De Berckt

IN BEWERKING [?]

Object
De Berckt

Locatie
Adres: De Berckt 1, 5991 PD
Baarlo
Gemeente Peel en Maas
Provincie Limburg

Het huis ligt ten noordoosten van Baarlo, ingeklemd tussen de Maas en de provinciale weg N273, op circa 2km vanaf het centrum. De coördinaten van de hoekpunten van het bebouwde kasteelterrein (zonder de uitgebreide omgrachting) zijn ingeschat op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Maasbree, 1811-1832, sectie C, blad 01,, en Google Earth.

Typologie
(Mogelijk omgrachte versterkte boerderij)
Niet duidelijk is of het oorspronkelijke "hof de Berckt" een kasteelachtig bouwwerk betrof of dat er sprake was van een versterkte, mogelijk omgrachte, boerderij;

Etymologie
Men neemt aan, dat de naam is afgeleid van de berkenbossen, die in dit gebied veel voorkwamen

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: november 2011

Huidige functie:

Na de verkoop ervan in 1995 is De Berckt in gebruik genomen als een groepshotel

Oudste vermelding
Datum: 1465
Bron: beleningsakte

"N.v.t. "

In bedoelde akte is aangegeven, dat Johan van Eyll de Berckt beleent aan zijn neef Johan van Eyll, de zoon van zijn broer Mathijs.

Bezitsgeschiedenis
Omtrent de bezitsgeschiedenis van het Huis De Berckt is nog veel onduidelijk. Volgens de l'Escaille zou de familie Van Eyll al in 1219 in het bezit moeten zijn geweest van De Berckt. Het is evenwel niet duidelijk of er dan al sprake is van een huis of alleen van een landgoed. Dit geldt eveneens voor de beleningsakte van 1465. Pas bij het huwelijk van Johan van Eyll met Elisabeth van Goor in 1483 is er een vermelding van hoeven de Grote Berckt en de Kleine Berckt. Op dat ogenblik is er dus nog geen sprake van een kasteelachtige bebouwing. Verder zijn er geen gegevens beschikbaar, waaruit zou kunnen worden afgeleid dat er naast de beide hoeven ook sprake zou moeten zijn geweest van een Huis De Berckt. Tot 1594 bleven de hoeven door vererving binnen de familie Van Eyll. Bij het overlijden van Willem van Eyll gingen de beide hoeven in 1554 door het huwelijk van zijn dochter Agnes van Eyll over naar haar man Edmond van Crieckenbeeck. Via het huwelijk van hun dochter Agnes van Crieckenbeeck gingen de beide hoeven in 1594 vervolgens over naar diens man Godfried van Hardenraet. In 1618 kocht Godfried van Hardenraet de leenlast van de Grote Berckt af, waarna deze hoeve hierna verder gaat als Huis De Berckt. Via het huwelijk van de kleindochter van Godfried van Hardenraet ging De Berckt in 1671 eerst naar haar eerste man Lambert van Pollaert en vervolgens in 1690 naar haar tweede man Baron Jan van Rhoe Obsinnich. Via het huwelijk van diens dochter met Willem II Philips d'Olne gaat De Berckt in 1707 over naar de familie D'Olne. Via vererving bleef De Berckt tot 1838 binnen de familie D'Olne. In dat jaar werd De Berckt middels een openbare verkoping verkocht aan Baron de Scherpenzeel-Heusch, die ingrijpende verbouwingen van het hoofdgebouw heeft doorgevoerd. Door zijn dochter werd De Berckt in 1869 verkocht aan de familie Coenegracht, die het Huis tot 1901 in bezit hebben gehad. In 1901 werd het huis gekocht door de Franse Carmelietessen die het als klooster wilden inrichten. De zusters keerden in 1922 naar Frankrijk terug en verkochten het huis aan de paters Franciscanen, die er een noviciaat van wilden maken. Na jaren leegstand kochten de paters van het Heilig Hart het gebouw in 1931, om het tot 2001 in bezit te hebben. In 1969 werd De Berckt op de monumentenlijst geplaatst. In de periode 1981-1982 hebben uitgebreide restauratiewekzaamheden plaats gevonden. In 1995 werd De Berckt verkocht aan de familie Nagels, die het huis ingebruik hebben genomen als groepshotel.

Historische betekenis
Gering. In tegenstelling tot hetgeen in diverse documenten wordt vermeld, was de Berckt geen riddergoed.

Bouwgeschiedenis
Zoals hierboven reeds aangegeven zijn er geen gegevens beschikbaar, waaruit kan worden afgeleid, wanneer met de bouw van het oorspronkelijke huis De Berckt is gestart en hoe het er destijds moet hebben uitgezien. Uit de huwelijksacte van 1483 blijkt dat er sprake was van een tweetal hoeven, de Grote en de Kleine Berckt. Hoe die hoeven er hebben uitgezien is niet bekend. In ieder geval betekent dit wel, dat er op dat ogen nog geen sprake is van een kasteelachtige bebouwing. De eerste bekende informatie omtrent de vormgeving van De Berkt betreft de Tranchot-kaart uit 1804 en de kadastrale minuutkaart gemeente Maasbree, 1811-1832, sectie C, blad 01. In combinatie met de beschrijving van L'Escaille kan worden afgeleid, dat er begin 19e eeuw sprake moet zijn geweest van een complex van gebouwen bestaande uit een rechthoekig hoofdgebouw aan de noord-oostzijde met ten zuid-westen ervan diverse gebouwen gegroepeerd rondom een tweetal binnenplaatsen. Of het hoofdgebouw en de twee voorhoven ooit door grachten gescheiden zijn geweest is niet bekend. Aan de noordzijde en de oostzijde werd het complex omringd door een tuin en een boomgaard. Het geheel werd door een gracht omgeven. Het complex kon worden betreden via een stenen brug over de zuidelijke gracht, die via een doorgang in het daar aanwezige poortgebouw toegang gaf tot de zuidelijke binnenplaats. Hoe de betreffende gebouwen er precies hebben uitgezien is niet bekend. Aangenomen mag worden, dat de afmetingen vergelijkbaar waren met de thans nog aanwezige bebouwing. Een en ander betekent, dat in de periode tussen 1484 en 1800 het oorspronkelijke hof De Grote Berckt aanzienlijk moet zijn verbouwd en uitgebreid. Gezien de in de gevel van het Huis nog aanwezige familiewapen, mag worden aangenomen, dat deze uitbreiding heeft plaats gevonden ten tijde van de families D'Olne en Van Obsinnich, met andere woorden in de 17e en 18e eeuw. Dit lijkt te worden onderbouwd door het feit, dat omstreeks 1753 door de toenmalige eigenaars een poging werd gedaan om De Berckt als een riddermatig huis erkent te krijgen. In de periode 1838-1840 heeft de toenmalige eigenaar baron J. van Scherpenzeel-Heusch De Berckt ingeprijpend laten verbouwing in neoclassicistische stijl. Hierbij werd de tuinzijde van het hoofdgebouw veranderd in een imposante brede gevel in Italianiserende stijl met een fors middenrisaliet. Bij deze verbouwing is een belangrijk deel van de bestaande muren gehandhaafd. In die periode werd verder het toen aanwezige gebouw tussen de beide binnenplaatsen gesloopt. Dit gold eveneens voor de bebouwing aan de westzijde van de zuidelijke binnenplaats.Ten tijde van de aanwezigheid van de Karmelietessen werd tussen het hoofdgebouw en de westelijke vleugel een kloosterkapel gebouwd, terwij in 1956 de zijvleugel aan de zuid-oostzijde in zuidelijke richting werd verlengd tot aan het poortgebouw. In 1969 werd De Berckt op de monumentenlijst geplaatst en werden pogingen in gang gezet om de gebouwen te laten restaureren. Een en ander had tot gevolg dat De Berckt in de periode 1981-1982 grondig werd gerestaureerd.