Object
Gagelbosch

Locatie
Adres: Palestrinastraat/Gagelboschplein 1, 5654 KN
Eindhoven
Gemeente Eindhoven
Provincie Noord-Brabant

Het huis lag met de oostelijke gracht ongeveer parallel aan de huidige Palestrinastraat in het zuidwesten van Eindhoven in de wijk Gestel.

Typologie

Gagelbosch was een edelmanswoning met de kenmerken van een middeleeuws kasteel.

Etymologie
Myrica gale, Gagel; een struikgewas dat veel in moerassige gebieden voorkomt. Waarschijnlijk groeide er op die plaats veel van deze heestersoort.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 11-01-2004

Van het huis is niets meer over.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Van het huis is niets meer over.

Afmetingen
Via archeologisch onderzoek zijn alleen de afmetingen van de grachten met zekerheid aan het geven. Binnen deze gracht werden slechts weinig muurresten gevonden, waardoor er geen plattegrond samen te stellen was.

Oudste vermelding
Datum: 1606
Bron:

"'genoempt thuys int Gagelbroeck'"

De oudst bekende vermelding van Gagelbosch stamt uit februari 1606. Men spreekt dan van 'eenen steenen huysinge...genoempt thuys int Gagelbroeck...'

Bezitsgeschiedenis
In 1606 was het huis in handen van Anthony en Juliana Berewout. Via het huwelijk van hun dochter Johanna met Roelof van Eyck kwam het huis in handen van die familie. In 1711 verkregen Beatrix Maria van Eyck, gehuwd met Johan Theodoor van Gulpen en haar beide kinderen Johanna Helena en Isabelle Maria samen met de zoon van haar zuster Postulina, Floris Andreas de Pollaert, als erfrecht toebedeeld 'het adelyck Huys ende neerhuysinge vant Gagelbosch' met alle rechten en gronden. Het visrecht op de Dommel was één van die rechten. In 1719 werd het kasteelterrein verkocht aan Henderina van Thoir. In 1731 werd het verkocht aan Johan van Osch, en in 1803 werd Allegonda Raassens eigenaresse. In 1858 was Petrus van den Wildenberg eigenaar van 'eene bouwhoeve, genaamd het Gagelbosch'. In 1956 werd het terrein met hoeve verkocht aan de gemeente Eindhoven.

Historische betekenis
Waarschijnlijk heel gering; mogelijk was het een buitenverblijf.

Bouwgeschiedenis
Volgens archeologische opgravingen werd het huis pas kort voor 1606 gebouwd, mogelijk tussen 1575 en 1600. De vondsten wijzen eveneens uit dat het huis rond 1700 niet meer gebruikt werd. Tijdens de opgravingen van 1969 werden er echter wel twee afvalputten en een tonwaterput gevonden die dateerden uit de periode 1500-1550. Waarschijnlijk is hier eerder bebouwing geweest, mogelijk een voorganger? In 1718 is het huis dusdanig vervallen, dat de eigenaars opdracht tot sloop geven. De neerhuizing bleef tot 1968 bestaan; toen werd die gesloopt om plaats te maken voor een bejaardenhuis genaamd 'Gagelbosch'.

Afbeeldingen
Onbekend

Literatuur
Arts, N./Dekker, J./Eenbergen, A. van/Hüsken, J./Govers, J., De Kastelen Blaarthem en Gagelbosch bij Eindhoven, 1996

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen
Beschrijving gemaakt: 11-01-2004

Overig onderzoek
Archeologische Werkgroep Eindhoven: 1968, proefonderzoek; 1969 grootschaliger onderzoek