Kessel / De Keverberg
IN BEWERKING [?]
algemeen | omschrijving | bezits- en bouwgeschiedenis | afbeeldingen, literatuur en documentatie | verdere informatie | terug naar de lijst
Object
Kessel / De Keverberg
Kessel / De Keverberg
Locatie
Adres: Dorpstraat 5 (Kasteelhof 1), 5995 AX
Kessel
Gemeente Peel en Maas
Provincie Limburg
De geconsolideerde ruïne van het Kasteel Kessel (de Keverberg) ligt hoog op een kunstmatige heuvel langs de Maas, ten zuiden-oosten van het dorp Kessel. De coördinaten van de hoekpunten van het opgehoogde kasteelterrein zijn ingeschat op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 01 en Google Earth.
Adres: Dorpstraat 5 (Kasteelhof 1), 5995 AX
Kessel
Gemeente Peel en Maas
Provincie Limburg
De geconsolideerde ruïne van het Kasteel Kessel (de Keverberg) ligt hoog op een kunstmatige heuvel langs de Maas, ten zuiden-oosten van het dorp Kessel. De coördinaten van de hoekpunten van het opgehoogde kasteelterrein zijn ingeschat op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 01 en Google Earth.
Typologie
(in 12de eeuw overbouwd door motte.)
(Vanaf circa 1125 gerealiseerde burcht op kunstmatige terp)
Na de verwoesting van de oorspronkelijke 11e-eeuwse zaaltoren, waarvan de restanten nog aanwezig zijn in de motte, werd in de eerste helft van de 12e eeuw rondom en over deze restanten de thans nog aanwezige motte opgeworpen. Op het vlakke plateau van deze motte bouwde men een cirkelvormige ringmuur met kantelen. Tot in de 15e eeuw is deze burcht steeds verder volgebouwd en uitgebreid.
(in 12de eeuw overbouwd door motte.)
(Vanaf circa 1125 gerealiseerde burcht op kunstmatige terp)
Na de verwoesting van de oorspronkelijke 11e-eeuwse zaaltoren, waarvan de restanten nog aanwezig zijn in de motte, werd in de eerste helft van de 12e eeuw rondom en over deze restanten de thans nog aanwezige motte opgeworpen. Op het vlakke plateau van deze motte bouwde men een cirkelvormige ringmuur met kantelen. Tot in de 15e eeuw is deze burcht steeds verder volgebouwd en uitgebreid.
Etymologie
Kessel als naam van het kasteel, het dorp en de graafschap is waarschijnlijk afgeleid van het romeinse 'castellum' dat versterking of fort betekent. Dit fort werd in de 9e of 10e eeuw gebouwd ter plaatse waar mogelijk tol mocht worden geheven. De naam Keverberg is afgeleid van de naam van de familie die eigenaar waren van het kasteel van 1779 tot begin twintigste eeuw.
Kessel als naam van het kasteel, het dorp en de graafschap is waarschijnlijk afgeleid van het romeinse 'castellum' dat versterking of fort betekent. Dit fort werd in de 9e of 10e eeuw gebouwd ter plaatse waar mogelijk tol mocht worden geheven. De naam Keverberg is afgeleid van de naam van de familie die eigenaar waren van het kasteel van 1779 tot begin twintigste eeuw.
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: september 2011
Huidige functie:
De bestaande ruïne heeft momenteel een recreatieve functie. De gemeente Kessel heeft evenwel plannen om: - Het kasteel Keverberg te herbouwen; - De op het neerhof aanwezige Tiendschuur te reconstrueren; - Het kasteelpark te herinrichten. In overleg met 'De Bouwloge, Stichting tot behoud van Cultureel erfgoed en de Stichting Keverberg' zijn hiervoor de nodige plannen opgesteld.
Laatst bijgewerkt: september 2011
Huidige functie:
De bestaande ruïne heeft momenteel een recreatieve functie. De gemeente Kessel heeft evenwel plannen om: - Het kasteel Keverberg te herbouwen; - De op het neerhof aanwezige Tiendschuur te reconstrueren; - Het kasteelpark te herinrichten. In overleg met 'De Bouwloge, Stichting tot behoud van Cultureel erfgoed en de Stichting Keverberg' zijn hiervoor de nodige plannen opgesteld.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik: (Toeristische en recreatieve doeleinden)
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de burcht door de Duitsers opgeblazen en mede door de daarbij ontstane brand zwaar beschadigd. Na de oorlog zijn met name de middeleeuwse delen geconsolideerd. Verder zijn uitgebreide restauratiewerkzaamheden uitgevoerd. Een en ander heeft er toegeleid, dat het grootste gedeelte van het muurwerk weer over meerdere verdiepingen doorgaat en de indeling van de voormalige burcht weer goed herkenbaar en toegankelijk is.
Zichtbaar:
Grondgebruik: (Toeristische en recreatieve doeleinden)
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de burcht door de Duitsers opgeblazen en mede door de daarbij ontstane brand zwaar beschadigd. Na de oorlog zijn met name de middeleeuwse delen geconsolideerd. Verder zijn uitgebreide restauratiewerkzaamheden uitgevoerd. Een en ander heeft er toegeleid, dat het grootste gedeelte van het muurwerk weer over meerdere verdiepingen doorgaat en de indeling van de voormalige burcht weer goed herkenbaar en toegankelijk is.
Afmetingen
De aangegeven afmetingen van de hoofdburcht van 55x60m2 betreffen de afmetingen van het terrein aan de voet van de terp. De afmetingen van het terrein binnen de hooggelegen ringmuur bedragen circa 26x34m2. De afmetingen van het kasteelterrein van circa 55x105m2 zijn ingeschat op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 01, en Google Earth.
De aangegeven afmetingen van de hoofdburcht van 55x60m2 betreffen de afmetingen van het terrein aan de voet van de terp. De afmetingen van het terrein binnen de hooggelegen ringmuur bedragen circa 26x34m2. De afmetingen van het kasteelterrein van circa 55x105m2 zijn ingeschat op basis van de combinatie van de kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 01, en Google Earth.
Oudste vermelding
Datum: 29 september 1279
Bron: verkoopsoorkonde graafschap Kessel op linker Maasoever
Hoewel er vanaf eind 11e eeuw al sprake is van een graaf van Kessel, beginnende bij graaf Hendrik I van Kessel, en er omstreeks die tijd al sprake geweest moet zijn van de eerste burcht van Kessel, is de oudst bekende vermelding van de burcht Kessel pas die van 1279, wanneer graaf Hendik V het graafschap Kessel met het Huys, de leenmannen, de dienstliden, de inkomsten en rechten verkoopt aan graaf Reinald I van Gelre.
Datum: 29 september 1279
Bron: verkoopsoorkonde graafschap Kessel op linker Maasoever
Hoewel er vanaf eind 11e eeuw al sprake is van een graaf van Kessel, beginnende bij graaf Hendrik I van Kessel, en er omstreeks die tijd al sprake geweest moet zijn van de eerste burcht van Kessel, is de oudst bekende vermelding van de burcht Kessel pas die van 1279, wanneer graaf Hendik V het graafschap Kessel met het Huys, de leenmannen, de dienstliden, de inkomsten en rechten verkoopt aan graaf Reinald I van Gelre.
Bezitsgeschiedenis
Het graafschap Kessel is ontstaan na het uiteenvallen van de Maasgouw omstreeks 900 en locale machthebbers gelegenheid kregen hun bezittingen uit te breiden. Hoe hierbij de naam Kessel is ontstaan is niet duidelijk. Ondanks dat vanaf omstreeks 1082 de naam van de diverse graven Van Kessel als getuigen of als voogd in diverse oorkonden worden vermeld, ontbreken er tot 1279 gegevens, waaruit het bestaan van kasteel Kessel kan worden afgeleid. Pas bij de verkoop van het graafschap in 1279 blijkt dat de burcht van Kessel tot op dat ogenblik de woning van de graven is geweest. Na de dood van de eerst bekende graaf van Kessel, graaf Hendik I, is het graafschap met burcht tot 1279 via vererving binnen de familie Van Kessel gebleven. Halverwege de 13e eeuw was Hendrik V, de toenmalige graaf van Kessel, als gevolg van de vele schulden door oorlogvoering, genoodzaakt om op 12 september 1279 het graafschap Kessel met bijbehorende burcht Kessel te verkopen aan graaf Reinald I van Gelre. Hiermee kwam een eind aan het graafschap Kessel. Door graaf Reinald I werd vervolgens Godfried Bergh als kastelein aangesteld met het recht op erfopvolging. Of hij door zijn zoon is opgevolg en als zodanig als stamvader zou moeten worden beschouwd van de latere heren van Kessel is niet duidelijk. Volgens een beleningsoorkonde heeft graaf Reinadl II van Gelre zijn vertrouweling Mathijs van Kessel op 13 december 1338 aangesteld tot "oversten borchman op onse borch ende huys Kessel". Na omstreeks 1364 te zijn overleden, zijn betreffende bezittingen, waaronde de burcht Kessel, via vererving tot 1541 binnen de familie Kessel gebleven. Na het kinderloos overlijden van Willem II van Kessel gaan in 1541 alle bezittingen over naar zijn achterneef Casper van Merwijck om vervolgens via vererving meer dan tweeenhalve eeuw binnen de familie Van Merwijck te blijven. Nadat Willem Antoon Matthijs van Merwijck in 1798 kinderloos was gestorven kwam het kasteel via zijn neef Karel Emanuel Casper Joseph van Keverberg in het bezit van de familie Van Keverberg, die het beheer ervan overlieten aan rentmeesters. Door vererving binnen de familie kwam het kasteel Kessel in 1852 in het bezit van Karel Georges Clement Jozef van Keverberg, die het kasteel op 27 november 1880 verpachtte aan de Zusters van het Congregatie van de Goddelijke Voorzienigheid voor een looptijd van 30 jaar. Deze zusters vestigden er achtereenvolgens een jongenspensionaat, een pensionaat voor schipperskinderen en tenslotte een huishoudschool. Bij het overlijden van Karel Georges Clement Jozef van Keverberg in 1903 werd het kasteel met bijbehorende bijgebouwen per legaat aan betreffende orde geschonken. Zij bleven er tot in 1944 de Duitsers het huis opbliezen. Daar na de oorlog bleek, dat herbouw van het internaat niet haalbaar was, verkochten de Zusters van het Congregatie van de Goddelijke Voorzienigheid op 22 januarie 1954 de ruine van het kasteel Kessel aan de gemeente Kessel, die het vervolgens heeft geconsolideerd.
Het graafschap Kessel is ontstaan na het uiteenvallen van de Maasgouw omstreeks 900 en locale machthebbers gelegenheid kregen hun bezittingen uit te breiden. Hoe hierbij de naam Kessel is ontstaan is niet duidelijk. Ondanks dat vanaf omstreeks 1082 de naam van de diverse graven Van Kessel als getuigen of als voogd in diverse oorkonden worden vermeld, ontbreken er tot 1279 gegevens, waaruit het bestaan van kasteel Kessel kan worden afgeleid. Pas bij de verkoop van het graafschap in 1279 blijkt dat de burcht van Kessel tot op dat ogenblik de woning van de graven is geweest. Na de dood van de eerst bekende graaf van Kessel, graaf Hendik I, is het graafschap met burcht tot 1279 via vererving binnen de familie Van Kessel gebleven. Halverwege de 13e eeuw was Hendrik V, de toenmalige graaf van Kessel, als gevolg van de vele schulden door oorlogvoering, genoodzaakt om op 12 september 1279 het graafschap Kessel met bijbehorende burcht Kessel te verkopen aan graaf Reinald I van Gelre. Hiermee kwam een eind aan het graafschap Kessel. Door graaf Reinald I werd vervolgens Godfried Bergh als kastelein aangesteld met het recht op erfopvolging. Of hij door zijn zoon is opgevolg en als zodanig als stamvader zou moeten worden beschouwd van de latere heren van Kessel is niet duidelijk. Volgens een beleningsoorkonde heeft graaf Reinadl II van Gelre zijn vertrouweling Mathijs van Kessel op 13 december 1338 aangesteld tot "oversten borchman op onse borch ende huys Kessel". Na omstreeks 1364 te zijn overleden, zijn betreffende bezittingen, waaronde de burcht Kessel, via vererving tot 1541 binnen de familie Kessel gebleven. Na het kinderloos overlijden van Willem II van Kessel gaan in 1541 alle bezittingen over naar zijn achterneef Casper van Merwijck om vervolgens via vererving meer dan tweeenhalve eeuw binnen de familie Van Merwijck te blijven. Nadat Willem Antoon Matthijs van Merwijck in 1798 kinderloos was gestorven kwam het kasteel via zijn neef Karel Emanuel Casper Joseph van Keverberg in het bezit van de familie Van Keverberg, die het beheer ervan overlieten aan rentmeesters. Door vererving binnen de familie kwam het kasteel Kessel in 1852 in het bezit van Karel Georges Clement Jozef van Keverberg, die het kasteel op 27 november 1880 verpachtte aan de Zusters van het Congregatie van de Goddelijke Voorzienigheid voor een looptijd van 30 jaar. Deze zusters vestigden er achtereenvolgens een jongenspensionaat, een pensionaat voor schipperskinderen en tenslotte een huishoudschool. Bij het overlijden van Karel Georges Clement Jozef van Keverberg in 1903 werd het kasteel met bijbehorende bijgebouwen per legaat aan betreffende orde geschonken. Zij bleven er tot in 1944 de Duitsers het huis opbliezen. Daar na de oorlog bleek, dat herbouw van het internaat niet haalbaar was, verkochten de Zusters van het Congregatie van de Goddelijke Voorzienigheid op 22 januarie 1954 de ruine van het kasteel Kessel aan de gemeente Kessel, die het vervolgens heeft geconsolideerd.
Historische betekenis
Het huis was een belangrijke vesting aan de Maas, en tevens het stamhuis van de heren van Kessel.
Het huis was een belangrijke vesting aan de Maas, en tevens het stamhuis van de heren van Kessel.
Bouwgeschiedenis
Bij opgravingswerkzaamheden bleken in de kunstmatige heuvel, waarop het huidige kasteel is gebouwd, funderingsresten aanwezig te zijn van een zaaltoren met buitenwerkse afmetingen van 14x16m en muurdikten van circa 2m. Naar men aanneemt moet deze woontoren in de loop van de elfde eeuw, ten tijde van graaf Hendrik I van Kessel, zijn gebouwd op een bestaande natuurlijke hoogte langs de Maas. In de eerste helft van de 12e eeuw is deze woontoren afgebroken en is rondom de funderingsrestanten een kunstmatig heuvel met een hoogte van circa 9m en een oppervlakte van circa 27x33m aan de top opgeworpen. Vervolgens hierop gefaseerd de hoofdburcht van kasteel Kessel gebouwd. De eerste fase bestond uit een tufstenen ringmuur op grondbogen, voorzien van een weergang met kantelen. Binnen de ringmuur werd tegen het oostelijk gedeelte van de ringmuur een kleine woontoren gebouwd. Begin 13e eeuw werd aan de noordzijde op de binnenplaats een nieuwe woonvleugel van 8x11m gebouwd bestaande uit een kelderruimte en twee woonlagen en werd de bestaande kleine woontoren uitgebreid. Als gevolg hiervan moest de oorspronkelijke toegang tot het kasteel worden verplaatst naar het zuid-oostelijke gedeelte van de ringmuur. In de 14e eeuw werd ten tijden van Mathijs van Kessel aan de noordzijde buiten tegen de ringmuur een rechthoekige toren van 7,50x4,50m met muurdikten van 1,5m gebouwd. Eind 14e, begin 15e eeuw werd aan de zuid-oostzijde buiten tegen de ringmuur de thans nog aanwezige Maastoren, met inwendige afmetingen van 2,60x2,80m gebouwd. Hierna werd de aanwezige tussenmuur met het oude toegangsgebouw gesloopt en werd de gehele oostvleugel onderkelderd. In de jaren erna is op de binnenplaats in de hoek tussen noordvleugel en oostvleugel een vierkante toren gebouwd met inwendige afmetingen van 2,60x2,60m. Naar men aanneemt betrof dit een trappenhuis, dat na de brand van eind 16e eeuw weer is verdwenen. In de periode tussen 1450 en 1500 is verder de noordvleugel vergroot door het verlengen van de zuidgevel tot aan de ringmuur. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog heeft het kasteel veel te verduren gehad van oorlogshandelingen, waarbij het o.a. in 1579 in brand werd gestoken. Na de wederopbouw werd het in 1639 opnieuw het slachtoffer van een overval. Bij de begin 17e eeuw doorgevoerde restauratie zijn waarschijnlijk diverse wijzigingen doorgevoerd, waaronder het geheel vernieuwen van de dakindeling met inbegrip van het torentje ter plaatse van de noordvleugel en van de lage bebouwing langs binnenzijde van de zuid-en westzijde van de ringmuur. Verder werden in die periode nieuwe toeganspoorten aangebracht om het kasteel beter te ontsluiten en ontstond aan de oostzijde van het kasteel de huidige voorburcht. Vanwege de bijzonder strategische ligging ervan werd op 14 november 1944 het kasteel door de terugtrekkende Duitsers opgeblazen, waarbij een forse brand uitbrak. In 1958 heeft de gemeente Kessel de ruïne van het kasteel geconsolideerd De resten werden in 1953 door de gemeente Kessel geconsolideerd en in 1979 werd de neerhof opnieuw opgetrokken. Een uitgebreide restauratie van de ruïne heeft plaats gevonden in 2002.
Bij opgravingswerkzaamheden bleken in de kunstmatige heuvel, waarop het huidige kasteel is gebouwd, funderingsresten aanwezig te zijn van een zaaltoren met buitenwerkse afmetingen van 14x16m en muurdikten van circa 2m. Naar men aanneemt moet deze woontoren in de loop van de elfde eeuw, ten tijde van graaf Hendrik I van Kessel, zijn gebouwd op een bestaande natuurlijke hoogte langs de Maas. In de eerste helft van de 12e eeuw is deze woontoren afgebroken en is rondom de funderingsrestanten een kunstmatig heuvel met een hoogte van circa 9m en een oppervlakte van circa 27x33m aan de top opgeworpen. Vervolgens hierop gefaseerd de hoofdburcht van kasteel Kessel gebouwd. De eerste fase bestond uit een tufstenen ringmuur op grondbogen, voorzien van een weergang met kantelen. Binnen de ringmuur werd tegen het oostelijk gedeelte van de ringmuur een kleine woontoren gebouwd. Begin 13e eeuw werd aan de noordzijde op de binnenplaats een nieuwe woonvleugel van 8x11m gebouwd bestaande uit een kelderruimte en twee woonlagen en werd de bestaande kleine woontoren uitgebreid. Als gevolg hiervan moest de oorspronkelijke toegang tot het kasteel worden verplaatst naar het zuid-oostelijke gedeelte van de ringmuur. In de 14e eeuw werd ten tijden van Mathijs van Kessel aan de noordzijde buiten tegen de ringmuur een rechthoekige toren van 7,50x4,50m met muurdikten van 1,5m gebouwd. Eind 14e, begin 15e eeuw werd aan de zuid-oostzijde buiten tegen de ringmuur de thans nog aanwezige Maastoren, met inwendige afmetingen van 2,60x2,80m gebouwd. Hierna werd de aanwezige tussenmuur met het oude toegangsgebouw gesloopt en werd de gehele oostvleugel onderkelderd. In de jaren erna is op de binnenplaats in de hoek tussen noordvleugel en oostvleugel een vierkante toren gebouwd met inwendige afmetingen van 2,60x2,60m. Naar men aanneemt betrof dit een trappenhuis, dat na de brand van eind 16e eeuw weer is verdwenen. In de periode tussen 1450 en 1500 is verder de noordvleugel vergroot door het verlengen van de zuidgevel tot aan de ringmuur. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog heeft het kasteel veel te verduren gehad van oorlogshandelingen, waarbij het o.a. in 1579 in brand werd gestoken. Na de wederopbouw werd het in 1639 opnieuw het slachtoffer van een overval. Bij de begin 17e eeuw doorgevoerde restauratie zijn waarschijnlijk diverse wijzigingen doorgevoerd, waaronder het geheel vernieuwen van de dakindeling met inbegrip van het torentje ter plaatse van de noordvleugel en van de lage bebouwing langs binnenzijde van de zuid-en westzijde van de ringmuur. Verder werden in die periode nieuwe toeganspoorten aangebracht om het kasteel beter te ontsluiten en ontstond aan de oostzijde van het kasteel de huidige voorburcht. Vanwege de bijzonder strategische ligging ervan werd op 14 november 1944 het kasteel door de terugtrekkende Duitsers opgeblazen, waarbij een forse brand uitbrak. In 1958 heeft de gemeente Kessel de ruïne van het kasteel geconsolideerd De resten werden in 1953 door de gemeente Kessel geconsolideerd en in 1979 werd de neerhof opnieuw opgetrokken. Een uitgebreide restauratie van de ruïne heeft plaats gevonden in 2002.
Afbeeldingen
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd augustus 2011; - kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 01, geraadpleegd augustus 2011; - Plattegrond van de burcht Kessel met oudere bouwfasen, door Jhr. ir. R.G.M.P.N. Bosch van Drakestein, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 40. - Afb. 7 Schets van de oudste woontoren, c. 1125, Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 55. - Afb.8 Ideaal-doorsnede van noord naar zuid over de kasteelheuvel, Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 56. - Plattegrond met bouwfasering van de bel-etage van de burcht van Kessel voor 1944, Hupperetz, W., Olde Meierink, B. en Rommes, R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 177. - Afb. 11 Schets van het kasteel rond 1400 in vogelvlucht van noord naar zuid, Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 58. - Afb. 14 Schets van het kasteel rond 1325 in vogelvlucht van noord naar zuid, Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 61. - Pentekening "Het kasteel te Kessel vanuit het zuidwesten" in 1739 van Jan de Beijer, 1980, Venlo-Holland, G.de Werd, Jan de Beijer, tekeningen van Emmerik tot Roermond. - Pentekening "Het kasteel Kessel vanuit het oosten", in 1738 van Jan de Beijer, 1989, Bruijnzeels, J.M.C., Scatorje, J.M.W.C. (red.), Momentopnamen langs de Maas, Topografische tekenkunst uit Limburg 1600-1800, 46. - De Burcht van Kessel gezien van uit het zuiden omstreeks 1860, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 44. - De Burcht van Kessel gezien van uit het zuiden omstreeks 1860, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 46. -De burcht van Kessel in 1929, kort na de restauratie van 1926-1927, Hupperetz, W., Olde Meierink, B. en Rommes, R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 176. -Kasteel Kessel omstreeks 1930, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 55. -Binnenplaats kasteel Kessel voor 1940, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 42. - De ruïne van de burcht Kessel omstreeks 1950, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 49. - Luchtfoto burchtruïne Kessel, april 2003, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 36. -De oostwand van de geconsolideerde ruïne, vanaf de neerhof, Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 178.
- Google Earth, datum beeldmateriaal 2005, geraadpleegd augustus 2011; - kadastrale minuutkaart gemeente Kessel, 1811-1832, Limburg, sectie B, blad 01, geraadpleegd augustus 2011; - Plattegrond van de burcht Kessel met oudere bouwfasen, door Jhr. ir. R.G.M.P.N. Bosch van Drakestein, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 40. - Afb. 7 Schets van de oudste woontoren, c. 1125, Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 55. - Afb.8 Ideaal-doorsnede van noord naar zuid over de kasteelheuvel, Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 56. - Plattegrond met bouwfasering van de bel-etage van de burcht van Kessel voor 1944, Hupperetz, W., Olde Meierink, B. en Rommes, R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 177. - Afb. 11 Schets van het kasteel rond 1400 in vogelvlucht van noord naar zuid, Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 58. - Afb. 14 Schets van het kasteel rond 1325 in vogelvlucht van noord naar zuid, Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 61. - Pentekening "Het kasteel te Kessel vanuit het zuidwesten" in 1739 van Jan de Beijer, 1980, Venlo-Holland, G.de Werd, Jan de Beijer, tekeningen van Emmerik tot Roermond. - Pentekening "Het kasteel Kessel vanuit het oosten", in 1738 van Jan de Beijer, 1989, Bruijnzeels, J.M.C., Scatorje, J.M.W.C. (red.), Momentopnamen langs de Maas, Topografische tekenkunst uit Limburg 1600-1800, 46. - De Burcht van Kessel gezien van uit het zuiden omstreeks 1860, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 44. - De Burcht van Kessel gezien van uit het zuiden omstreeks 1860, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 46. -De burcht van Kessel in 1929, kort na de restauratie van 1926-1927, Hupperetz, W., Olde Meierink, B. en Rommes, R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 176. -Kasteel Kessel omstreeks 1930, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 55. -Binnenplaats kasteel Kessel voor 1940, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 42. - De ruïne van de burcht Kessel omstreeks 1950, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 49. - Luchtfoto burchtruïne Kessel, april 2003, Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 36. -De oostwand van de geconsolideerde ruïne, vanaf de neerhof, Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 178.
Bronnen
-http://watwaswaar.nl/#eG-CO-6-1-1v-1-45Vg-qcS---De, geraadpleegd augustus 2011; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd augustus 2011; - http://www.kich.nl/#a=1;b=1, geraadpleegd augustus 2011; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd augustus 2011; - http://portal.prvlimburg.nl/gisviewer/viewer.do?appCode=2b7ef4d2aba6c0c2163d6d9b2ad6a8f3; geraadpleegd augustus 2011;
-http://watwaswaar.nl/#eG-CO-6-1-1v-1-45Vg-qcS---De, geraadpleegd augustus 2011; - http://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/php/main.php, geraadpleegd augustus 2011; - http://www.kich.nl/#a=1;b=1, geraadpleegd augustus 2011; - http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html, geraadpleegd augustus 2011; - http://portal.prvlimburg.nl/gisviewer/viewer.do?appCode=2b7ef4d2aba6c0c2163d6d9b2ad6a8f3; geraadpleegd augustus 2011;
Literatuur
- Beurden, A.F. van, 1912, Het Kasteel Kessel, Limburg's Jaarboek nr. 18, Sittard, 165-171; - Clevis, H., Coldeweij, J.A., 1983-1988, De graven van Kessel, 1983-1988, Casttellogica deel I, 71-86; - Clevis, H., Coldeweij, J.A., 1983-1988, De graven van Kessel (vervolg), Bezit en faillisement, Casttellogica deel I, 91-103; - Clevis, H.H.C.C., 1980, Het Kasteel Kessel, Deel XLV uit de serie "Nederlandse Kastelen", Ned. Kastelenstichting/ Ko. Ned. Toeristenbond ANWB; -Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 36-57; - Flokstra, M., 1989, De middeleeuwse burchtheren van Kessel 1279-1542, Castellogica II, 65-80; - Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 175-178; - Kuipers-Verbuijs, M.J., etc., 1997, Ruïnes in Nederland, Zwolle, 189-191; -Mialaret, J.H.A., 1937, De nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Deel V, De Provincie Limburg, Tweede stuk: Noord-Limburg, 99-101; - Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 49-64; - Slanghen, E., 1879, De burht te Kessel, Publications de la Societe Historique et Archeologieque dans le Limbourg, Tome XVI, Ruremonde; - Stenvert, R., Kolman, C., Ginkel-Meester, S. van, Broekhoven, S., Stades-Vischer, E., 2003, Monumenten in Nederland, Limburg, Zeist, 179, 180; - Timmers, J.J.M., 1986, Kijk op Limburg, Amsterdam, afb. 104; - Vemer, J.C., 1967, Kastelen in het land van Midden- en Noord-Limburg,Maastricht, 104,105; - Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen in Limburg, Hoensbroek, 20, 85; -De gemeente Kessel, De Bouwloge, Stichting tot behoud van Cultureel erfgoed en de Stichting Keverberg, Herbouw kasteel de Keverberg, Brochure met voorstel;
- Beurden, A.F. van, 1912, Het Kasteel Kessel, Limburg's Jaarboek nr. 18, Sittard, 165-171; - Clevis, H., Coldeweij, J.A., 1983-1988, De graven van Kessel, 1983-1988, Casttellogica deel I, 71-86; - Clevis, H., Coldeweij, J.A., 1983-1988, De graven van Kessel (vervolg), Bezit en faillisement, Casttellogica deel I, 91-103; - Clevis, H.H.C.C., 1980, Het Kasteel Kessel, Deel XLV uit de serie "Nederlandse Kastelen", Ned. Kastelenstichting/ Ko. Ned. Toeristenbond ANWB; -Flokstra, M., 2005, Kastelen in het land van Kessel, Venraay, 36-57; - Flokstra, M., 1989, De middeleeuwse burchtheren van Kessel 1279-1542, Castellogica II, 65-80; - Hupperetz,W., Olde Meierink,B. en Rommes,R. (red.), 2005, Kastelen in Limburg, Burchten en Landhuizen (1000-1800), Utrecht, Stichting Limburgse Kastelen, 175-178; - Kuipers-Verbuijs, M.J., etc., 1997, Ruïnes in Nederland, Zwolle, 189-191; -Mialaret, J.H.A., 1937, De nederlandsche Monumenten van Geschiedenis en Kunst, Deel V, De Provincie Limburg, Tweede stuk: Noord-Limburg, 99-101; - Renaud, J.G.N., 1989, De Keverberg oftewel de burcht van Kessel, Castellogica I, 49-64; - Slanghen, E., 1879, De burht te Kessel, Publications de la Societe Historique et Archeologieque dans le Limbourg, Tome XVI, Ruremonde; - Stenvert, R., Kolman, C., Ginkel-Meester, S. van, Broekhoven, S., Stades-Vischer, E., 2003, Monumenten in Nederland, Limburg, Zeist, 179, 180; - Timmers, J.J.M., 1986, Kijk op Limburg, Amsterdam, afb. 104; - Vemer, J.C., 1967, Kastelen in het land van Midden- en Noord-Limburg,Maastricht, 104,105; - Win, J.T.H. de, 1978, Kastelen in Limburg, Hoensbroek, 20, 85; -De gemeente Kessel, De Bouwloge, Stichting tot behoud van Cultureel erfgoed en de Stichting Keverberg, Herbouw kasteel de Keverberg, Brochure met voorstel;
Documentatie
Coördinaten
Coordinaten: 51°17'26.27''N, 6° 03'21.46''O;
Kaartblad: 72B , x: 201,65, y: 367,05, precisie 2
Coordinaten: 51°17'26.27''N, 6° 03'21.46''O;
Kaartblad: 72B , x: 201,65, y: 367,05, precisie 2
Bescherming gebouw
Status: (Monument met zeer hoge cultuurhistorische waarde)
Monumentnummer: 23637
OMSCHRIJVING UIT ODB: Burcht Kessel, gelegen op een kunstmatige hoogte. Mergelstenen weermuur in ovale vorm met uitbochtingen, XII; rechthoekige n.o. uitbouw, XVI; vierkante poorttoren aan de z.o. zijde, XVI. Onder de burcht resten van een woontoren, circa 1000. Bedrijfsgebouwen, XVIII-XIX. Omtrek muur van het voorterrein met hekpijlers en vierkant torentje.
Status:
Monumentnummer: 5995AX1
Status: (Monument met zeer hoge cultuurhistorische waarde)
Monumentnummer: 23637
OMSCHRIJVING UIT ODB: Burcht Kessel, gelegen op een kunstmatige hoogte. Mergelstenen weermuur in ovale vorm met uitbochtingen, XII; rechthoekige n.o. uitbouw, XVI; vierkante poorttoren aan de z.o. zijde, XVI. Onder de burcht resten van een woontoren, circa 1000. Bedrijfsgebouwen, XVIII-XIX. Omtrek muur van het voorterrein met hekpijlers en vierkant torentje.
Status:
Monumentnummer: 5995AX1
Bescherming terrein
Status:
Status:
Status:
Status:
Status:
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: N (In verband met de fusie per 1 januari 2010 van de voormalige gemeenten Helden, Kessel, Meijel en Maasbree worden de bestaande bestemmingsplannen van de diverse kernen binnen de gemeente Peel en Maas geactualiseerd en aangepast. Wat betreft kasteel Kessel heeft de gemeente Kessel zich samen met de 'De Bouwloge, Stichting tot behoud van Cultureel erfgoed en de Stichting Keverberg' als doelstelling gesteld: "Herbouw en restauratie van het kasteel en herinrichten van de kasteeltuin. Met het voorgaande wordt beoogd: een versterking van het zogenaamde toeristisch-recreatieve lint langs de Midden-Peelweg (vanaf camping het Meerdal tot aan de Maas) versterking van cultuurhistorisch erfgoed een nieuwe krachtige impuls te geven voor het Kesselse gemeenschapsleven een levendige eigentijdse functie voor kasteel en directe omgeving te scheppen. Het ligt in de bedoeling om herbouwde kasteel via de functie van commercie, maatschappelijk en recreatief-toerisch een goede en volledige herinvulling te geven".)
Bestemming:
Bestemmingsplan: N (In verband met de fusie per 1 januari 2010 van de voormalige gemeenten Helden, Kessel, Meijel en Maasbree worden de bestaande bestemmingsplannen van de diverse kernen binnen de gemeente Peel en Maas geactualiseerd en aangepast. Wat betreft kasteel Kessel heeft de gemeente Kessel zich samen met de 'De Bouwloge, Stichting tot behoud van Cultureel erfgoed en de Stichting Keverberg' als doelstelling gesteld: "Herbouw en restauratie van het kasteel en herinrichten van de kasteeltuin. Met het voorgaande wordt beoogd: een versterking van het zogenaamde toeristisch-recreatieve lint langs de Midden-Peelweg (vanaf camping het Meerdal tot aan de Maas) versterking van cultuurhistorisch erfgoed een nieuwe krachtige impuls te geven voor het Kesselse gemeenschapsleven een levendige eigentijdse functie voor kasteel en directe omgeving te scheppen. Het ligt in de bedoeling om herbouwde kasteel via de functie van commercie, maatschappelijk en recreatief-toerisch een goede en volledige herinvulling te geven".)
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: september 2011
Auteur: J.H.Wendrich
Beschrijving gemaakt: september 2011
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
B: Bebouwing
B: Bebouwing
Bodemkundige codering
|h BEBOUW: Bebouwing
|h BEBOUW: Bebouwing
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.