologie
 (Mogelijke voorloper van huidige landhuis)
 (Aanwezige landhuis uit zeventiende eeuw)
Hoe het allereerste huis er heeft uitgezien is niet bekend. Het thans nog aanwezige huis betreft een landhuis uit de tweede helft van de zeventiende eeuw, dat in de loop van de twintigste eeuw grondig is gerestaureerd.

Etymologie
Aangenomen wordt dat het huis is vernoemd naar de familie die omstreeks 1400 eigenaar moet zijn geweest van het goed. Uit de beschikbare informatie kan echter niet worden afgeleid of er toen reeds sprake was van een huis.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 27-04-2004

Via een lange oprijlaan is het voorterrein met links het oorspronkelijke koetshuis met paardenstallen vanaf de Berkelaarsweg te bereiken. Het op het omgrachte kasteelterrein gesitueerde hoofdgebouw is via een vaste brug vanaf het voorterrein bereikbaar. Het uit de tweede helft van de zeventiende eeuw stammende hoofdgebouw is rechthoekig van vorm, bestaat uit twee woonlagen boven een soutterain en wordt afgedekt door een schilddak. De in baksteen uitgevoerde gevel heeft een symmetrische indeling met halverwege de voorgevel een uitspringend middenrisaliet tussen Dorische pilasters. De uitbouw aan de achterzijde met het daarin opgenomen trappenhuis is in de achttiende eeuw in opdracht van de toenmalige eigenaar Jan Alexander Michiels er aan toegevoegd. Het in de hal aanwezige stucplafond in bij de verbouwing en modernisering eind achttiende eeuw aangebracht. In de keuken is nog de oorspronkelijke schouw aanwezig. Ten zuiden van het huis is een omgrachte moestuin/boomgaard aanwezig. Bij de uitgebreide restauratie in 1968 is het witte pleisterwerk dat in de achttiende eeuw was aangebracht weer verwijderd.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:  (Hoofdgebouw uit zeventiende eeuw en koetshuis)
Grondgebruik:  (Landhuis met boomgaard en siertuin)

Van het in de tweede helft van de zeventiende eeuw gebouwde en nog in gebruik zijnde landhuis is alleen nog het hoofdgebouw aanwezig. Met uitzondering van het achttiende-eeuwse koetshuis met paardenstal zijn de oorspronkelijke bijgebouwen gesloopt en door andere gebouwen vervangen. Het terrein waarop het huidige hoofdgebouw is gesitueerd is nog door een gracht omgeven. Dit geldt eveneens voor de zuidelijk ervan gelegen moestuin.

Afmetingen
De aangegeven afmetingen betreffen de totale afmetingen (115x115m) van het omgrachte kasteelterrein met de omgrachte siertuin (ca. 33x64m) en voorplein. Het omgrachte kasteelterrein met hoofdgebouw en boomgaard heeft afmetingen van ca. 90x80m, terwijl het voor het kasteelterrein aanwezige niet door een gracht omgeven voorplein met bijgebouw thans een afmeting heeft van ca. 30x55m. Het huidige hoofdgebouw heeft een oppervlakte van ca. 10x25m.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Bezitsgeschiedenis
Voor zover bekend was het goed Verduynen een leen van de Abdij St. Salvator te Sustern. Wie echter de eerste bewoners van het huis waren en wanneer dat dan het geval was is niet bekend. De eerst bekende bewoner is ene ridder Raboldus van Brempt de Verduin, die omstreeks 1400 in bezit is van het leengoed. Hoe het in zijn bezit is gekomen is niet bekend. Verder is het onduidelijk hoe en waarom het leengoed omstreeks 1617 is overgegaan naar leden van de familie Schellart van Obbendorf, waar het via vererving tot 1667 binnen de familie blijft. In 1667 werd het Huis door Adam Frans Schellart van Obbendorf verkocht aan Herman van Rijswijck uit Roermond, die het huis in 1674 weer aan Gerard Dominicus Clant uit Groningen heeft verkocht. Diens erfgenamen verkochten het huis in 1730 aan Jacobus Arnoldus Geeten, wiens zoon het vervolgens in 1785 verkocht aan Jan Alexander Michiels, die het goed al sinds 1780 in pacht had. Na het overlijden van diens achterkleinzoon, Edgar Frederik baron Michiels van Verduynen, minister en persoonlijk adviseur van koningin Wilhelmina, ging het goed in 1952 over naar Willem baron Michiels van Kessenich. Siunds de tweede helft van de negentiende eeuw werd het landhuis door een rentmeester bewoond. In 1968 werd het goed gekocht door de dochter van de laatste rentmeester mevr. M.E.A.G. Stassen, die het huis heeft laten restaureren en er vervolgens in 1970 is gaan wonen.

Historische betekenis
Verduynen was een adellijk huis met een laatbank

Bouwgeschiedenis
Op grond van het gebruikte metselwerk en de opbouw van de balklagen wordt aangenomen, dat het huidige hoofdgebouwd is gebouwd in de tweede helft van de zeventiende eeuw. Een en ander zou kunnen betekenen, dat het is gebouwd waarschijnlijk in opdracht van Gerard Dominicus Clant en zijn vrouw gravin Anna Louisa de Beaufort de Lamitte is gebouwd. Hoe het voorgaande gebouw er moet hebben uitgezien, wanneer dat werd gebouwd en waarom het werd gesloopt (mogelijk na brand) is niet bekend. Het huidige hoofdgebouw is gesitueerd aan aan zud-oosthoek van het omgrachte kasteelterrein en kan worden betreden via een vaste brug vanaf het voorterrein. Het huis is rechthoekig van vorm, bestaat uit twee woonlagen boven een soutterain en wordt afgedekt door een schilddak. De in baksteen uitgevoerde gevel heeft een symmetrische indeling met halverwege de voorgevel een uitspringend middenrisaliet tussen Dorische pilasters. Daar het linker gedeelte van het soutterain van een eerdere datum is dan de rest van het gebouw, zou dit gedeelte mogelijk onderdeel hebben gevormd van het voorafgaande gebouw. De uitbouw aan de achterzijde met het daarin opgenomen trappenhuis is in de achttiende eeuw in opdracht van de toenmalige eigenaar Jan Alexander Michiels er aan toegevoegd. De aan de zuidzijde aanwezige omgrachte moestuin stamt waarschijnlijk ook uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. In de periode tussen 1785 en 1794 werd het voorterrein ingrijpend gewijzigd. Hierbij werd met uitzondering van het nog bestaande koetshuis met paardenstallen alle bebouwing gesloopt en het gebied door een tuinmuur omgeven. De ten zuiden van het huis aanwezige omgrachte moestuin/boomgaard bleef in een vereenvoudigde vorm gehandhaafd, maar aan de noordwestzijde verscheen een landschapstuin met slingerpaden en een vijver. In die periode werden ook de gevels van het hoofdgebouw witgeschilderd. Na een langdurige leegstand in de negentiende eeuw werd het huis omstreeks 1900 gerenoveerd. Na de verkoop van het goed in 1968 hebben de nieuwe eigenaren het huis grondig laten restaureren, waarbij het interieur werd aangepast en gemoderniseerd en het witkalk van de gevel werd verwijder.

Afbeeldingen
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd juli 2013; - kadastrale minuutkaart gemeente Echt, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 03, geraadpleegd juli 2013; - Figuratieve kaart eind achttiende eeuw van huis Verduynen, Immerseel, R.H.M., 1997, Huis Verduynen te Echt en zijn tuinen, De woonstede door de Eeuwen heen nr. 115, 33; - Luchtfoto huis Verduynen vanuit het noordoosten begin twintigste eeuw, Immerseel, R.H.M., 1997, Huis Verduynen te Echt en zijn tuinen, De woonstede door de Eeuwen heen nr. 115, 38; - Aanzicht huis Verduynen vanuit het oosten omstreeks 1965, Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 272; - Huis Verduynen na de restauratie van 1968, Immerseel, R.H.M., 1997, Huis Verduynen te Echt en zijn tuinen, De woonstede door de Eeuwen heen nr. 115, 35;

Bronnen
- http://watwaswaar.nl/#cq-8G-7-1-1v-1-3txY-Yuu---2ST, geraadpleegd juli 2013; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd juli 2013; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd juli 213; - - http://portal.prvlimburg.nl/gisviewer/viewer.do?appCode=2b7ef4d2aba6c0c2163d6d9b2ad6a8f3; geraadpleegd juli 2013; - http://www.ruimtelijkeplannen.nl/web-roo/roo/?, geraadpleegd juli 2013.

Literatuur
- Heynens, L., 2008, Adel in Limburg of De Limburgse Adel Geschiedenis en Repertorium 1590-1990, Maastricht, 163, 261-264 en 296; - Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 271-273; - Immerseel, R.H.M., 1997, Huis Verduynen te Echt en zijn tuinen, De woonstede door de Eeuwen heen nr. 115, 30-39; , - Janssen de Limpens, K.J.Th., 1974, Leen- en Laathoven in de Maaslandse Territoria Voor 1795, Uitgave Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genoorschap, Maastricht, 79, 172; - Overvoorde, J.C., 1926, Voorlopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst, de province Limburg, 's- Gravenhage, 59; - Stenvert, R., Kolman, C., Ginkel-Meester, S. van, Broekhoven, S., Stades-Vischer, E., 2003, Monumenten in Nederland, Limburg, Zeist, 275-276; - Vemer, J.C.,1967, Kastelen in het land van Midden- en Noord-Limburg, Maastricht, 41; - Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen van Limburg, Hoensbroek, 73;

Coördinaten
Coordinaten: 51° 6'30.16'N,  5°51'55.14'O
Kaartblad: 60A , x: 188,48, y: 346,65, precisie 2

Bescherming gebouw
Status:

Monumentnummer: 509880
 OMSCHRIJVING UIT ODB: Complexomschrijving VERDUYNEN is een kleine buitenplaats in de bebouwde kom van Echt bestaande uit HOOFDGEBOUW met toegangsbrug (1), TUINAANLEG (2), KOETSHUIS (3), BRUG naar moestuin (4), TUINMUUR (5), en POMP(6). Het complex, in oorsprong 17e eeuws of ouder, ligt direct ten noordwesten van de dorpskern; in de loop der tijd zijn grote delen van de buitenplaats verkocht vanwege de gemeentelijke behoefte aan bouwgrond. Het huidige VERDUYNEN is de -goed bewaarde- kern van een ooit groter buiten. Aan de oostkant wordt het complex begrensd door de Berkelaarweg, aan de noordkant door tuinen en agrarisch gebied van derden, ten westen door een dakpannenfabriek en ten zuiden door industrie, een school en particuliere tuinen. Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.Waardering: De historische buitenplaats VERDUYNEN is van algemeen cultuurhistorisch belang vanwege de hoge mate van gaafheid van met name de historische infrastructuur. Zie voor overige waarden de omschrijvingen van de afzonderlijke complexonderdelen.

Monumentnummer: 509879
 OMSCHRIJVING UIT ODB: HOOFDGEBOUW met toegangsbrug. Streng symmetrisch huis op rechthoekige plattegrond met schilddak (leien) en door een lessenaarsdak gedekte smalle lagere uitbouw aan de achterzijde (trappehuis), exact in het midden, XVII. Voorgevel met door pilasters geflankeerde en fronton beëindigd middenrisaliet, XIX. Inwendig o.m. een schouw (keuken) met kariatiden, XVII; in de vestibule een hardstenen plavuizenvloer in diagonaal schaakbordpatroon, zwart en grijs, XVIII, en een stucplafond met een verdiept ovaal centrumstuk met paraplu-motief. De toegangsbrug, evenals het huis in baksteen en hiermee bouwkundig een éénheid vormend, heeft één boog en lage borstweringen gedekt met hardsteen.Waardering: HOOFDGEBOUW met brug van algemeen belang vanwege: a) de ouderdom, b) de architectuur en de oorspronkelijke plattegrond.

Monumentnummer: 509881
 OMSCHRIJVING UIT ODB: TUINAANLEG, bestaande uit de volgende onderdelen: a. oprijlaan b. voorplein c. omgracht huiseiland d. omgrachte moestuin e. overig terrein ad a.: de laan loopt van de Berkelaarweg naar het voorplein en is in een rechte lijn op de voordeur van het huis georiënteerd; tracee XVIII, puinverharding afgestrooid met donkergrijs grind; ter weerszijden smalle grasberm waarin enkelvoudige bomenrij (esdoorns, 1901) en lage taxushaag. ad b.: het voorplein, in oorsprong XVII, wordt begrensd door het koetshuis (3), de gracht en de tuinmuur (5) en bestaat deels uit grindverharding (in feite verlengstuk van de laan), deels uit een gazon met heesterborders, waarin de (nieuwe) zonnewijzer en de pomp (6). ad c.: het huiseiland, XVII of ouder, wordt gevormd door een ringgracht, voor ongeveer de helft flauw cirkelvormig, doch aan oost- en zuidzijde min of meer recht; het stuk gracht aan de oostzijde scheidt het huis van het voorplein; over dit grachtdeel ligt de bij onderdeel 1 reeds beschreven toegangsbrug; het zuidelijk grachtdeel valt samen met het noordelijk deel van de moestuingracht. Het huis ligt in de zuidoosthoek van het eiland, dat door de eeuwen altijd de functie van boomgaard heeft gehad; naast nog een paar oude fruitbomen staan er op het eiland jonge loofbomen. ad d.: de moestuin, in oorsprong XVII of ouder, wordt gevormd door een min of meer rechthoekige gracht, die iets smaller is dan de ringgracht, en is toegankelijk d.m.v. een oude bakstenen brug (onderdeel 4) vanaf het voorplein en d.m.v. een nieuwe (ong. 1975) houten brug (niet te beschermen) vanaf het huiseiland. Een padenkruis verdeelt de tuin in vier gelijke veldjes, in één waarvan nu het zwembad (niet te beschermen); de drie overige zijn grasveldjes met een paar oude perebomen en jonge loofbomen en coniferen. ad e.: het overig deel van de tuinaanleg betreft het terrein buiten de grachten: aan zuid- en oostkant van het koetshuis en ten zuiden van de oprijlaan liggen grasvelden met enkele oude fruitbomen en een zeer oude solitaire tamme kastanje.Waardering: TUINAANLEG van algemeen belang vanwege: a) de zeer gaaf bewaarde oorspronkelijke structuur van de grachten en de daarmee samenhangende tuindelen, b) de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere.

Monumentnummer: 509882
 OMSCHRIJVING UIT ODB: KOETSHUIS, XVIII of XIX; baksteen, rechthoekige plattegrond, topgevels met zadeldak (rode pannen), loodrecht op het hoofdgebouw; begrenst het voorplein aan de zuidzijde; aan achterzijde een uitbouw - vroeger een open wagenschuur - , die gezien de ingrijpende veranderingen en toevoegingen niet beschermenswaard is. Waardering: KOETSHUIS van algemeen belang vanwege: a) de ouderdom; b) de ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.

Monumentnummer: 509883
 OMSCHRIJVING UIT ODB: BRUG naar moestuin, XVII of XVIII. Bakstenen brug met één toog en lage borstweringen; op de brug een hek met slanke bakstenen kruispijlers; de brug vormt de verbinding van het voorplein met de moestuin en ligt direct ten westen van het koetshuis, dat via een kort stuk tuinmuur verbonden is met de oostelijke kruispijler. Aan het einde van de brug aan moestuinzijde staan links en rechts twee oude beuken, waarvan de groeiwijze doet vermoeden, dat zij deel hebben uitgemaakt van een haag of berceau.Waardering: De BRUG naar de moestuin is van algemeen belang vanwege: a) de ouderdom; b) de bouwhistorische kwaliteiten (ongestoordheid); c) de architectonische vormgeving.

Monumentnummer: 509884
 OMSCHRIJVING UIT ODB: TUINMUUR met ezelsrug, baksteen, XVIII; begrenst aan noord- en oostzijde het voorplein; staat loodrecht op de gracht ten noordoosten van het huis en loopt via een haakse hoek naar de noordoostpunt van het koetshuis; de opening in de muur op het punt waar de oprijlaan uitmondt in het voorplein wordt geflankeerd door twee nieuwe bakstenen pijlers (niet te beschermen).Waardering: De TUINMUUR is van algemeen belang vanwege a) de ouderdom; b) als ruimtelijk en functioneel onderdeel van het totale complex.

Monumentnummer: 509885
 OMSCHRIJVING UIT ODB: POMP op het voorplein, in wezen XIX of ouder; uitgevoerd als bakstenen vierkante pijler, die opnieuw opgemetseld is; de ijzeren pomponderdelen en de hardstenen dekplaat zijn origineel; omgeven door een ring van taxusbomen (rond 1900 geplant).Waardering: De POMP is van algemeen belang vanwege: a) de ouderdom, b) als karakteristiek en -in cultuurhistorische zin- functioneel onderdeel van de buitenplaats.

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N (Op het huis is van toepassing het door de gemeente Echt-Susteren vastgestelde bestemmingsplan Echt Noord, waar binnen huis Verduynen is aangeduid als "cultuurhistorische waarde" en met als dubbelbestemming "Waarde-Archeologie". )
Bestemming:  (Landgoed met boomgaarden en siertuinen)

Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: augustus 2013

Geomorfologische codering
B: Bebouwing

Bodemkundige codering
|h BEBOUW : Bebouwing