Montfort
IN BEWERKING [?]
algemeen | omschrijving | bezits- en bouwgeschiedenis | afbeeldingen, literatuur en documentatie | verdere informatie | terug naar de lijst
Object
Montfort
Montfort
Locatie
Adres: Huysdijk bij 10, 6065 AX
Montfort
Gemeente Roerdalen
Provincie Limburg
De ruïne van kasteel Montfort is gelegen ten westen van het gelijknamige dorp, ten zuiden van de weg tussen Echt en St. Odilienberg, nabij de Vlootbeek. De coördinaten van de hoekpunten van het kasteelterrein zijn ingeschat op basis van de tekening van Jacob van Deventer uit 1565 in combinatie met Google Earth.
Adres: Huysdijk bij 10, 6065 AX
Montfort
Gemeente Roerdalen
Provincie Limburg
De ruïne van kasteel Montfort is gelegen ten westen van het gelijknamige dorp, ten zuiden van de weg tussen Echt en St. Odilienberg, nabij de Vlootbeek. De coördinaten van de hoekpunten van het kasteelterrein zijn ingeschat op basis van de tekening van Jacob van Deventer uit 1565 in combinatie met Google Earth.
Typologie
(Een van de grootste voorbeelden van een achthoekig kasteel uit de dertiende eeuw)
De op een uitloper van een heuvelrug gebouwde waterburcht heeft in principe een onregelmatige vierhoekige plattegrond met totaal vijf ronde uitstekende verdedigingstorens en knikpunten in de tussenliggende stukken ringmuur.
(Een van de grootste voorbeelden van een achthoekig kasteel uit de dertiende eeuw)
De op een uitloper van een heuvelrug gebouwde waterburcht heeft in principe een onregelmatige vierhoekige plattegrond met totaal vijf ronde uitstekende verdedigingstorens en knikpunten in de tussenliggende stukken ringmuur.
Etymologie
Niet duidelijk is of Hendrik van Gelre, de bouwer van het kasteel, de naam heeft ontleend aan de naam van het in de nabijheid gelegen dorp Montfort, dat in 1263 stadsrechten kreeg, of naar één van zijn kastelen gelegen ten zuiden van Luik.
Niet duidelijk is of Hendrik van Gelre, de bouwer van het kasteel, de naam heeft ontleend aan de naam van het in de nabijheid gelegen dorp Montfort, dat in 1263 stadsrechten kreeg, of naar één van zijn kastelen gelegen ten zuiden van Luik.
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: april 2013
Huidige functie:
Van het oorspronkelijke kasteel zijn nog zichtbaar de funderingsrestanten van de vierhoektorens, de snavelbektoren halverwege de westelijke ringmuur en de tussen de torens aanwezige ringmuren. Van de twee noordelijke woontorens en de tussenliggende deel van de ringmuur is nog ca 5m van het opgaande in natuursteen uitgevoerde muurwerk aanwezig. Van de noordwestelijke woontoren is nog de overwelfde kerkerruimte aanwezig. Ook van de halverwege de westelijke ringmuur aanwezige snavelbektoren is nog een belangrijk deel van het in natuursteen uitgevoerde muurwerk aanwezig. In de ruimte tussen de noorwestelijke woontoren en de snavelbektoren zijn nog resten van de toegang tot het kasteel met de daarbijbhorende voorzieningen herkenbaar.
Laatst bijgewerkt: april 2013
Huidige functie:
Van het oorspronkelijke kasteel zijn nog zichtbaar de funderingsrestanten van de vierhoektorens, de snavelbektoren halverwege de westelijke ringmuur en de tussen de torens aanwezige ringmuren. Van de twee noordelijke woontorens en de tussenliggende deel van de ringmuur is nog ca 5m van het opgaande in natuursteen uitgevoerde muurwerk aanwezig. Van de noordwestelijke woontoren is nog de overwelfde kerkerruimte aanwezig. Ook van de halverwege de westelijke ringmuur aanwezige snavelbektoren is nog een belangrijk deel van het in natuursteen uitgevoerde muurwerk aanwezig. In de ruimte tussen de noorwestelijke woontoren en de snavelbektoren zijn nog resten van de toegang tot het kasteel met de daarbijbhorende voorzieningen herkenbaar.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar: (Van bouwwerk uit veertiende eeuw. Later toegevoegde vestingwerken zijn verdwenen.)
Grondgebruik: (Voor publiek opengestelde ruïne)
Van de eens zo machtige, inmiddels tot een ruïne vergane burcht, bestaat thans nog de fundering en een deel van het opgaande werk van de ringmuur, de vier hoektorens en de puntvomige donjon (de zgn. Grauwert) aan de westzijde. Van zowel de noordwestelijke hoektoren als de puntvormige donjon zijn nog de aanzetten van koepelgewelven zichtbaar. Op de fundering van de noordoostelijke hoektoren is in 1840 een achthoekig jachtslot gebouwd. De oorspronkelijk rondom het kasteel aanwezige omgrachting is nog aanwezig, maar staan thans droog.
Zichtbaar: (Van bouwwerk uit veertiende eeuw. Later toegevoegde vestingwerken zijn verdwenen.)
Grondgebruik: (Voor publiek opengestelde ruïne)
Van de eens zo machtige, inmiddels tot een ruïne vergane burcht, bestaat thans nog de fundering en een deel van het opgaande werk van de ringmuur, de vier hoektorens en de puntvomige donjon (de zgn. Grauwert) aan de westzijde. Van zowel de noordwestelijke hoektoren als de puntvormige donjon zijn nog de aanzetten van koepelgewelven zichtbaar. Op de fundering van de noordoostelijke hoektoren is in 1840 een achthoekig jachtslot gebouwd. De oorspronkelijk rondom het kasteel aanwezige omgrachting is nog aanwezig, maar staan thans droog.
Afmetingen
De aangegeven afmetingen (totaal ca 70x150m, hoofdburcht ca 70x70m, voorburcht ca 70x80m) betreffen een momentopname van het omgrachte kasteel omstreeks 1565 en zijn ingeschat op basis van een plattegrond van Jacob van Deventer. In de zestiende en zeventiende eeuw was de hoofdbucht door vestingwerken omgeven en bedroegen de afmetingen ervan ca. 100x100m.
De aangegeven afmetingen (totaal ca 70x150m, hoofdburcht ca 70x70m, voorburcht ca 70x80m) betreffen een momentopname van het omgrachte kasteel omstreeks 1565 en zijn ingeschat op basis van een plattegrond van Jacob van Deventer. In de zestiende en zeventiende eeuw was de hoofdbucht door vestingwerken omgeven en bedroegen de afmetingen ervan ca. 100x100m.
Oudste vermelding
Datum: ca. 1260
Bron:
Datum: ca. 1260
Bron:
Bezitsgeschiedenis
Aangenomen wordt, dat Hendrik van Gelre, bisschop van Luik en broer van graaf Otto van Gelre, rond 1260 met de bouw van het kasteel is begonnen. Na wegens wangedrag in 1274 door paus Gregorius X uit zijn bisschoppelijke functie te zijn gezet, verhuisde Hendrik naar Montfort. Vanuit Montfort voerde hij vervolgens regelmatig plundertochten uit in het Luiks grondgebied. Bij één van deze tochten werd hij in 1285 gedood. Na zijn dood werd de heerlijkheid Montfort met het kasteel per testament overgedragen aan zijn neef, graaf Reinoud I van Gelre. Deze maakt van Montfort een bestuurscentrum, dat in zijn naam werd bestuurd door een drossaard. De heerlijkheid werd daarmee een drostambt, dat de uitgestrekte zuid- en zuidoost grens van het latere hertogdom moest beschermen. Tijdens het bewind van graaf Reinoud II werd Gelre in 1339 een hertogdom en steeg ook de belangrijkheid van Montfort. In verband hiermee werden allerlei verbouwingen uitgevoerd om het kasteel tot een verdedigbare en bewoonbare hertogelijke residentie te laten uitgroeien. In 1400 werden huis en borg "Monsfort" een onversterflijk erfleen van Johan van Rijnesteyn, waarbij het een open huis bleef voor de hertog. Tot in de vijftiende eeuw bleef het kasteel een belangrijke hertogelijke residentie, dat een belangrijke rol speelde bij de diverse onafhankelijksoorlogen die door Gelre in die periode werden gevoerd tegen de Bourgondische en Habsburgse vorsten. Hierbij werd het kasteel regelmatig belegerd, beschadigd en werd de opgetreden schade weer hersteld. Tijdens het bewind van hertog Karel van Egmond werd het kasteel tot een vesting omgebouwd. Dit heeft evenwel niet kunnen verhinderen, dat het hertogdom Gelre met het kasteel Montfort bij de Vrede van Venlo in 1543 in het bezit kwam van Karel V. Na meer dan een eeuw in het bezit te zijn geweest van de Spaanse vorsten, werd de heerlijkheid Montfort met het kasteel door de Spaanse koning Filips IV in 1647 als erfleen toegewezen aan het huis Oranje-Nassau. Na het kinderloos overlijden van stadhouder-koning Willem III in 1702 werd de heerlijkheid met het reeds gedeeltelijk ontmantelde kasteel op grond van familiebanden geclaimd en bezet door de koning van Pruissen. In 1769 werden de Montfortse bezittingen weer teruggekocht door stadhouder Willem V. Sindsdien voert het huis van Oranje-Nassau de titulatuur "heer van Montfort". Na de Franse bezetting vervielen de Montfortse bezittingen aan de Staat der Nederlanden. In 1820 werd het tot een ruïne vervallen kasteel met bijbehorende pachtboerderij door de Staat der Nederlanden verkocht aan Henri Pierre Strengnart. Na diens dood werd in 1837 de ruïne verkocht aan de Roermondse industrieel Jean Guillaume Burghof en vervolgens in 1894 aan Julus Geradts, de latere burgemeester van Posterholt. Na in 1952 eigenaar van de kasteelruïne te zijn geworden, droeg de Stichting kasteel Valkenburg haar bezit in 1962 over aan de huidige eigenaar de Stichting kasteel Montfort.
Aangenomen wordt, dat Hendrik van Gelre, bisschop van Luik en broer van graaf Otto van Gelre, rond 1260 met de bouw van het kasteel is begonnen. Na wegens wangedrag in 1274 door paus Gregorius X uit zijn bisschoppelijke functie te zijn gezet, verhuisde Hendrik naar Montfort. Vanuit Montfort voerde hij vervolgens regelmatig plundertochten uit in het Luiks grondgebied. Bij één van deze tochten werd hij in 1285 gedood. Na zijn dood werd de heerlijkheid Montfort met het kasteel per testament overgedragen aan zijn neef, graaf Reinoud I van Gelre. Deze maakt van Montfort een bestuurscentrum, dat in zijn naam werd bestuurd door een drossaard. De heerlijkheid werd daarmee een drostambt, dat de uitgestrekte zuid- en zuidoost grens van het latere hertogdom moest beschermen. Tijdens het bewind van graaf Reinoud II werd Gelre in 1339 een hertogdom en steeg ook de belangrijkheid van Montfort. In verband hiermee werden allerlei verbouwingen uitgevoerd om het kasteel tot een verdedigbare en bewoonbare hertogelijke residentie te laten uitgroeien. In 1400 werden huis en borg "Monsfort" een onversterflijk erfleen van Johan van Rijnesteyn, waarbij het een open huis bleef voor de hertog. Tot in de vijftiende eeuw bleef het kasteel een belangrijke hertogelijke residentie, dat een belangrijke rol speelde bij de diverse onafhankelijksoorlogen die door Gelre in die periode werden gevoerd tegen de Bourgondische en Habsburgse vorsten. Hierbij werd het kasteel regelmatig belegerd, beschadigd en werd de opgetreden schade weer hersteld. Tijdens het bewind van hertog Karel van Egmond werd het kasteel tot een vesting omgebouwd. Dit heeft evenwel niet kunnen verhinderen, dat het hertogdom Gelre met het kasteel Montfort bij de Vrede van Venlo in 1543 in het bezit kwam van Karel V. Na meer dan een eeuw in het bezit te zijn geweest van de Spaanse vorsten, werd de heerlijkheid Montfort met het kasteel door de Spaanse koning Filips IV in 1647 als erfleen toegewezen aan het huis Oranje-Nassau. Na het kinderloos overlijden van stadhouder-koning Willem III in 1702 werd de heerlijkheid met het reeds gedeeltelijk ontmantelde kasteel op grond van familiebanden geclaimd en bezet door de koning van Pruissen. In 1769 werden de Montfortse bezittingen weer teruggekocht door stadhouder Willem V. Sindsdien voert het huis van Oranje-Nassau de titulatuur "heer van Montfort". Na de Franse bezetting vervielen de Montfortse bezittingen aan de Staat der Nederlanden. In 1820 werd het tot een ruïne vervallen kasteel met bijbehorende pachtboerderij door de Staat der Nederlanden verkocht aan Henri Pierre Strengnart. Na diens dood werd in 1837 de ruïne verkocht aan de Roermondse industrieel Jean Guillaume Burghof en vervolgens in 1894 aan Julus Geradts, de latere burgemeester van Posterholt. Na in 1952 eigenaar van de kasteelruïne te zijn geworden, droeg de Stichting kasteel Valkenburg haar bezit in 1962 over aan de huidige eigenaar de Stichting kasteel Montfort.
Historische betekenis
Het kasteel heeft een belangrijke rol gespeeld in de diverse onafhankelijks oorlogen van Gelre en tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Daarnaast is het lange tijd een volwaardige bestuurlijke residentie geweest voor de hertog van Gelre, die er regelmatig vertoefde.
Het kasteel heeft een belangrijke rol gespeeld in de diverse onafhankelijks oorlogen van Gelre en tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Daarnaast is het lange tijd een volwaardige bestuurlijke residentie geweest voor de hertog van Gelre, die er regelmatig vertoefde.
Bouwgeschiedenis
Reeds bij de bouw in ca. 1260 kreeg het kasteel de thans nog herkenbare uiterlijke vormgeving, namelijk een polygonaal kasteel met als basis een onregelmatige vierhoek met uitstekende torens op de vier hoekpunten en knikken in de tussenliggende delen van de ringmuur. In verband met de plaatselijk optredende grote verschillen in waterstand werd het binnenterrein opgehoogd met grond uit de gegraven omgrachting tot circa 5 á 7m boven het niveau van het omringende terrein. Zowel de twee noordelijke (woon)torens (diam. ca 9m, muurdikte ca 2,50m) als de twee van oorsprong hoefijzervormige zuidelijke torens (diam. ca 8m, muurdikte ca 2,0m) zijn opgetrokken in zandsteen, afgewisseld ter plaatse van de verdiepingen door een laag Belgisch hardsteen. De halverwege de westelijke ringmuur aanwezige toren heeft een snavelachtige vorm met als basis een cirkel met een diameter van ca 12,0m en muurdikte van ca 3,0m, die aan de buitenzijde spits toenam tot een dikte van 6,0m. Deze torenvorm wordt in de kasteelliteratuur aangeduid als "toer a bec". Niet duidelijk is, of deze alleen in zandsteen opgetrokken toren ("de Grauwe Toren") reeds vanaf het begin onderdeel vormde van het kasteel. De grotendeels in zandsteen uitgevoerde ringmuur had een over de hoogte verlopende dikte van 3m onderaan tot 2m aan de bovenzijde en mogelijk een hoogte van wel 10m. Door het ontbreken van gegevens is het niet duidelijk welke bebouwing er toen binnen de muren aanwezig was. Mogelijk dat er sprake is geweest van bouwwerken uitgevoerd in hout of vakwerk. Nadat Gelre tot hertogdom was verheven werd kasteel Montfort halverwege de veertiende eeuw verbouwd tot een hertogelijke residentie. De bestaande bebouwing op de binnenplaats werd vervangen door tweelaagse met een zadeldak afgedekte woon- en bedrijfsruimten, met de keuken, de brouwerij, de grote zaal, de kapel en de korenzolder in de gebouwen tegen de noordelijke ringmuur en de woon- en werkvertrekken van de drossaard in de gebouwen tegen de oostelijke ringmuur. De overige dienstgebouwen en de stallen werden tegen de zuidelijke ringmuur gebouwd. De twee noordelijke (woon)torens werden verhoogd met een verdieping en voorzien van een met leien afgedekt puntdak. Verder werd de op de zuid-oosthoek aanwezige hoefijzervormige toren omgebouwd tot een gesloten toren en verhoogd met een verdieping voorzien van een met leien afgedekt puntdak. Mogelijk dat de westelijk van de hoofdburch gelegen omgrachte voorburcht met boerderij, moestuin en wijngaard ook uit die tijd stamt, omdat er dan pas voor het eerst melding van wordt gemaakt. In de vijftiende en zestiende eeuw werd het kasteel regelmatig belegerd. Zo werd het in 1505 door de troepen van Philips de Schone bezet, maar in 1529 weer heroverd. Na iedere belegering werd de opgetreden schade weer hersteld. Om ook bestand te zijn tegen de zwaardere wapens van die tijd, werd het kasteel in 1535 gefortificeerd. Hierbij werd de bestaande omgrachting gedempt en het kasteel omgeven door een lage muur op een afstand van ca. 10m. De tussenliggende ruimte werd met grond opgevuld. Rondom deze nieuw ommuring werd weer een brede gracht aangelegd. Op de vier hoekpunten van de ommuring werden rondelen aangebracht, waarvan de diameter van die op de noordwest- en de zuidoosthoek ca 25m was en die op de noordoost- en de zuidwesthoek slechts ca 8m. Op het dak van deze rondelen kon geschut worden geplaats. In de onderliggende kazematten waren net boven het wateroppervlak openingen aangebracht voor kanonnen. Ondanks deze versterkingen werd de vesting in 1545 door Karel V in korte tijd veroverd en daarbij zwaar beschadigd. Omstreeks 1553 zijn opnieuw herstelwerkzaamheden uitgevoerd. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog was het kasteel zodanig verzwakt, dat het geen belangrijke belegering meer kon doorstaan. Hoewel het omstreeks 1630 nog gedeeltelijk door de Spanjaarden werd hersteld, was de militaire funktie ervan sterk afgenomen. Na het in erfleen overgaan van het kasteel naar de familie Oranje-Nassau werden in 1683 de grachten gedempt, de fortificatie rondom het kasteel en het grootste gedeelte van de Grauwe Toren gesloopt. Het vrijkomende puin werd verkocht. In 1840 bouwde de toenmalige eigenaar op de noordoostelijke torenvoet een jachtslot, dat in 1954 door de Stichting Kasteel Valkenburg weer werd afgebroken. Tegelijkertijd werd onder het bestaande muurwerk een betonfundering aangebracht en werden de muurresten geconsolideerd.
Reeds bij de bouw in ca. 1260 kreeg het kasteel de thans nog herkenbare uiterlijke vormgeving, namelijk een polygonaal kasteel met als basis een onregelmatige vierhoek met uitstekende torens op de vier hoekpunten en knikken in de tussenliggende delen van de ringmuur. In verband met de plaatselijk optredende grote verschillen in waterstand werd het binnenterrein opgehoogd met grond uit de gegraven omgrachting tot circa 5 á 7m boven het niveau van het omringende terrein. Zowel de twee noordelijke (woon)torens (diam. ca 9m, muurdikte ca 2,50m) als de twee van oorsprong hoefijzervormige zuidelijke torens (diam. ca 8m, muurdikte ca 2,0m) zijn opgetrokken in zandsteen, afgewisseld ter plaatse van de verdiepingen door een laag Belgisch hardsteen. De halverwege de westelijke ringmuur aanwezige toren heeft een snavelachtige vorm met als basis een cirkel met een diameter van ca 12,0m en muurdikte van ca 3,0m, die aan de buitenzijde spits toenam tot een dikte van 6,0m. Deze torenvorm wordt in de kasteelliteratuur aangeduid als "toer a bec". Niet duidelijk is, of deze alleen in zandsteen opgetrokken toren ("de Grauwe Toren") reeds vanaf het begin onderdeel vormde van het kasteel. De grotendeels in zandsteen uitgevoerde ringmuur had een over de hoogte verlopende dikte van 3m onderaan tot 2m aan de bovenzijde en mogelijk een hoogte van wel 10m. Door het ontbreken van gegevens is het niet duidelijk welke bebouwing er toen binnen de muren aanwezig was. Mogelijk dat er sprake is geweest van bouwwerken uitgevoerd in hout of vakwerk. Nadat Gelre tot hertogdom was verheven werd kasteel Montfort halverwege de veertiende eeuw verbouwd tot een hertogelijke residentie. De bestaande bebouwing op de binnenplaats werd vervangen door tweelaagse met een zadeldak afgedekte woon- en bedrijfsruimten, met de keuken, de brouwerij, de grote zaal, de kapel en de korenzolder in de gebouwen tegen de noordelijke ringmuur en de woon- en werkvertrekken van de drossaard in de gebouwen tegen de oostelijke ringmuur. De overige dienstgebouwen en de stallen werden tegen de zuidelijke ringmuur gebouwd. De twee noordelijke (woon)torens werden verhoogd met een verdieping en voorzien van een met leien afgedekt puntdak. Verder werd de op de zuid-oosthoek aanwezige hoefijzervormige toren omgebouwd tot een gesloten toren en verhoogd met een verdieping voorzien van een met leien afgedekt puntdak. Mogelijk dat de westelijk van de hoofdburch gelegen omgrachte voorburcht met boerderij, moestuin en wijngaard ook uit die tijd stamt, omdat er dan pas voor het eerst melding van wordt gemaakt. In de vijftiende en zestiende eeuw werd het kasteel regelmatig belegerd. Zo werd het in 1505 door de troepen van Philips de Schone bezet, maar in 1529 weer heroverd. Na iedere belegering werd de opgetreden schade weer hersteld. Om ook bestand te zijn tegen de zwaardere wapens van die tijd, werd het kasteel in 1535 gefortificeerd. Hierbij werd de bestaande omgrachting gedempt en het kasteel omgeven door een lage muur op een afstand van ca. 10m. De tussenliggende ruimte werd met grond opgevuld. Rondom deze nieuw ommuring werd weer een brede gracht aangelegd. Op de vier hoekpunten van de ommuring werden rondelen aangebracht, waarvan de diameter van die op de noordwest- en de zuidoosthoek ca 25m was en die op de noordoost- en de zuidwesthoek slechts ca 8m. Op het dak van deze rondelen kon geschut worden geplaats. In de onderliggende kazematten waren net boven het wateroppervlak openingen aangebracht voor kanonnen. Ondanks deze versterkingen werd de vesting in 1545 door Karel V in korte tijd veroverd en daarbij zwaar beschadigd. Omstreeks 1553 zijn opnieuw herstelwerkzaamheden uitgevoerd. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog was het kasteel zodanig verzwakt, dat het geen belangrijke belegering meer kon doorstaan. Hoewel het omstreeks 1630 nog gedeeltelijk door de Spanjaarden werd hersteld, was de militaire funktie ervan sterk afgenomen. Na het in erfleen overgaan van het kasteel naar de familie Oranje-Nassau werden in 1683 de grachten gedempt, de fortificatie rondom het kasteel en het grootste gedeelte van de Grauwe Toren gesloopt. Het vrijkomende puin werd verkocht. In 1840 bouwde de toenmalige eigenaar op de noordoostelijke torenvoet een jachtslot, dat in 1954 door de Stichting Kasteel Valkenburg weer werd afgebroken. Tegelijkertijd werd onder het bestaande muurwerk een betonfundering aangebracht en werden de muurresten geconsolideerd.
Afbeeldingen
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd april 2013; - kadastrale minuutkaart gemeente Montfort, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 02, geraadpleegd april 2013; - Plattegrond kasteel Montfort met mogelijke bouwfasen, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 60; - Maquette kasteel Montfort met voorburcht omstreeks 1400, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 58; - Vogelvluchtfoto maquette kasteel, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 64; - Montfort omstreeks 1565, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 83; - Achttiende-eeuwse plattegrond kasteel Montfort met geometrische tuin en visvijvers, Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 248; - Luchtfoto kasteelruïne Montfort, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 180; - Afbeelding kasttel Montfort met aanvullende vestingwerken in 1623, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 84; - Plattegrond kasteel Montfort met aanvullende vestingwerken, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 85; - Bovenaanzicht noordelijk deel ruïne kasteel Montfort, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 70; - Afb. 4.1, Bovenaanzicht ontgraven muurresten gebouwen aan oostzijde, Dentener, L., Dorrepaal, T., Coenen, F., Tussenrapportage Bouwhistorisch en archeologisch onderzoek oostvleugel kasteel Montfort, rapport Stichting kasteel Montfort, 89;
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd april 2013; - kadastrale minuutkaart gemeente Montfort, 1811-1832, Limburg, sectie A, blad 02, geraadpleegd april 2013; - Plattegrond kasteel Montfort met mogelijke bouwfasen, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 60; - Maquette kasteel Montfort met voorburcht omstreeks 1400, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 58; - Vogelvluchtfoto maquette kasteel, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 64; - Montfort omstreeks 1565, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 83; - Achttiende-eeuwse plattegrond kasteel Montfort met geometrische tuin en visvijvers, Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 248; - Luchtfoto kasteelruïne Montfort, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 180; - Afbeelding kasttel Montfort met aanvullende vestingwerken in 1623, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 84; - Plattegrond kasteel Montfort met aanvullende vestingwerken, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 85; - Bovenaanzicht noordelijk deel ruïne kasteel Montfort, Gresnigt-Raemaekers, M., Coenen, F., etc. 2006, Montfort, een kasteel en zijn landschap, Stichting het Limburgs Landschap en Stichting Kasteel Montfort, Montfort, 70; - Afb. 4.1, Bovenaanzicht ontgraven muurresten gebouwen aan oostzijde, Dentener, L., Dorrepaal, T., Coenen, F., Tussenrapportage Bouwhistorisch en archeologisch onderzoek oostvleugel kasteel Montfort, rapport Stichting kasteel Montfort, 89;
Bronnen
- http://watwaswaar.nl/#dg-8m-8-1-1v-1-3ycK-aQm---2tF, geraadpleegd april 2013; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd april 2013; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd april 2013; - http://portal.prvlimburg.nl/gisviewer/viewer.do?appCode=2b7ef4d2aba6c0c2163d6d9b2ad6a8f3; geraadpleegd april 2013. - http://www.kasteelmontfort.eu/, geraadpleegd april 2013;
- http://watwaswaar.nl/#dg-8m-8-1-1v-1-3ycK-aQm---2tF, geraadpleegd april 2013; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd april 2013; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd april 2013; - http://portal.prvlimburg.nl/gisviewer/viewer.do?appCode=2b7ef4d2aba6c0c2163d6d9b2ad6a8f3; geraadpleegd april 2013. - http://www.kasteelmontfort.eu/, geraadpleegd april 2013;
Literatuur
· Arts, N., ‘Middeleeuwse en latere keramiek’, in: N. Arts (e.a.), Sporen onder de Kempische stad. Archeologie, ecologie en vroegste geschiedenis van Eindhouden 1225-1500 (Eindhoven 1994)· Bartels, M., Steden in Scherven. Vondsten uit beerputten in Deventer, Dordrecht, Nijmegen en Tiel, 1250-1900 (Amersfoort 1999)· Bauer, T.C., 'Montfort (L): opgravingen en onderzoek', in: Jaarboekje Nederlandse Kastelenstichting (1979), 20-22· Beurden, A.F. van, ‘Montforts Bouwval’, in: Provinciale Almanak van Limburg 1895,220-222· Beurden, A.F. van, ‘De ruïne Montfort’, in: Buiten 1911, 584-585· Bongaerts, H., 'Seismologisch onderzoek van de aardbeving van 13 april 1992', in:Roerstreek '93, 25-38· Bree, G. van, Inventaris van de oude archieven van de stad Roermond 1259-1796(Roermond 1980)· Brouwers, M. en J. van Ditshuijzen, Zicht op kastelen (Arnhem 2008)· Coenen, F., ‘Het kasteel Montfort in 1342-1343, bouwplaats en hertogelijke residentie’,in: Roerstreek 2000, 79-96· Coenen, F., ‘Montfort aan het eind van de 13e eeuw, van heerlijkheid naar drostambt’, in:Roerstreek 2001, 176-189· Coenen, F., ‘De overdracht van het kasteel Montfort in 1529’, in: De Klepper 2001, nr 2,8-9· Coenen, F., ‘De fortificatie van kasteel Montfort’, in: De Maasgouw 2002, 115-122· Coenen, F., ‘De belegering van kasteel Montfort in 1578’, in: De Klepper 2002, nr. 3, 24-26· Coenen, F., ‘Huisvestingsconflicten kasteel Montfort in 1653-1658’, in: Roerstreek 2002,86-93· Coenen, F., ‘Restauratie Jachtslot kasteel Montfort’, in: De Klepper 2002, nr. 4, 35-36· Coenen, F., ‘Het Jachtslot op de kasteelruïne van Montfort’, in: Roerstreek 2003, 4-12· Coenen, F., ‘Het inspectiebezoek van Gregorius van Dieve aan Montfort in 1550’, in:Roerstreek 2005, 173-187· Coenen, F., ‘De ontginning van het Rozendaal en Reigersbroek in 1650-1653’, in:Roerstreek 2006, 43-52· Coenen, F., 'Het dievenpad van de Montfortse tweeling Peter en Gerard Cnops, 1768-1786', in: Roerstreek 2007, 101-108· Coenen, F. e.a., Montfort – een kasteel en zijn landschap (Montfort/Arcen 2006)· Coenen, F., ‘Stadspoort Montfort blijkt kasteelpoort’, in: Roerstreek 2010, 57-64· Coenen, F., 'Nog meer Romeinse munten', in: De Klepper, 2010, nr. 3· Coenen, F., ‘De Valkenburgse jaren van kasteel Montfort’, in: Roerstreek 2011, 173-182· Coenen, F., ‘Twee vijftiende-eeuwse inventarissen van kasteel Montfort’, in: Roerstreek2012, 153-165· Coenen, F., ‘De namen van de torens van kasteel Montfort, in: De Klepper 2011, nr. 2, 14-18· Dolmans, J., T. Dorrepaal (e.a.), Daelenbroeck, hoofdzetel van een vrijheerlijkheid, degeschiedenis van een hervonden monument (Zaltbommel 2004)· Doorninck, P.N. van, Acten betreffende Gelre en Zutphen 1377-1397 (Haarlem 1901)· Ebbenhorst-Tenbergen, E., ‘De ruïne van de burcht Montfort’, in: De Maasgouw 1959,47-53· Gentenaar, M. en W. Hupperetz, ‘Personeel en werkzaamheden op kasteel Montfort in dejaren 1342-1343 en 1397-1399’, in: W. Hupperetz (red.), Dagelijks leven op kastelen inLimburg (1350-1600); verwantschap, begrafenisgebruiken, personeel en werkzaamheden(Venlo 1996)· Geraeds, J., ‘Archeologisch onderzoek kasteeltuinen kasteel Montfort’, in: De Klepper 2007, nr. 4, 17-20· Geraeds, J., Archeologisch onderzoek kasteeltuin Kasteel Montfort te Montfort,bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek waarderende fase door middel van proefsleuven (Grontmij, 2008)· Geraeds, J., ‘De kasteeltuin van kasteel Montfort archeologisch onderzocht’, in:Roerstreek 2009, 129-152· Gootzen, P., ‘Kasteel Montfort in: Edele woonhuizen in de Roerstreek’, in: Roerstreek’73, 19-22· Graef, M. (e.a.), Kasteel Horn en zijn bewoners (Horn 2011). Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 247-251; · Hupperetz, W. en J.M. van Winter (red.), Dagelijks leven op Limburgse kastelen (1350-1600): voedsel en voedselbereiding (Venlo 1995)· Hupperetz, W., B. Olde Meierink en R. Rommes, Middeleeuwse kastelen in Limburg(Venlo 1996)· Hurst, J.G., D.S. Neal en H.J.E. van Beuningen, Pottery produced and traded in northwestEurope 1350-1650 (Rotterdam Papers VI, Rotterdam 1986)· Janssen, H.L., ‘Het middeleeuwse aardewerk, ca 1200 – ca 1550’, in: H.L. Janssen (red), Van Bos tot Stad. Opgravingen in ’s Hertogenbosch (’s Hertogenbosch 1983)· Janssen, H.L., J.M.M. Kylstra-Wielinga, B. Olde Meierink, 1000 jaar kastelen in Nederland, functie en vorm door de eeuwen heen (Utrecht 1996)· Janssen, H.L. en E. Nijhof, ‘Fifteenth-century pottery production in ’s-Hertogenbosch.The excavation of two pottery workshops’ in: K. de Groote, D. Tys en M. Pieters, Exchanging Medieval Material Culture. Studies on archaeology and history presented toFrans Verhaeghe (Relicta Monografieën 4, Brussel 2010)· Janssen, H. en W. Hupperetz, ‘De bouwkundige ontwikkeling van middeleeuwse kastelenin Limburg’, in: Middeleeuwse kastelen in Limburg (Venlo 1996), 41-60· Janssen, W., ‘Ein niederrheinischer Fürstenhof um die Mitte des 14. Jahrhunderts’, in:Rheinische Vierteljahrsblätter, 1970, 217-243· Jeurissen, H., W. Mertens en J. Mestrom (red), Montfort bezet, verwoest, bevrijd(Montfort 1985)· Kempkens, J.H., ‘Van een klein stadje in de schaduw van een groot kasteel’, in:Roerstreek ’69, 43-47· Kempkens, J.H., 'Hoe zat dat vroeger tussen Linne, Montfort en Sint Odiliënberg?', in:Roerstreek '72, 114-127· Kempkens, J.H., ‘Het Huis van Montfort’, in: Roerstreek ’76, 83-101· Kempkens, J.H., 'Het oude Vloot', in: Roerstreek '77, 113-122· Linssen, J., 'Het ontstaan van het ambt Montfort', in: Publications de la Sociéte Historiqueet Archeologique dans le Limbourg (88-89), 43-52· Linssen, J., 'De stichting van de stad Roermond en haar eerste opkomst', in: Publicationsde la Sociéte Historique et Archeologique dans le Limbourg (112), 7-133· Locht, B.J., ‘De vegetatiegeschiedenis van het Land van Montfort’, in: Roerstreek ’77,124-139· Locht, B.J., ‘Paraboolvormige rivierduinen in de omgeving van Montfort’, in:Natuurhistorisch Maandblad 66, 153-160· Locht, B.J., ‘De Laat Pliocene en Vroeg Pleistocene vegetatie in Midden-Limburg’, in:Roerstreek ’78, 97-104· Loven-Esser, S., ‘Het Jachtslot van de kasteelruïne in Montfort: consolideren, restaurerenof reconstrueren’, afstudeerscriptie 2004· Mans, R., 'De Hallstatt-zwaarden van Montfort', in: Roerstreek 2008, 143-149· Mars, A., Genneps aardewerk, een 18e eeuwse pottenbakkerij archeologisch onderzocht(Gennep 1991)· Munnichs, J.M., Geschiedenis van het Ambt, de Ammanie en de Heerlijkheid Montfort(Thorn 1906)· Nispen tot Sevenaer, E. van, Nederlandsche Kasteelen (1942)· Nissen, P. en A. van Pol, 'Gemeentewapen Montfort', in: Roerstreek '78, 13-15· Ostkamp, S. (e.a.), ‘Vijfhonderd jaar materiële cultuur aan de Venlose Maasboulevard. Dekeramiek, het glas, de kleipijpen en het metaal uit de opgraving’, in: H.M. van der Velde,S. Ostkamp, H.A.P. Veldman en S. Wyns (red), Venlo aan de Maas, van vicus tot stad(ADC Monografieën 7, Amersfoort 2009)· Panhuysen, G., ‘De ruïne van het kasteel Montfort’, in: De Maasgouw 1952, 48· Reineking von Bock, G., Steinzeug (Keulen 1986)· Renaud, J., ‘Middeleeuwse kastelen in Midden-Limburg’, in: Bulletin KoninklijkeNederlandse Oudheidkundige Bond 1961, 109-140· Renes, J, Landschappen van Maas en Peel, een toegepast historisch-geografisch onderzoek in het streekplangebied Noord- en Midden-Limburg (Maastricht 1999)· Roebroeck, E., ‘De ruïne van Montfort’, De Maasgouw 1966, 45-56· Roebroeck, E., Het Land van Montfort. Een agrarische samenleving in een grensgebied,1647-1820 (Assen 1967)· Roymans, J. en N. Sprengers, 'Romeinse keizers steken de kop op in Montfort: een Romeinse muntschat in het dal van de Vlootbeek', in: De Maasgouw 2012, 48-55· Roumen, H., ‘Een bezoek aan de ruïne van Montfort’, in: De Nedermaas 1930, 69-72, 81-84, 105-107 en 118-120· Sangers, W. en A.H. Simonis, Beknopte geschiedenis van Montfort (Echt 1950)· Schellart M. en A. Schellart, ‘De toren met een snebbe van het kasteel van Montfort in Limburg vergeleken met voorbeelden in andere landen’, Stichting Kastelendocumentatie Muiderberg (1979)· Schmitz, H., 'Uit het moeras opgedoken: de vondst van een Romeinse muntschat in Montfort', in: Roerstreek 2010, 7-20· Simonis, A.H., ‘Rond ’t kasteel van Montfort’, in: Publications 1931, 233-246· Simonis, A.H., ‘Het Huys van Montfort, van mijter tot koningskroon’ (Maastricht 1961)· Veen, J. van, ‘Het Huis te Montfort in het midden der zestiende eeuw’, De Maasgouw 1918, 26-28· Veen, J. van, ‘Overeenkomst aangaande de bewaring van het huis Montfort’, in: De Maasgouw 1918, 54-55· Venne, D. van de, ‘Kacheltegels’, in: Steden in scherven. Vondsten uit beerputten in Deventer, Dordrecht, Nijmegen en Tiel, 1250-1900 (Amersfoort 1999)· Venner, G., ‘Het Huys van Montfort: opgravingsnieuws’, in: De Klepper 1976, nr. 3· Venner, G., ‘Een atlas van de Montfortse domeingoederen uit 1623’, in: Roerstreek ’76, 29-32· Venner, G., Nieuwstadt, van stad tot dorp (Nieuwstadt 1977), 14-29· Venner, G., ‘Het kasteel te Montfort in 1769’, in: De Maasgouw 1997, 5-14· Venner, G., ‘Het woonhuis van het kasteel Montfort in de 18e eeuw’, in: Roerstreek 1992, 39-46· Venner, G., ‘Een onbekende aquarel van de kasteelruïne te Montfort uit 1821’, in: Roerstreek 2000, 51-61· Verhart, L. en M. Wansleeben, ‘Steentijdbewoning in het Vlootbeekdal’, in: Roerstreek ’91, 119-128· Verhart, L. en M. Wansleeben, ‘Het Vlootbeekdal verder in kaart gebracht’, in: Roerstreek 2001, 149-160· Verhoeven, A., ‘De verspreiding van aardewerk uit Paffrath’, in: H. Clevis (ed),Assembled Articles 4. Symposium on medieval and post-medieval ceramics (Zwolle 2011)· Wolters, J., Recherches sur l’ancienne ammanie de Montfort (Gent 1853)
· Arts, N., ‘Middeleeuwse en latere keramiek’, in: N. Arts (e.a.), Sporen onder de Kempische stad. Archeologie, ecologie en vroegste geschiedenis van Eindhouden 1225-1500 (Eindhoven 1994)· Bartels, M., Steden in Scherven. Vondsten uit beerputten in Deventer, Dordrecht, Nijmegen en Tiel, 1250-1900 (Amersfoort 1999)· Bauer, T.C., 'Montfort (L): opgravingen en onderzoek', in: Jaarboekje Nederlandse Kastelenstichting (1979), 20-22· Beurden, A.F. van, ‘Montforts Bouwval’, in: Provinciale Almanak van Limburg 1895,220-222· Beurden, A.F. van, ‘De ruïne Montfort’, in: Buiten 1911, 584-585· Bongaerts, H., 'Seismologisch onderzoek van de aardbeving van 13 april 1992', in:Roerstreek '93, 25-38· Bree, G. van, Inventaris van de oude archieven van de stad Roermond 1259-1796(Roermond 1980)· Brouwers, M. en J. van Ditshuijzen, Zicht op kastelen (Arnhem 2008)· Coenen, F., ‘Het kasteel Montfort in 1342-1343, bouwplaats en hertogelijke residentie’,in: Roerstreek 2000, 79-96· Coenen, F., ‘Montfort aan het eind van de 13e eeuw, van heerlijkheid naar drostambt’, in:Roerstreek 2001, 176-189· Coenen, F., ‘De overdracht van het kasteel Montfort in 1529’, in: De Klepper 2001, nr 2,8-9· Coenen, F., ‘De fortificatie van kasteel Montfort’, in: De Maasgouw 2002, 115-122· Coenen, F., ‘De belegering van kasteel Montfort in 1578’, in: De Klepper 2002, nr. 3, 24-26· Coenen, F., ‘Huisvestingsconflicten kasteel Montfort in 1653-1658’, in: Roerstreek 2002,86-93· Coenen, F., ‘Restauratie Jachtslot kasteel Montfort’, in: De Klepper 2002, nr. 4, 35-36· Coenen, F., ‘Het Jachtslot op de kasteelruïne van Montfort’, in: Roerstreek 2003, 4-12· Coenen, F., ‘Het inspectiebezoek van Gregorius van Dieve aan Montfort in 1550’, in:Roerstreek 2005, 173-187· Coenen, F., ‘De ontginning van het Rozendaal en Reigersbroek in 1650-1653’, in:Roerstreek 2006, 43-52· Coenen, F., 'Het dievenpad van de Montfortse tweeling Peter en Gerard Cnops, 1768-1786', in: Roerstreek 2007, 101-108· Coenen, F. e.a., Montfort – een kasteel en zijn landschap (Montfort/Arcen 2006)· Coenen, F., ‘Stadspoort Montfort blijkt kasteelpoort’, in: Roerstreek 2010, 57-64· Coenen, F., 'Nog meer Romeinse munten', in: De Klepper, 2010, nr. 3· Coenen, F., ‘De Valkenburgse jaren van kasteel Montfort’, in: Roerstreek 2011, 173-182· Coenen, F., ‘Twee vijftiende-eeuwse inventarissen van kasteel Montfort’, in: Roerstreek2012, 153-165· Coenen, F., ‘De namen van de torens van kasteel Montfort, in: De Klepper 2011, nr. 2, 14-18· Dolmans, J., T. Dorrepaal (e.a.), Daelenbroeck, hoofdzetel van een vrijheerlijkheid, degeschiedenis van een hervonden monument (Zaltbommel 2004)· Doorninck, P.N. van, Acten betreffende Gelre en Zutphen 1377-1397 (Haarlem 1901)· Ebbenhorst-Tenbergen, E., ‘De ruïne van de burcht Montfort’, in: De Maasgouw 1959,47-53· Gentenaar, M. en W. Hupperetz, ‘Personeel en werkzaamheden op kasteel Montfort in dejaren 1342-1343 en 1397-1399’, in: W. Hupperetz (red.), Dagelijks leven op kastelen inLimburg (1350-1600); verwantschap, begrafenisgebruiken, personeel en werkzaamheden(Venlo 1996)· Geraeds, J., ‘Archeologisch onderzoek kasteeltuinen kasteel Montfort’, in: De Klepper 2007, nr. 4, 17-20· Geraeds, J., Archeologisch onderzoek kasteeltuin Kasteel Montfort te Montfort,bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek waarderende fase door middel van proefsleuven (Grontmij, 2008)· Geraeds, J., ‘De kasteeltuin van kasteel Montfort archeologisch onderzocht’, in:Roerstreek 2009, 129-152· Gootzen, P., ‘Kasteel Montfort in: Edele woonhuizen in de Roerstreek’, in: Roerstreek’73, 19-22· Graef, M. (e.a.), Kasteel Horn en zijn bewoners (Horn 2011). Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 247-251; · Hupperetz, W. en J.M. van Winter (red.), Dagelijks leven op Limburgse kastelen (1350-1600): voedsel en voedselbereiding (Venlo 1995)· Hupperetz, W., B. Olde Meierink en R. Rommes, Middeleeuwse kastelen in Limburg(Venlo 1996)· Hurst, J.G., D.S. Neal en H.J.E. van Beuningen, Pottery produced and traded in northwestEurope 1350-1650 (Rotterdam Papers VI, Rotterdam 1986)· Janssen, H.L., ‘Het middeleeuwse aardewerk, ca 1200 – ca 1550’, in: H.L. Janssen (red), Van Bos tot Stad. Opgravingen in ’s Hertogenbosch (’s Hertogenbosch 1983)· Janssen, H.L., J.M.M. Kylstra-Wielinga, B. Olde Meierink, 1000 jaar kastelen in Nederland, functie en vorm door de eeuwen heen (Utrecht 1996)· Janssen, H.L. en E. Nijhof, ‘Fifteenth-century pottery production in ’s-Hertogenbosch.The excavation of two pottery workshops’ in: K. de Groote, D. Tys en M. Pieters, Exchanging Medieval Material Culture. Studies on archaeology and history presented toFrans Verhaeghe (Relicta Monografieën 4, Brussel 2010)· Janssen, H. en W. Hupperetz, ‘De bouwkundige ontwikkeling van middeleeuwse kastelenin Limburg’, in: Middeleeuwse kastelen in Limburg (Venlo 1996), 41-60· Janssen, W., ‘Ein niederrheinischer Fürstenhof um die Mitte des 14. Jahrhunderts’, in:Rheinische Vierteljahrsblätter, 1970, 217-243· Jeurissen, H., W. Mertens en J. Mestrom (red), Montfort bezet, verwoest, bevrijd(Montfort 1985)· Kempkens, J.H., ‘Van een klein stadje in de schaduw van een groot kasteel’, in:Roerstreek ’69, 43-47· Kempkens, J.H., 'Hoe zat dat vroeger tussen Linne, Montfort en Sint Odiliënberg?', in:Roerstreek '72, 114-127· Kempkens, J.H., ‘Het Huis van Montfort’, in: Roerstreek ’76, 83-101· Kempkens, J.H., 'Het oude Vloot', in: Roerstreek '77, 113-122· Linssen, J., 'Het ontstaan van het ambt Montfort', in: Publications de la Sociéte Historiqueet Archeologique dans le Limbourg (88-89), 43-52· Linssen, J., 'De stichting van de stad Roermond en haar eerste opkomst', in: Publicationsde la Sociéte Historique et Archeologique dans le Limbourg (112), 7-133· Locht, B.J., ‘De vegetatiegeschiedenis van het Land van Montfort’, in: Roerstreek ’77,124-139· Locht, B.J., ‘Paraboolvormige rivierduinen in de omgeving van Montfort’, in:Natuurhistorisch Maandblad 66, 153-160· Locht, B.J., ‘De Laat Pliocene en Vroeg Pleistocene vegetatie in Midden-Limburg’, in:Roerstreek ’78, 97-104· Loven-Esser, S., ‘Het Jachtslot van de kasteelruïne in Montfort: consolideren, restaurerenof reconstrueren’, afstudeerscriptie 2004· Mans, R., 'De Hallstatt-zwaarden van Montfort', in: Roerstreek 2008, 143-149· Mars, A., Genneps aardewerk, een 18e eeuwse pottenbakkerij archeologisch onderzocht(Gennep 1991)· Munnichs, J.M., Geschiedenis van het Ambt, de Ammanie en de Heerlijkheid Montfort(Thorn 1906)· Nispen tot Sevenaer, E. van, Nederlandsche Kasteelen (1942)· Nissen, P. en A. van Pol, 'Gemeentewapen Montfort', in: Roerstreek '78, 13-15· Ostkamp, S. (e.a.), ‘Vijfhonderd jaar materiële cultuur aan de Venlose Maasboulevard. Dekeramiek, het glas, de kleipijpen en het metaal uit de opgraving’, in: H.M. van der Velde,S. Ostkamp, H.A.P. Veldman en S. Wyns (red), Venlo aan de Maas, van vicus tot stad(ADC Monografieën 7, Amersfoort 2009)· Panhuysen, G., ‘De ruïne van het kasteel Montfort’, in: De Maasgouw 1952, 48· Reineking von Bock, G., Steinzeug (Keulen 1986)· Renaud, J., ‘Middeleeuwse kastelen in Midden-Limburg’, in: Bulletin KoninklijkeNederlandse Oudheidkundige Bond 1961, 109-140· Renes, J, Landschappen van Maas en Peel, een toegepast historisch-geografisch onderzoek in het streekplangebied Noord- en Midden-Limburg (Maastricht 1999)· Roebroeck, E., ‘De ruïne van Montfort’, De Maasgouw 1966, 45-56· Roebroeck, E., Het Land van Montfort. Een agrarische samenleving in een grensgebied,1647-1820 (Assen 1967)· Roymans, J. en N. Sprengers, 'Romeinse keizers steken de kop op in Montfort: een Romeinse muntschat in het dal van de Vlootbeek', in: De Maasgouw 2012, 48-55· Roumen, H., ‘Een bezoek aan de ruïne van Montfort’, in: De Nedermaas 1930, 69-72, 81-84, 105-107 en 118-120· Sangers, W. en A.H. Simonis, Beknopte geschiedenis van Montfort (Echt 1950)· Schellart M. en A. Schellart, ‘De toren met een snebbe van het kasteel van Montfort in Limburg vergeleken met voorbeelden in andere landen’, Stichting Kastelendocumentatie Muiderberg (1979)· Schmitz, H., 'Uit het moeras opgedoken: de vondst van een Romeinse muntschat in Montfort', in: Roerstreek 2010, 7-20· Simonis, A.H., ‘Rond ’t kasteel van Montfort’, in: Publications 1931, 233-246· Simonis, A.H., ‘Het Huys van Montfort, van mijter tot koningskroon’ (Maastricht 1961)· Veen, J. van, ‘Het Huis te Montfort in het midden der zestiende eeuw’, De Maasgouw 1918, 26-28· Veen, J. van, ‘Overeenkomst aangaande de bewaring van het huis Montfort’, in: De Maasgouw 1918, 54-55· Venne, D. van de, ‘Kacheltegels’, in: Steden in scherven. Vondsten uit beerputten in Deventer, Dordrecht, Nijmegen en Tiel, 1250-1900 (Amersfoort 1999)· Venner, G., ‘Het Huys van Montfort: opgravingsnieuws’, in: De Klepper 1976, nr. 3· Venner, G., ‘Een atlas van de Montfortse domeingoederen uit 1623’, in: Roerstreek ’76, 29-32· Venner, G., Nieuwstadt, van stad tot dorp (Nieuwstadt 1977), 14-29· Venner, G., ‘Het kasteel te Montfort in 1769’, in: De Maasgouw 1997, 5-14· Venner, G., ‘Het woonhuis van het kasteel Montfort in de 18e eeuw’, in: Roerstreek 1992, 39-46· Venner, G., ‘Een onbekende aquarel van de kasteelruïne te Montfort uit 1821’, in: Roerstreek 2000, 51-61· Verhart, L. en M. Wansleeben, ‘Steentijdbewoning in het Vlootbeekdal’, in: Roerstreek ’91, 119-128· Verhart, L. en M. Wansleeben, ‘Het Vlootbeekdal verder in kaart gebracht’, in: Roerstreek 2001, 149-160· Verhoeven, A., ‘De verspreiding van aardewerk uit Paffrath’, in: H. Clevis (ed),Assembled Articles 4. Symposium on medieval and post-medieval ceramics (Zwolle 2011)· Wolters, J., Recherches sur l’ancienne ammanie de Montfort (Gent 1853)
Documentatie
Coördinaten
Coordinaten: 51° 7'27.47'N, 5°56'30.40'O
Kaartblad: 60B , x: 193,85, y: 348,45, precisie 2
Coordinaten: 51° 7'27.47'N, 5°56'30.40'O
Kaartblad: 60B , x: 193,85, y: 348,45, precisie 2
Bescherming gebouw
Status:
Monumentnummer: 30068
OMSCHRIJVING UIT ODS: VOORHOF. Bakstenen boerderij van het hoftype. Schuur en woonhuis elk met zadeldak tussen topgevels met vlechtingen, het woonhuis met ankerjaartal 1754. Bakstenen poortomlijstingen met pilasters.
Monumentnummer: 30069
OMSCHRIJVING UIT ODS: KASTEEL VAN MONTFORT. RUINE van een veelhoekige burcht met vijf rond uitgebouwde torens, XIIC gebouwd van natuursteen, ingrijpend gewijzigd XVI, verwoest 1796. Op een der torenruines restant van een achthoekig jachthuis, XIX.
Status:
Monumentnummer: 30068
OMSCHRIJVING UIT ODS: VOORHOF. Bakstenen boerderij van het hoftype. Schuur en woonhuis elk met zadeldak tussen topgevels met vlechtingen, het woonhuis met ankerjaartal 1754. Bakstenen poortomlijstingen met pilasters.
Monumentnummer: 30069
OMSCHRIJVING UIT ODS: KASTEEL VAN MONTFORT. RUINE van een veelhoekige burcht met vijf rond uitgebouwde torens, XIIC gebouwd van natuursteen, ingrijpend gewijzigd XVI, verwoest 1796. Op een der torenruines restant van een achthoekig jachthuis, XIX.
Bescherming terrein
Status:
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: J (In afwachting van de goedkeuring van het bestemmingsplan "Buitengebied Roerdalen" is op het betreffende kasteelterrein van toepassing het bestemmingsplan "Buitengebied Ambt Montfort". )
Bestemming: (Te bezichtigen ruïne)
Bestemmingsplan: J (In afwachting van de goedkeuring van het bestemmingsplan "Buitengebied Roerdalen" is op het betreffende kasteelterrein van toepassing het bestemmingsplan "Buitengebied Ambt Montfort". )
Bestemming: (Te bezichtigen ruïne)
Auteur en datum
Auteur: J.H. Wendrich
Beschrijving gemaakt: april 2013
Auteur: J.H. Wendrich
Beschrijving gemaakt: april 2013
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
OMSCHRIJVING UIT ARCHIS: Grontmij Nederland B.V. heeft in opdracht van Stichting het Limburgs Landschap in september 2007 een archeologisch onderzoek uitgevoerd in verband met herinrichtingsplannen in het plangebied kasteeltuin Kasteel Montfort te Montfort, gemeente Roerdalen. Aanleiding tot het uitvoeren van het onderzoek vormt het voornemen van Stichting Limburgs Landschap om de kasteeltuin in oude glorie te herstellen. Het archeologisch onderzoek had tot primair doel om de voormalige tuinindeling te achterhalen en als secundair doel te achterhalen of zich in het plangebied archeologische vindplaatsen bevinden. Het bureauonderzoek heeft uitgewezen dat het plangebied tot de Nieuwe Tijd uit een broekge-bied bestond. In de 17e eeuw werd er in het gebied waarschijnlijk voor het eerst veen gestoken en rond 1700 werd de formele tuin aangelegd (in ieder geval voor 1740). Het IVO heeft uitgewezen dat zich in het plangebied diverse waterlopen en waterpartijen heb-ben bevonden. Deze blijken te zijn uitgegraven in opgehoogd materiaal. Dit blijkt onder meer uit het brugfundament dat werd aangetroffen, vrijwel meteen onder de bouwvoor. De indeling van het tuincomplex zoals dat op de historische kaarten is weergegeven, wordt door de resultaten van het IVO grotendeels bevestigd. De indeling die op grond van het IVO kan worden opgesteld komt het meest overeen met de weergave van de tuin uit 1774. Resten of aanwijzingen van de voormalige tuinpaden zijn niet aangetroffen. Deze zijn later waarschijnlijk in de bouwvoor opge-nomen en daarbij helemaal verploegd. In het plangebied zijn vrijwel geen archeologische resten of waarden aangetroffen die geen (in-directe) relatie hebben met, dan wel in verband gebracht kunnen worden met het voormalig tuincomplex en / of kasteelterrein. Noemenswaardig is de vondst van een zogenaamde Rouelle, een ritueel miniatuurwiel, dat mogelijk gezien kan worden als een offergave uit de Late Prehis-torie (Bronstijd-IJzertijd). Dit heeft waarschijnlijk te maken met de oorspronkelijke toestand van het plangebied, namelijk een broekgebied (dergelijke plekken werden in de Prehistorie vaak gebruikt voor het brengen van offergaven). Sporen van bewoning uit die vroegere perioden zijn echter niet aangetroffen. Indien besloten wordt het plangebied her in te richten als formele tuin, wordt aanbevolen de in-richting aan te houden zoals die staat afgebeeld op de historische kaart uit 1774, waarbij een centrale waterloop het gebied in tweeën deelt, met zuidelijk van deze centrale waterloop twee vierkante vijvers en één ronde op de centrale zichtas. De begrenzing van het tuincomplex wordt gevormd door waterlopen waarbij de zuidelijke begrenzing wordt gevormd door drie waterlopen al dan niet halfrond. Ter overbrugging van de centrale waterloop kunnen de oude brugfunda-menten worden ingepast en worden gebruikt. Verder wordt aanbevolen om de uitvoering van graafwerkzaamheden archeologisch te laten begeleiden. Doel van de archeologische begeleiding is om tijdens de grondwerkzaamheden binnen de grenzen van de verstoring aangetroffen vondsten te documenteren en te bergen. Ar-cheologische begeleiding dient plaats te vinden bij zowel de mogelijke nieuwbouw als bij de aanleg van het tuincomplex. OZK_INGEVOERD_DOOR JGERA OZK_GEWIJZIGD_DOOR JGERA OZK_AANTAL_PUTTEN 6 OZK_DATUM_WIJZIGING 2009-10-30 OZK_SELECTIEADVIES Indien besloten wordt het plangebied her in te richten als formele tuin wordt aanbevolen de in-richting aan te houden zoals die staat afgebeeld op de historische kaart uit 1774, waarbij een centrale waterloop het gebied in tweeën deelt met zuidelijke van deze centrale waterloop twee vierkante vijvers en één ronde op de centrale zichtas. De begrenzing van het tuincomplex wordt gevormd door waterlopen waarbij de zuidelijke begrenzing wordt gevormd door drie waterlopen al dan niet halfrond. Ter overbrugging van de centrale waterloop kunnen de oude brugfunda-menten worden gebruikt. Aanbevolen wordt om de uitvoering van graafwerkzaamheden archeologisch te begeleiden. Doel van de archeologische begeleiding is om binnen de grenzen van de verstoring tijdens de grondwerkzaamheden waargenomen vondsten te documenteren en te bergen. Archeologische begeleiding dient plaats te vinden bij zowel de mogelijke nieuwbouw als bij de aanleg van het tuincomplex. Ten behoeve van de archeologische begeleiding dient een programma van eisen (PvE) worden opgesteld dat ter goedkeuring dient worden voorgelegd aan het bevoegd gezag, de gemeente Roerdalen. BOUWHISTORISCH EN ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK FUNDERING OOSTELIJKE KASTEELVLEUGEL. Door medewerkers van de Stichting Kasteel Montfort zijn de funderingsresten en kelders van de tegen de oostelijke ringmuur aangebrachte bebouwing uit de veertiende eeuw in 2012 vrijgegraven, onderzocht en in kaart gebracht. De resultaten hiervan zijn vastgelegd in de voorlopige rapportage inzake het "Bouwhistorisch en archeologisch onderzoek oostvleugel kasteel Montfort".
OMSCHRIJVING UIT ARCHIS: Grontmij Nederland B.V. heeft in opdracht van Stichting het Limburgs Landschap in september 2007 een archeologisch onderzoek uitgevoerd in verband met herinrichtingsplannen in het plangebied kasteeltuin Kasteel Montfort te Montfort, gemeente Roerdalen. Aanleiding tot het uitvoeren van het onderzoek vormt het voornemen van Stichting Limburgs Landschap om de kasteeltuin in oude glorie te herstellen. Het archeologisch onderzoek had tot primair doel om de voormalige tuinindeling te achterhalen en als secundair doel te achterhalen of zich in het plangebied archeologische vindplaatsen bevinden. Het bureauonderzoek heeft uitgewezen dat het plangebied tot de Nieuwe Tijd uit een broekge-bied bestond. In de 17e eeuw werd er in het gebied waarschijnlijk voor het eerst veen gestoken en rond 1700 werd de formele tuin aangelegd (in ieder geval voor 1740). Het IVO heeft uitgewezen dat zich in het plangebied diverse waterlopen en waterpartijen heb-ben bevonden. Deze blijken te zijn uitgegraven in opgehoogd materiaal. Dit blijkt onder meer uit het brugfundament dat werd aangetroffen, vrijwel meteen onder de bouwvoor. De indeling van het tuincomplex zoals dat op de historische kaarten is weergegeven, wordt door de resultaten van het IVO grotendeels bevestigd. De indeling die op grond van het IVO kan worden opgesteld komt het meest overeen met de weergave van de tuin uit 1774. Resten of aanwijzingen van de voormalige tuinpaden zijn niet aangetroffen. Deze zijn later waarschijnlijk in de bouwvoor opge-nomen en daarbij helemaal verploegd. In het plangebied zijn vrijwel geen archeologische resten of waarden aangetroffen die geen (in-directe) relatie hebben met, dan wel in verband gebracht kunnen worden met het voormalig tuincomplex en / of kasteelterrein. Noemenswaardig is de vondst van een zogenaamde Rouelle, een ritueel miniatuurwiel, dat mogelijk gezien kan worden als een offergave uit de Late Prehis-torie (Bronstijd-IJzertijd). Dit heeft waarschijnlijk te maken met de oorspronkelijke toestand van het plangebied, namelijk een broekgebied (dergelijke plekken werden in de Prehistorie vaak gebruikt voor het brengen van offergaven). Sporen van bewoning uit die vroegere perioden zijn echter niet aangetroffen. Indien besloten wordt het plangebied her in te richten als formele tuin, wordt aanbevolen de in-richting aan te houden zoals die staat afgebeeld op de historische kaart uit 1774, waarbij een centrale waterloop het gebied in tweeën deelt, met zuidelijk van deze centrale waterloop twee vierkante vijvers en één ronde op de centrale zichtas. De begrenzing van het tuincomplex wordt gevormd door waterlopen waarbij de zuidelijke begrenzing wordt gevormd door drie waterlopen al dan niet halfrond. Ter overbrugging van de centrale waterloop kunnen de oude brugfunda-menten worden ingepast en worden gebruikt. Verder wordt aanbevolen om de uitvoering van graafwerkzaamheden archeologisch te laten begeleiden. Doel van de archeologische begeleiding is om tijdens de grondwerkzaamheden binnen de grenzen van de verstoring aangetroffen vondsten te documenteren en te bergen. Ar-cheologische begeleiding dient plaats te vinden bij zowel de mogelijke nieuwbouw als bij de aanleg van het tuincomplex. OZK_INGEVOERD_DOOR JGERA OZK_GEWIJZIGD_DOOR JGERA OZK_AANTAL_PUTTEN 6 OZK_DATUM_WIJZIGING 2009-10-30 OZK_SELECTIEADVIES Indien besloten wordt het plangebied her in te richten als formele tuin wordt aanbevolen de in-richting aan te houden zoals die staat afgebeeld op de historische kaart uit 1774, waarbij een centrale waterloop het gebied in tweeën deelt met zuidelijke van deze centrale waterloop twee vierkante vijvers en één ronde op de centrale zichtas. De begrenzing van het tuincomplex wordt gevormd door waterlopen waarbij de zuidelijke begrenzing wordt gevormd door drie waterlopen al dan niet halfrond. Ter overbrugging van de centrale waterloop kunnen de oude brugfunda-menten worden gebruikt. Aanbevolen wordt om de uitvoering van graafwerkzaamheden archeologisch te begeleiden. Doel van de archeologische begeleiding is om binnen de grenzen van de verstoring tijdens de grondwerkzaamheden waargenomen vondsten te documenteren en te bergen. Archeologische begeleiding dient plaats te vinden bij zowel de mogelijke nieuwbouw als bij de aanleg van het tuincomplex. Ten behoeve van de archeologische begeleiding dient een programma van eisen (PvE) worden opgesteld dat ter goedkeuring dient worden voorgelegd aan het bevoegd gezag, de gemeente Roerdalen. BOUWHISTORISCH EN ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK FUNDERING OOSTELIJKE KASTEELVLEUGEL. Door medewerkers van de Stichting Kasteel Montfort zijn de funderingsresten en kelders van de tegen de oostelijke ringmuur aangebrachte bebouwing uit de veertiende eeuw in 2012 vrijgegraven, onderzocht en in kaart gebracht. De resultaten hiervan zijn vastgelegd in de voorlopige rapportage inzake het "Bouwhistorisch en archeologisch onderzoek oostvleugel kasteel Montfort".
Geomorfologische codering
B; Bebouwing
B; Bebouwing
Bodemkundige codering
Zb21/pZb21: Vorstvaaggronden; leemarm en zwak lemig fijn zand/ Gooreerdgronden; leemarm en zwak lemig fijn zand
Zb21/pZb21: Vorstvaaggronden; leemarm en zwak lemig fijn zand/ Gooreerdgronden; leemarm en zwak lemig fijn zand
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.