Weijenberg
BASISREGISTRATIE [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Weijenberg
Locatie
Adres: De Weijenbergh
Oisterwijk
Gemeente Oisterwijk
Provincie Noord-Brabant
Het huis lag ten oosten van de Gemullehoekenweg, tussen de straat De Weijenbergh en de Voorste Stroom. Op de kadastrale minuut van Oisterwijk is op deze locatie een nog duidelijk omgracht en bebouwd terrein te zien dat aangeduid is met de naam 'Olijfmolen'(?).
Typologie
Etymologie
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 16-12-2003
Huidige functie:
Van het huis is niets meer over. Op de plaats waar tot voor kort het huis stond, staat nu een flatgebouw [Van der Wielen].
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Van de Middeleeuwse bebouwing is niets meer zichtbaar in het landschap, het kasteelterrein is volledig overbouwd door nieuwbouwflats. Er is wel meerdere malen onderzoek uitgevoerd op het terrein, waarbij diverse middeleeuwse vondsten werden gedaan. Ook is hierbij vastgesteld dat zich hier daadwerkelijk zich een omgracht terrein bevonden heeft.
Afmetingen
Oudste vermelding
Datum: 27-07-1436
Bron: sH, R. 1206, 250v-1436 (uit de voetnoot gehaald)
"geen citaat"
Gerit van Berck belooft een Bossche secretaris op Sint Petrus Banden (1 augustus) 100 Franse kronen te betalen uit een huis, erf, poort schuur bij de brug te Oisterwijk. In 1440 verklaart hij aan de hertog van Brabant wat hij in leen houdt; 'thuys geheiten Wijdenbergh, omgraven, metter visscherijen, streckende van der ruggen van den gemynen dijck aldaer totter watermolen toe'. In 1440 wordt het huis bij naam genoemd (bron: Bakker 1999, 15).
Bezitsgeschiedenis
De oudste vermelding van het huis dateert uit 1436. In [xxxx] stond Hendrik, zoon van Jan Adam Boef, een goed, de Wouwenbroek, welk hij in leen had van de hertog van Brabant, af aan Jan die Joede Peterszoon. Dit goed werd steeds in een adem genoemd met het Gruitrecht, het alleenrecht brouwkruiden te verkopen. Rond 1423 kwam het in handen van Gerit van Berck, die waarschijnlijk het huis bouwde. Via vererving komt het goed in handen van zijn kinderen bij zijn tweede vrouw. De familie van zijn eerste vrouw erft het Gruitrecht. De laatste Van Berck, Sophie, stierf kinderloos op 8 juli 1529. De Weijenberg komt dan in handen van Willem van Veen, familie van Sophie's echtgenoot Jan Robbrechts van Veen. Bij testamentaire beschikking kwam de Weijenberg terecht bij jonker Willem de Bever. De leenverheffing vond plaats op 16 februari 1615. Jonker Willem liet zijn bezittingen na aan zijn dochter Johanna, die later trouwde met Johan Gerit Lievens. In 1691 liet Francois Lievens de Wijenberg nog voor het leenhof van Brabant verheffen, maar in 1694 moest hij ten behoeve van alle crediteuren afstand doen aan burgemeester Peter Jan Emmen. De deurwaarder droeg het goed dan over aan Leonard van Eys. Diens nakomelingen verkochten de Weijenberg aan Jan Gerrits van de Pas. Zijn dochter Cornelia droeg in 1767 de Wijenberg over aan Rogier van den Boer ut Udenhout. In 1872 werd het huis geveild en kwam het in handen van Vincentius Aloysius Antonius Bogaers, fabrikant ut Tilburg. Rond 1930 werd de Weijenberg verkocht aan Adrianus Schoenmakers, die vlak na de aankoop kwam te overlijden. In 1949 nam Michael Lachinsky het huis over en verbouwde het tot hotel. In 9167 werd het eigendom van de Amstelbrouwerij [Van der Wielen].
Bouwgeschiedenis
Het huis werd waarschijnlijk gebouwd rond 1436. Bij de confiscatie in 1694 bevond zich het huis met toebehoren in deplorabele staat. Waarschijnlijk werd de schade kort daarop hersteld. In 1944 raakte het huis zwaar beschadigd toen de brug voor de Weijenburg werd opgeblazen. In 1959 sloeg de bliksem in en de daaruit voortkomende brand verwoestte het gebouw volledig. Een herbouw volgde; een laagbouw met plat dak. Een latere verbouwing poogde iets van de oude luister te herstellen. Met de bouw van een feestzaal verdween ook de karakteristieke achterbouw. In 1998 kwam het huis leeg te staan, in 1999 werd het afgebroken om plaats te maken voor nieuwbouwwoningen [Van der Wielen].
Afbeeldingen
- De wijenbergh, aquarel, 1800, J.A. Knip, Oisterwijk, Collectie familie Bogaerts (de Bakker 1999, 14).- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Oisterwijk, Noord Brabant. Sectie B, blad 1, nr. 178 (http://watwaswaar.nl/#W8-JM-7-ed-1v-1-3GAC-1IeG---40w, geraadpleegd op 24-03-2011).- Google Earth foto, 2011, locatie Terborch / ter Borch (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie).
Bronnen
N.v.t.
Literatuur
- Bakker, W. de, 1999, 'De Middeleeuwse omgrachte Huizinge de Weijenbergh aan de Voorste Stroom te Oisterwijk', De Kleine Meierij, jaargang 50, nr. 1, 13-24.- Boven, M.M.A. van, 1982, Kastelen in Brabant. Van burcht tot landhuis, ’s Hertogenbosch, 160.
Documentatie
N.v.t.
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen / Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 16-12-2003 / 24-03-2011
Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.
Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.1999
Overig onderzoek
1999 - ADC: Proefputten/sleueven2000 - ADC: archeologische opgraving2009 - Raap: Archeologische begeleiding
Geomorfologische codering
B, Bebouwing
Bodemkundige codering
|h Bebouwing
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.