Severen;

IN BEWERKING [?]

Object
Severen;

Locatie
Adres: Severenstraat 200, 6225 AH
Maastricht;
Gemeente Maastricht;
Provincie Limburg

Het huis ligt ten noordoosten van het centrum van Maastricht, ten oosten van de A2, ten noorden van de N590 in het voormalige dorp Amby, de huidige gelijknamige wijk van Maastricht.

Typologie
(betreft het oorspronkelijk laatmiddeleeuwse huis)
Het huidige huis is een grotendeels door een gracht omgeven herenhuis met ten oosten ervan een witgepleisterd besloten voorhof.

Etymologie
De naam van het huis is afgeleid van de natuurlijke omgeving waar het is gebouwd. "t Zievel, hetgeen verwijst naar een drassig terrein.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: april 2016

Het voormalige kasteelterrein van kasteel Severen is thans onderverdeeld in een gedeelte waarbinnen het achttiende-eeuws herenhuis en de zeventiende-eeuwse besloten hoeve zijn gelegen en een gedeelte waarop woningen zijn gebouwd. . Alleen het herenhuis is nog voor ca. 75% door een gracht omgeven. Het herenhuis is ingericht als kantoorruimte.

Oudste vermelding
Datum: 1384
Bron:

Hoewel de familienaam Van 't Zievel reeds sinds 1384 in Amby voorkomt en deze familie al in die periode grond in Amby moet hebben gehad, is het onduidelijk wanneer het oudste gedeelte van het kasteel werd gebouwd. Het is echter vrijwel zeker dat leden van deze familie als leenmannen van de heren van Valkenburg, op hun grond in Amby een versterkt huis hebben laten bouwen.

Bezitsgeschiedenis
De naam Severen van het huis is een verbastering en afgeleid van 't Zievel. De familienaam Van 't Zievel of Tsevere komt reeds sinds 1384 voor in het gebied van Limmel. In 1406 werd een lid van de familie Van 't Zievel beleend met het in Amby gelegen goed de Heihof. Daarnaast was de familie reeds in het bezit van diverse gronden binnen de toenmalige grondgebied van Amby. Het is zo goed als zeker, dat de familie Van 't Zievel omstreeks die periode een versterkte hoeve heeft laten bouwen. Een sterke aanwijzing hiervoor zou kunnen zijn het verstrekken van een familiewapen in de veertiende eeuw aan de "Her Gosen van Severen", dat identiek is aan het wapen van de family Van 't Zievel. Eind vijftiende begin zestiende eeuw is het huis mogelijk door vererving overgegaan naar de familie van Strijthagen genaamd Judenkop. In de eerste helft van de zestiende eeuw werd Severen verkocht aan Dinys Beltgens een advocaat uit Maastricht. Via het huwelijk van zijn dochter Maria met Lambert Rietraet kwam Severen in het bezit van de familie Rietraet om vervolgens via het huwelijk van hun dochter Anna Maria Rietraet met Moses Pain et Vin in de tweede helft van de zeventiende eeuw over te gaan naar de familie Pain et Vin. Hun dochter Elisabeth Pain et Vin trouwde met Godart van Slijpe, waardoor het goed in 1698 in het bezit kwam van de familie Van Slijpe. Tijdens het bewind van Godart van Slijpe, die diverse keren burgemeester van Maastricht is geweest, werd omstreeks 1740 het bestaande huis gesloopt en werd een nieuw Herenhuis gebouwd. Tot halverwege de negentiende eeuw bleef het goed Severen door vererving binnen de familie Van Slijpe. Via het huwelijk van Cornelia Eleonora van Slijpe ging Severen in 1814 vervolgens over naar de familie Pichot. Leden van deze familie verkochten het goed in 1879 aan Prosper Joseph Hubert Stevens, een wapenhandelaar uit Maastricht, die zijn nieuw verworven bezit vervolgens liet opknappen. Na het kinderloos overlijden van Stevens werden het Herenhuis en bijbehorende hoeve in 1912 apart verkocht. Het Herenhuis ging daarbij over naar de Zusters van Barmhartigheid voor de opvang van verwaarloosde kinderen en een noviciaat. Een en ander heeft aanleiding gegeven tot de nodige verbouwing. In 1986 werd het Huis verkocht aan de Woningbouwvereniging Maasvallei, die de gebouwen heeft laten verbouwen tot kantoorruimte en een woningencomplex.

Historische betekenis
Waarschijnlijk gering.

Bouwgeschiedenis
Naar men aanneemt zal het oorspronkelijke laat Middeleeuwse huis, dat waarschijnlijk begin vijftiende eeuw werd gebouwd, een eenvoudig versterkt huis met hoeve zijn geweest, waarvan de wanden in eerste instantie als vakwerkwanden waren uitgevoerd. Tijdens het beheer van Lambert Rietraet zijn deze vakwerkwanden omstreeks 1640 vervangen door stenen muren. Verder is in die periode ook de toegangspoort van de aan de oostzijde van het huis aanwezige besloten hoeve gebouwd of verbouwd, zoals uit het daarin aangeven jaartal van 1647 moge blijken. In 1684 werd dit poortgebouw door zijn dochter Anna Maria Rietraet verhoogd en voorzien van een koepelvormige dakconstructie. De vormgeving van de oorspronkelijke gekrulde topgevel werd in het gevelaanzicht gehandhaafd. Op de nieuwe torenkamer werd verder het wapen van haar overleden echtgenoot Moses Pain et Vin aangebracht. Omstreeks 1740 heeft Godart van Slijpe, de schoonzoon van Anna Maria Rietraet, het toen bestaande huis gesloopt en vervangen door het huidige herenhuis, dat vervolgens in de negentiende eeuw de nodige veranderingen heeft ondergaan. Het betreft een rechthoekig in metselwerk uitgevoerd gebouw van twee verdiepingen onder een hoge wolfskap. De beide langsgevels zijn onderverdeeld in 7 traveeën, waarbij zowel in de oostgevel als in de westgevel in het middelste travee een ingangspartij is gesitueerd. De in régence-stijl uitgevoerde hoofdingangspartij in de oostgevel bestaat uit een hardstenen omlijsting met aan beide zijden naast de deur een zijlicht en boven de deur het alliantiewapen Van Slijpe en Van Bogaert en het jaartal MDCCLII, geflankeerd door twee voluutslingers. Nadat Prosper Joseph Hubert Stevens het goed had gekocht werd in 1879 het huis gemoderniseerd en veranderd in een villa. Hierbij werd de ingangspartij van de westelijke tuingevel uitgebouwd tot een in régence-stijl uitgevoerd portiek met bovenliggende veranda. In het begin van de twintigste eeuw toen het huis eigendom was van de Zusters van Barmhartigheid werd het huis verbouwd en aangepast aan de nieuwe functie ervan. Zo werd in de jaren 1920-1921 een grote neogotische kapel naast het huis gebouwd, waardoor een deel van de gracht moest worden gedempt. Verder verrezen er diverse kloostergebouwen. Nadat het gebouwencomplex en ook de hoeve in 1986 waren overgegaan naar de Woningbouwvereniging Maasvallei, werd het huis gerestaureerd, de kloostergebouwen door woningen vervangen en werd de zuidvleugel van de zeventiende-eeuwse omsloten hoeve omgebouwd tot kantoor.