Object
Het Stenen Huis / Vlodrop

Locatie
Adres: Kasteelweg 2, 6063 AB
Vlodrop
Gemeente Roerdalen
Provincie Limburg

Het huis is gesitueerd aan de zuidzijde van het kerkdorp Vlodrop, even ten westen van het stroomgebied van de Roer. De coördinaten van de hoekpunten van het totale kasteelterrein zijn ingeschat op basis van de kadastrale minuutkaart gemeente Vlodrop, 1811-1832, Limburg, sectie D, blad 01 in combinatie met Google Earth.

Typologie
 (Betreft het oorspronkelijke kasteel)
 (omgracht blokvormig huis)
Het thans nog aanwezige huis is gebouwd in de zeventiende eeuw en in de negentiende eeuw gemoderniseerd. Niet duidelijk is of dit huis is gebouwd op de locatie van het oorspronkelijke huis.

Etymologie
Aangenomen wordt, dat de naam van het kasteel is afgeleid van het materiaal (steen) waarvan de voorganger van het huidige kasteel als een van de eerste gebouwen in de omgeving werd uitgevoerd.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: maart 2013

Het thans aanwezige huis stamt is gebouwd omstreeks 1664 en heeft een rechthoekige plattegrond. Het bestaat uit twee bouwlagen boven een overwelfd souterrrain en wordt afgedekt door een van leien voorzien schilddak. In breedterichting is het huis onderverdeeld in 5 traveeën, waarbij in het middelste travee van de voorgevel een vierkante buiten de gevel uitspringende toren is geplaatst. Deze toren steekt een verdieping uit boven de gootlijn van het huis en wordt bekroond door een torenhelm. Boven de in deze toren aanwezige in hardsteen uitgevoerde entree bevind zich een ovaalvormig bovenlicht met de wapensteen van Gerard Bordels, de bouwer van het huis, en het jaartal 1664. De in metselwerk uitgevoerde gevels zijn thans geel gepleisterd. De in de gevel aanwezige empirevensters stammen uit de negentiende eeuw. Het vóór het huis aanwezige plein wordt aan de westzijde geflankeerd door een bakstenen dienstgebouw uit de achttiende eeuw en aan de oostzijde door een dienstgebouw uit de negentiende eeuw.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:  (Betreft de oorspronkelijke hoofdburcht )
Zichtbaar:  (Betreft het in 1664 gebouwde huis)
Grondgebruik:

Het huidige huis is een gerestaureerd rijksmonument, dat door particulieren wordt bewoond.

Afmetingen
De aangegeven afmetingen betreffen de afmetingen van het totaal omgrachte terrein (ca. 100x125m), de afmetingen van het in de zeventiende eeuw gebouwde, oorspronkeliujk omgrachte huis (ca. 20x25m) en die van de oorspronkelijk omgrachte voorburcht (ca. 55x60m). De afmetingen van het kasteelterrein van het oorspronkelijke huis zijn niet bekend. De aangegeven afmetingen zijn ingeschat op basis van de kadastrale minuutkaart gemeente Vlodrop, 1811-1832, Limburg, sectie D, blad 01 in combinatie met Google Earth.

Oudste vermelding
Datum: 1326
Bron: Gelres leenregister

"Jan S l a b h a o r t helt 5 marck gelts ter Nyerstat to borchleene van Montfort; item den Vronhoff te borchleene; item den hoff te Vlodorp met al dat daerto behoort, sonder dat nije huys; item den hoff ten Bomgaert, die Ghiselbrechts, sijns broders, was; item een hoeve lants, statsguet van Posterholt, a'°. 1326."

Bezitsgeschiedenis
In 1326 werd Jan Slabbart door de graaf van Gelre beleend met "den hoff te Vlodrop met al dat daerto behoort, sonder dat nije huys". Een en ander betekent, dat de voorganger van het huidige huis al van voor die tijd moet stammen. Via vererving is het goed in de tweede helft van de veertiende eeuw overgegaan naar de stiefbroer van Jan Slabbart, Godfried I van Vlodrop. Vanaf dat ogenblik bleef het goed tot 1510 binnen de familie Van Vlodrop. Via het huwelijk van Cecilia van Vlodrop met Jan Schellart van Obbendorf in 1510 ging het huis over naar de familie Van Obbendorf. Na het overlijden van Jan Schellart van Obbendorf bleef het goed via vererving binnen de familie tot 1655, toen Jan Frederik Schellart van Obbendorf vanwege financiële problemen het goed moest verkopen aan Gerard Bordels, raadsheer en burgemeester van Roermond. Bij zijn overlijden in 1697 gingen het Stenen Huis en de heerlijke rechten van Vlodrop via het huwelijk van zijn dochter met Joseph Ignatius Simon over naar de familie Simon. Na het overlijden van Joseph Ignatius Simon blijft het huis via vererving binnen de familie Simon tot 1828. In dat jaar kwam het Huis in handen van Johannes Ludovicus Theodorus Antonius Liboire baron van Scherpenzeel-Heusch via zijn huwelijk met Maria Isabella Theodora Clout de erfdochter van de familie Simon. Deze baron van Scherpenzeel-Heusch heeft een belangrijke rol gespeeld in de politieke strijd om een mogelijke afscheiding van Limburg. Via het huwelijk van zijn dochter Maria Louisa Leopoldina Charlotta kwam het huis in de tweede helft van de negentiende eeuw vervolgens in handen van de graven d'Alcantara, die het huis voor het grootste deel van hun tijd door rentmeesters hebben laten beheren. In 1998 is het huis overgegaan naar de familie Akkerman, die er toen zijn gaan wonen.

Historische betekenis
Het als riddermatig huis erkende Stenen Huis is lange tijd het stamhuis geweest van de familie Van Vlodrop. Aan het huis waren een leenhof en een laathof verbonden.

Bouwgeschiedenis
Op grond van de omschrijving uit het register op de Leenaktenboeken was er al vóór 1326 sprake van een hoff Vlodrop met een "nije huys". Hoe dat huis er moet hebben uitgezien is niet bekend. Daar het Stenen Huis is uitgegroeid tot het stamhuis van de aanzienlijke familie Van Vlodrop en het als riddermatig was erkend, mag ervan worden uitgegaan dat er sprake moet zijn geweest van een verdedigbaar, omgracht stenen huis van enige afmetingen. Of het huis in de tweede helft van de zeventiende eeuw door oorlogsgeweld was verwoest, of dat het toen niet meer aan de wooneisen van die tijd voldeed is niet bekend. Door de toenmalige eigenaar Gerard Bordels is het huis omstreeks 1664 echter vervangen door het thans nog aanwezige landhuis. Daar er geen informatie uit die tijd bestaat, is het niet duidelijk of dit huis op de plaats van het oude huis is gebouwd of op een locatie in de directe omgeving. Gezien de indeling van het kasteelterrein volgens de kadastrale minuutkaart gemeente Vlodrop, 1811-1832, Limburg, sectie D, blad 01, zou het namelijk goed mogelijk kunnen zijn, dat het oorspronkelijke huis aan de oostzijde of aan de zuidzijde van van het huidige voorplein heeft gestaan. Het in 1664 gebouwde omgrachte huis met een rechthoekige plattegrond van ca. 13x17m had twee bouwlagen boven een overwelfd souterrain en werd oorspronkelijk afgedekt door een rondlopend zadeldak met een zakgoot in het midden. In breedterichting is het huis onderverdeeld in 5 traveeën, waarbij in het middelste travee van de voorgevel een vierkante, buiten de gevel uitspringende, toren is geplaatst. Deze toren steekt een verdieping uit boven de gootlijn van het huis en wordt bekroond door een torenhelm. Boven de in deze toren aanwezige in hardsteen uitgevoerde entree bevind zich een ovaalvormig bovenlicht met de wapensteen van Gerard Bordels, de bouwer van het huis, en het jaartal 1664. In de negentiende eeuw is het huis gemoderniseerd, waarbij o.a. de kruisvensters in de gevels werden vervangen door de huidige empirevensters, het rondlopende zadeldak werd vervangen door een schilddak en de spiltrap in de toren door een trappenhuis werd vervangen. Verder werd het metselwerk van de gevels voorzien van een pleisterlaag. De rondom het huis aanwezige gracht is inmiddels gedempt en de toegangsbrug verwijderd. De oorspronkelijk op twee natuurstenen pijlers van de toegangsbrug aanwezige vlampotten werden na het dempen van de gracht geplaatst bij de toegang tot het kasteelterrein. Het vóór het huis aanwezige plein wordt aan de westzijde geflankeerd door een bakstenen dienstgebouw uit de achttiende eeuw en aan de oostzijde door een dienstgebouw uit de negentiende eeuw. Of plein met bijbehorende gebouwen ook de locatie is geweest van een mogelijke voorburcht en hoe die er oorspronkelijk dan moet hebben uitgezien is niet bekend. In 1945 heeft het huis oorlogsschade opgelopen. Eind twintigste eeuw is het kasteel in overleg met de gemeente Vlodrop gerestaureerd.

Afbeeldingen
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd maart 2013; - kadastrale minuutkaart gemeente Vlodrop, 1811-1832, Limburg, sectie D, blad 01, geraadpleegd maart 2013; -Pentekening het Stenen Huys te Vlodrop uit 1740 door J.de Beijer, Romers, H., 1969, Oeuvre-catalogus J. de Beijer, 's-Gravenhage, afb. 1308; - Voorgevel het Stenen Huis na restauratie, Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 240; - Entree het Stenen Huis, Vemer, J.C.,1967, Kastelen in het land van Midden- en Noord-Limburg, Maastricht, 55;

Bronnen
- http://watwaswaar.nl/#f2-8u-8-1-1v-1-471E-b5E---3Ys, geraadpleegd maart 2013; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd maart 2013; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd maart 2013; - http://portal.prvlimburg.nl/gisviewer/viewer.do?appCode=2b7ef4d2aba6c0c2163d6d9b2ad6a8f3; geraadpleegd maart2013. - Sloet,J.J.S., 1904, Register op de Leenaktenboeken Vorstendom Gelre en graafschap Zutphen, deel 1, Het Overkwartier;

Literatuur
- Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 239-240; - Janssen de Limpens, K.J.Th., 1974, Leen- en laathoven in de Maaslandse Territoria vóór 1795, Maastricht, 166; - Loosjes, A., ca. 1925, Limburg in beeld, Amsterdam, 144; - Overvoorde, J.C., 1926, Voorlopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst, deel VIII, de provincie Limburg, 's Gravenhage, 526; - Stenvert, R., Kolman, C., Ginkel-Meester, S. van, Broekhoven, S., Stades-Vischer, E., 2003, Monumenten on Nederland, Limburg, Zeist, 160-161; - Timmers, J.J.M.J., 1976, Kijk op Limburg, Amsterdam, afb. 114, 116; - Vemer, J.C.,1967, Kastelen in het land van Midden- en Noord-Limburg, Maastricht, 54, 55; - Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen van Limburg, Hoensbroek, 35 en 108;

Coördinaten
Coordinaten: 51° 7'51.08'N,  6° 4'42.08'O
Kaartblad: 60E , x: 203,38, y: 349,27, precisie 2

Bescherming gebouw
Status:

Monumentnummer: 37865
 OMSCHRIJVING UIT ODB: Kasteel Het Stenen huis, omgracht herenhuis met schilddak en een ingangstorentje met gefatsoeneerde spits als middenpartij van de voorgevel; boven de ingang een wapensteen met het jaartal 1664; kruisvensters bijna alle in de 18e eeuw vervangen door enkelvoudige vensters. Voor de ingang twee natuurstenen vlampotten, 1742, afkomstig van de brugpijlers.

Bescherming terrein
Status:  (Terrein maakt deel uit van een terrein met bewonerssporen uit de middeleeuwen)

Bestemming
Bestemmingsplan: N (In afwachting van de goedkeuring van het in 2012 gepubliceerde ontwerp bestemmingsplan "Buitengebied" van de gemeente Roerdalen is van toepassing het vigerende bestemmingsplan Vlodrop. )
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: maart 2013

Geomorfologische codering
B/ 3R7: Bebouwing/ Beekdalbodem met meanderruggen en geulen

Bodemkundige codering
Rd90C: Kalkloze ooivaaggronden; zware zavel en lichte klei