Object
Arenborg

Locatie
Adres: Arenborgweg 77-85, 5916 NL
Venlo
Gemeente Venlo
Provincie Limburg

Het huis ligt ten noordoosten van het centrum van Venlo, even buiten de bebouwde kom, ten zuiden van de A67 en ten westen van de grens met Duitsland. De coördinaten van de hoekpunten van het langwerpige rechthoekig omgrachte kasteelterrein met de daarop aanwezige kasteelboerderij zijn ingeschat op basis van de kadastrale minuutkaart gemeente Venlo,1811-1832, Limburg, sectie C, blad 02 in combinatie met Google Earth.

Typologie
 (Waarschijnlijk herenhuis met hofstede)
Het complex bestaat in principe uit een U-vormige gebouw samengesteld uit drie afzonderlijke vleugels, waarvan de centraalgelegen zuidvleugel de hoofdvleugel is.

Etymologie
Naar wordt aangenomen is de naam van het Huis afgeleid van de mogelijke bouwheer ervan, zijnde Johannes Baptista van Arenbergh

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: april 2012

Het complex bestaande uit een zuid-, oost- en westvleugel is omgebouwd tot 5 wooneenheden, die door aparte families worden bewoond.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:  (Het oorspronkelijke gebouw is na diverse verbouwingen onderverdeeld in vijf wooneenheden)
Grondgebruik:  (Glastuinbouw)

De centrale zuidelijke woonvleugel is in principe nog in zijn oorspronkelijke staat aanwezig. De huidige oostvleugel en westvleugel zijn van een latere datum en daarna weer gedeeltelijk verbouwd.

Afmetingen
De afmetingen van het totale rechthoekige kasteelterrein (ca. 75x250) en het bebouwde gedeelte ervan (ca. 75x75m) zijn ingeschat op basis van de kadastrale minuutkaart gemeente Venlo, 1811-1832, Limburg, sectie C, blad 02 in combinatie met Google Earth.

Oudste vermelding
Datum: 1430
Bron: register op de leenaktenboeken Gelderland

Freetze v a n B r e d e, huysfrou Gerlachs van Vos s e m, ontfinck dat huys tot Boerle met al sijn hovereidinge, seylant, bosch, broeck, beemde, soo als dat met al sijn tobehoor in den lande van Kessel gelegen is, tot Kuickschcn rechten, ende tuchtigt daeran haren man, a°. 1430.

Bezitsgeschiedenis
Met de bouw van het thans nog aanwezige gebouwencomplex is in de eerste helft van de 17e eeuw begonnen. Aangenomen wordt, dat Johannes Baptista van Arenbergh, de controleur der licenten van de koning vn Spanje, de bouwheer ervan is geweest. Hoewel er in Venlose stadsrekening uit 1394 sprake is van een heer van Aremberg, is er geen informatie beschikbaar, waaruit kan worden afgeleid dat er voor de 17e eeuw een woonhuis op deze plek aanwezig zou kunnen zijn geweest. Deze Johannes Baptista van Arenbergh was getrouwd met de uit een Venlose bestuurdersgeslacht afkomstige Mechtildis Ingenray. In de tweede helft van de 17e eeuw blijkt De Arenborg in handen te zijn van Arnold Bloemarts, burgemeester en schepen van Venlo. Of dit via huwelijk of door verkoop heeft plaats gevonden is niet bekend. Zijn dochter Maria Agnes trouwde in 1708 met Johan Frans de Bruyne d'Abserbergh, de raad en landrentmeester van het Overkwartier van Gelre. Bij dit huwelijk kreeg het stel het Huis De Arenborg als huwelijksgeschenk mee. Na hun overlijden gaat het Huis De Arenborg naar hun dochter, Isabella Maria Francisca de Bruyne, die tweemaal in het huwelijk trad. Via vererving gaat het Huis De Arenborg naar Hendrica Barbara Isabella Swerts, de dochter uit haar tweede huwelijk. Deze Hendrica Barbara Isabella Swerts trouwde in 1773 met de jurist Hermanus Gerardus van Wessem, die van 1814 tot 1824 raadslid van Venlo is geweest. Na het overlijden van de kinderen uit dit huwelijk is het Huis De Arenborg overgegaan naar hun nicht Jeannette Hubertine Richardt, die ook in het bezit was van het nabijgelegen huis Lovendaal. Haar zoon Hyppolite Collaes is in 1911 kinderloos overleden, waarna het Huis De Arenborg publiekelijk werd verkocht. Het thans nog aanwezige huis is onderverdeeld in vijf verschillende wooneenheden met ieder zijn eigen eigenaar.

Historische betekenis
Noch het Huis, noch zijn bewoners hebben enige rol van betekenis gespeeld in de geschiedenis van Limburg.

Bouwgeschiedenis
Voorzover kan worden nagegaan, stamt de huidige, oorspronkelijk omgrachte, half-gesloten Limburgse Herenhoeve uit de eerste helft van de 17e eeuw. Mogelijk dat op deze locatie eerder een gebouw heeft gestaan, maar over de aard en omvang hiervan zijn geen gegevens beschikbaar. Het thans min of meer U-vormige gebouw is in fasen gebouwd, waarbij de zuidvleugel het oudste gedeelte betreft. Deze nagenoeg symmetrisch ingedeelde woonvleugel beslaat de gehele breedte van het oorspronkelijke kasteelterrein en heeft in het midden een centrale poorttoren met neo-romaanse fries. De poort is direct onder de toren geplaatst. Behalve de toren en het witte karakter van de verscheidene gewitte cementlagen op de muren, heeft het pand geen specifieke stijlkenmerken. De poorttoren, welke oorspronkelijk maar één torenkamer had boven de poort is in 1904 met een extra verdieping verhoogd, waarbij tevens de kapconstructie met de open spits werd vernieuwd. De woonvleugel zelf bestaat uit een bouwlaag, die is afgedekt door een met pannen gedekt zadeldak. De aan de noordzijde aanwezige oost- en westvleugel, de vroegere schuren, zijn gesitueerd aan beide zijden van het aanwezige binnenhof. Bij een vergelijking van de huidige situatie met de op de kadastrale minuutkaart gemeente Venlo, 1811-1832 aangegeven situatie kan worden afgeleid, dat beide vleugels grotendeels na 1830 zijn vervangen door nieuwe bouwwerken. Op grond van de in de gevel aanwezige jaartalankers blijkt de westvleugel in 1835 te zijn gebouwd. Vermoedelijk stamt het grootste gedeelte van de oostvleugel ook uit die tijd. Alleen een klein gedeelte van de oostgevel stamt uit de 17e eeuw. Een gedeelte van de oostvleugel werd in 1913 tot woning verbouwd. Het overige gedeelte en de westvleugel en de zuidvleugel werden na de Tweede Wereldoorlog tot woningen omgebouwd.

Afbeeldingen
- Google Earth datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd april 2012; - kadastrale minuutkaart gemeente Venlo, 1811-1832, Limburg, sectie C, blad 02, geraadpleegd april 2012; - aanzicht zuidvleugel De Arenborg vanaf binnenplein, Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 166;

Bronnen
-http://watwaswaar.nl/#fY-EC-6-1-1v-1-4E6q-zYG---dA, geraadpleegd april 2012; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd april 2012; - http://www.kich.nl/#a=1;b=1, geraadpleegd april 2012; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd april 2012; - http://portal.prvlimburg.nl/gisviewer/viewer.do?appCode=2b7ef4d2aba6c0c2163d6d9b2ad6a8f3; geraadpleegd april 2012;

Literatuur
- Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 166-167; - Mialaret, J.H.A., 1937, De nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Deel V, De Provincie Limburg, Tweede stuk: Noord-Limburg, 199; - Schellart, A.I.J.M., 1962, De Arenborg, artikel van 26 juli 1962 in Buitenveldertse Courant; - Vemer, J.C., 1967, Kastelen in het land van Midden- en Noord-Limburg, 195-196; - Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen van Limburg, Hoensbroek, 107;

Coördinaten
Coordinaten: 51°23'03.66''N, 6° 12'15.99''O,
Kaartblad: 52H , x: 211,91, y: 377,56, precisie 2

Bescherming gebouw
Status:

Monumentnummer: 37153
 BESCHRIJVING UIT ODB: Met drie afzonderlijke vleugels aan een hof gelegen herenhuis met hofstede. De aan zuidzijde liggende hoofdvleugel, XVIIa, heeft in het midden hoger poortpaviljoen, dat na 1900 met nog een verdieping is verhoogd. Oostvleugel, XVIId. Westvleugel met ankerjaartal 1835.

Status:

Monumentnummer: 5916NL77;E.A.4

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N (Op het betreffende perceel is van toepassing het op 23 augustus 2011 in werking getreden bestemmingsplan "Buitengebied Venlo,verbeelding 2" van de gemeente Venlo. Hoewel het gebouw als een beschermd Rijksmonument is opgenomen in het monumentenregister, is hierover in het bestemmingsplan niets aangegeven. )
Bestemming:  (Agrarisch bedrijf (glastuinbouw) met woning)

Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: april 2012

Geomorfologische codering
4E9: Dalvlakteterras

Bodemkundige codering
zVz/pKRn2: Meerveengronden op zand zonder humuspodzol, beginnend ondieper dan 120 cm/ Leek-/woudeerdgronden; zware zavel