Object
Rijckholt

Locatie
Adres: Kasteelstraat 15, 6247 EA
Rijckholt
Gemeente Eijsden
Provincie Limburg

Het kasteel staat ten westen van Rijckholt, aan de uiterste rand van het dorp, in de nabijheid van de A2.

Typologie

Het huis werd gebouwd als woontoren; later zijn er diverse delen bijgebouwd.

Etymologie
Het huis werd genoemd naar de plaats waarbij het gebouwd werd.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 20-03-2004

Wanneer men via de A2 naar het zuiden rijdt, kan men het kasteel aan de oostkant zien liggen. Via het parkeerterrein aan de westzijde van het huis kan men het kasteelterrein betreden. Rechts van de oprijlaan passeert men eerst het koetshuis, nu in gebruik als partycentrum en restaurant. Recht vooruit staat het kasteel aan weerszijden geflankeerd door twee bijna identieke bouwhuizen die aan het kasteel vast gebouwd zijn. Het binnenplein wordt afgesloten door een laag muurtje met een hek. Van het huis zelf domineert de vijftiende-eeuwse woontoren, rechts van het huis. Het is een vierkant gebouw van drie verdiepingen onder een tentdak; een smal deurtje geeft toegang tot de toren. Op de eerste en twee verdieping ieder twee vensters met roede verdeling. De aangebouwde vleugel heeft twee bouwlagen onder een leien mansardedak. De voorgevel heeft vier traveeën met kruisvensters. Het gehele complex is witgepleisterd en is deels dubbel omgracht.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Grondgebruik:

De vijftiende-eeuwse woontoren is nog grotendeels origineel, en bevat nog twaalfde-eeuwse elementen.

Oudste vermelding
Datum: 1147
Bron:

Bezitsgeschiedenis
In 1147 is er sprake van Wynand van Gronsveld, wiens broer Philips heer van Gronsveld was. Wynand bezat toen Rijckholt, dat waarschijnlijk een eigen heerlijkheid werd. Everhard van Bolland vinden we tussen 1326 en 1335 als heer van Rijckholt. Via huwelijk kwam het huis aan Willem van Vlodrop. In 1485 verschanste een bende Maastrichtenaren zich op het kasteel en ondernamen vandaar uit strooptochten in het gebied van Luik. In 1489 werd het kasteel op hen veroverd waarbij het zwaar beschadigd werd. In 1562 is er weer een Willem van Vlodrop, maar omdat hij tijdens de Tachtigjarige Oorlog de zijde van Oranje koos, werden zijn bezittingen in 1579 door de Spanjaarden geannexeerd. Pas in 1590 kon hij er weer over beschikken. Hij verkocht het huis aan Herman van Lynden, baron van Reckheim, wiens zoon Ernst het in 1611 overdroeg aan zijn halfbroer Willem van Scharenberg, die het vier jaar later weer terug verkocht aan Otto Hendrik van Vlodrop. In 1642 werd Theodoor van Wyllich tot Winnendaal eigenaar, en in 1683 werd het huis gekocht door Jean Maximilien de Bounam. Ive Amé Lambert Charles Poswick kocht in 1822 het kasteel. Gustave, baron de Schiervel werd in 1856 eigenaar, en diens erfgenamen verkochten het in 1899 aan aardewerkfabrikant Alfred Hubert Regout. Toen in 1947 het huis in handen kwam van de heer en mevrouw Inden, begonnen zij met het herstel van huis en park. Daarna kocht de gemeente Gronsveld het huis en richtte het in als jeugdherberg.

Historische betekenis
Het kasteel speelde een rol in de Tachtigjarige Oorlog.

Bouwgeschiedenis
Het huis werd gebouwd in de twaalfde eeuw. In 1489 werd het kasteel bij een bestorming zwaar beschadigd, maar gelijk daarop weer herbouwd. Eind zeventiende eeuw werd tegen de vijftiende-eeuwse toren een woonvleugel gebouwd. De beide haakse vleugels werden tussen 1703 en 1735 opgetrokken. De eindgevels waren eerst verbonden met een weermuur met schietgaten en een poortgebouw, en aan de achterzijde heeft ook nog een achtervleugel met een ronde toren gestaan. In 1874 zijn deze delen vanwege bouwvalligheid afgebroken.

Afbeeldingen
-Kasteel van Rijckholt, schilderij, 1844, K.O. Koekkoek-Kasteel Rijckholt voor de Ontmanteling, aquarel, negentiende eeuw, P.W.J. van Gulpen

Literatuur
Kransberg, D./Mils, H., Kastelengids van Nederland; middeleeuwen, 1979, p. 243-244Daalen, J.P.J.A.M. van, Het kasteel van Rijckholt, voorheen zetel ener vrije rijksbaronie, 1957Vemer, J.C., Zuid-Limburg, land vol kastelen, 1966, p. 23-25Tromp, H., Private country houses of the Netherlands, 1997, p. 289Win, J.T.H. de, Kastelen in Limburg, 1978, 58, 77

Coördinaten
Coordinaten: , 
Kaartblad:  , x: 179,98, y: 312,23, precisie 2

Bescherming gebouw
Status:

Status:

Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen
Beschrijving gemaakt: 20-03-2004