Broeke, Huis ten / Slotje van Donkers

BASISREGISTRATIE [?]

Object
Broeke, Huis ten / Slotje van Donkers

Locatie
Adres: Bosscheweg, ong.
Aarle-Rixtel
Gemeente Laarbeek
Provincie Noord-Brabant

Het huis lag ten westen van de Bosscheweg in Aarle-Rixtel, ongeveer ter hoogte van het tankstation aan die weg.

Typologie

De typologie van het middeleeuwse huis is onbekend. Het stond in ieder geval op een vierkant omgracht terrein.

Etymologie

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 21-10-2011

Huidige functie:

Van het middeleeuwse versterkte hoofdhuis rest boven het maaiveld niets meer. Onder de grond zijn nog archeologische resten bewaard gelbeven. Het terrein is in gebuik als akkerland.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

In het landschap is niets meer zichtbaar van middeleeuwse bebouwing. Het terrein is vlak en in gebruik als akkerland. Het betreft 2, elkaar omringende AMK terreinen, waarvan de kern een archeologisch Rijksmonument is. Op deze plek was op de kadastrale minuut nog een klein, vierkant, omgracht terrein te zien. Grachten bleken tijdens onderzoek in 2000 nog duidelijk waarneembaar ondergronds. Er bevinden zich ook nog bakstenen funderingen onder de grond.

Afmetingen
Het eiland van de hoofdburcht mat 35 x 35 meter. De grachten waren ca. 8 meter breed.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Bezitsgeschiedenis
In de veertiende eeuw was het goed in bezit van Dirk de Rover. Daarna kwam het in bezit van de families Van Bruheze, Van Gerwen, Conincx en Van Cranenbroeck. Bij een omschrijving uit 1673 werd duidelijk omschreven dat alle goederen leenroerig waren aan het Leenhof van Brabant. In 1697 verkocht de familie Van Cranenbroeck het huis aan Thomas Porters. Diens weduwe verkocht het pand in 1717 aan Hendrik van Ham uit Gemert. De boerderij die inmiddels als herberg dienst deed werd verkocht aan de familie Draack. Eind achttiende eeuw werd Johannes Cornelis van Ommeren eigenaar van de herberg [Van der Wielen].

Bouwgeschiedenis
Waarschijnlijk werd het huis pas in het begin van de vijftiende eeuw gebouwd. In 1628 werd het omschreven als 'het hoogh steenen huijs rontsomme omgraven ende omgracht sijnde metten neerhoff, schuer, stallinge ende boomgaert, metten hoeffve soe huijs ende schuere daer benedens gelegen'. Met dit laatste pand werd de bijbehorende boerderij bedoeld, die nu nog bestaat onder de naam 'De Rode Leeuw'. In 1731 verkeerde het slot in een zeer slechte staat. Niet veel later moet het gesloopt zijn. In 1799 waren er alleen grachtrestanten over [Van der Wielen].

Afbeeldingen
- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Aarle-Rixtel, Noord Brabant. Sectie C, blad 2, nr. 423 (http://watwaswaar.nl/#ae-HQ-7-ed-1v-1-3gNU-1BnU---Mj, geraadpleegd op 27-09-2011).- Google Earth foto, 2011, locatie ten Broeke / Slotje van Donkers (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie)..

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
- Coenen, J., Van, 1992, Ricstelle tot Aarle-Rixtel, Aarle-Rixtel 26, 39, 69-70.- Hoekstra, T.J., H.L. Janssen, I.W.L. Moerman, 1981, Liber Castellorum Veertig variaties op het thema kasteel, Zutphen, 32.

Documentatie
N.v.t.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status: (Rijksmonumentnummer: 45257)

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen / Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 15-03-2004 / 27-09-2011

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
RAAP - Booronderzoek in 2000 (archis waarnemingsnummer 408210)

Geomorfologische codering
2R5, Beekdalbodem, zonder veen, laaggelegen

Bodemkundige codering
kpZg21-III, Beekeerdgronden; leemarm en zwak lemig fijn zand

Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.