Lith, Blokhuis

BASISREGISTRATIE [?]

Object
Lith, Blokhuis

Locatie
Adres: Molenstraat 44, 5397 EL
Lith
Gemeente Oss
Provincie Noord-Brabant

Het blokhuis lag in het noordoosten van Lith ten noorden van de Molenstraat, daar waar nu de molen 'Zeldenrust' te vinden is.

Typologie

De typologie is onbekend

Etymologie

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 17-11-2003

Huidige functie:

Aan de rand van het dorp, richting Lithoijen staat nu de molen Zeldenrust [Van der Wielen].

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Het artikel van Van Heugten (Van Heugten 1982) meldt dat er in 1825 fundamenten terug gevonden zijn van de sterkte (Ook een afgebrandde molen op een stenen ronde toren. Of dit de molen is die rond 1800 werd gebouwd, is niet duidelijk). De huidige molen staat op een verhoging in het landschap. Wellicht dat de fundamenten van het blokhuis nog aanwezig zijn. Het terrein is niet beschermd en staat ook niet op de AMK. De huidige molen is een rijksmonument.

Afmetingen
Onbekend

Oudste vermelding
Datum: 1504
Bron: W. van Heugten, Blokhuizen langs de Maas. Het Brabants kasteel 1982

'den blockhuys opten Littenham'

Bezitsgeschiedenis

Historische betekenis
Het blokhuis was een van de sterkten ter verdediging tegen Gelderse invallen [Van der Wielen].

Bouwgeschiedenis
Het blokhuis werd in 1504 gebouwd. In 1513 werd er aan de sterkte gewerkt en in 1524 nogmaals. In 1528 werd er vanuit Den Bosch een groot blokhuis aangevoerd. Datzelfde jaar brandde 'de houten schans op het blokhuis' af. In de jaren 1535-1536 werd het weer hersteld en voorzien van wallen, grachten en ophaalbruggen en versterkt door een hoofd 'ten Mazenwaert'. In 1581 werd op de Lithse Ham opnieuw een blokhuis gebouwd, dat daarna weer is verdwenen. Rond 1800 werden de fundamenten teruggevonden, onder meer de resten van een afgebrande houten windmolen die op het muurwerk van een ronde toren heeft gestaan. Op dat muurwerk werd daarna de nog bestaande molen Zeldenrust gebouwd [Van der Wielen].

Afbeeldingen
- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Lith, Noord Brabant. Sectie A, blad 2, nr. 92 (http://watwaswaar.nl/#Ym-Oi-8-ed-1v-1-3UJE-1eRc---3x4, geraadpleegd op 16-08-2011)- Google Earth foto, 2011, locatie Blokhuis Lith (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
- Boven, M.M.A. van, 1982, Kastelen in Brabant. ‘Van Burcht tot Landhuis’, ’s-Hertogenbosch, 12, 155.- Heugten, W. van, 1982, 'Blokhuizen in Oostelijk Noord-Brabant', Het Brabants Kasteel, jaargang 5 - no: 2, juni 1982 3-18.

Documentatie
N.v.t.

Bescherming gebouw
Status: (huidige bebouwing (molen))

Monumentnummer: 25913
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): 'Molen. Ronde stenen beltkorenmolen "Zeldenrust" uit omstreeks 1800'.

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen / Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 17-11-2003 / 16-08-2011

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
B, Bebouwing

Bodemkundige codering
|h Bebouwing

Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.