Object
Durendael / Durendaal

Locatie
Adres: Moergestelseweg, ong.
Oisterwijk
Gemeente Oisterwijk
Provincie Noord-Brabant

Durendaal lag in het zuidwesten van Oisterwijk, ten zuiden van de Voorste Stroom, 170 meter ten westen van de Moergestelse Weg. De hier gegeven coördinaten zijn gebaseerd op archis waarnemingsnummer 32638.

Typologie

...

Etymologie
...

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 16-12-2003

Het kasteelterrein maakt deel uit van het park van klooster Catherinenberg. Het gaat hier om een rechthoekig terrein, voornamelijk met gras begroeid, waarin nog een deel van de gracht te zien is. Enkele verhogingen in het terrein duiden enerzijds op een omwalling, dan wel op de funderingen van het huis [Van der Wielen].

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Er zijn geen resten meer zichtbaar in het landschap van het middeleeuwse kasteel. Het kasteelterrein maakt momenteel onderdeel uit van het park van klooster Catherinenberg. Een deel van de gracht is nog aanwezig samen met enkele verhogingen in het terrein. De fundamenten van het kasteel moeten zich nog in de bodem bevinden.

Afmetingen
Het betreft hier de oppervlakte exclusief de grachten [Van der Wielen].

Oudste vermelding
Datum: 24-10-1477
Bron: Bosch Protocol, R 1247, 98V-1477

Op 24 oktober 1477 verhuurde Bertout Back, heer van Asten aan zijn zoon ridder Johan Back een 'seeker eelmans huys, ghenaemt Durendael' [Van der Wielen].

Bezitsgeschiedenis
In 1477 vinden we Bertout Back, heer van Asten als eigenaar van het huis. Diens kleindochter Adriana trouwde voor de tweede maal, en wel met Wolphard van Brederode en via hen kwam het huis in handen van hun zoon Reinier. Vervolgens komt het huis aan Adriana van Brederode, en na haar dood in 1619, gaat het naar haar nicht Catharina. Haar dochter Willemijne Agnes van Merode erfde Durendael op 26 juni 1640. Willemijne's zuster Anna krijgt op 5 januari 1641 het huis in handen. Zij trouwde met Hendrik van Doerne en kreeg drie dochters, waarvan Antonetta het huis verwierf. Zij verkocht in 1700 Durendael aan Johan Adriaan, baron van Renesse van Baar, heer van Blijenberg. In 1747 liet Jan Louis van Renesse van Baar een schatting maken van Durendael met aanhorigheden en jachtrechten, omdat hij van plan was de heerlijkheid te verkopen. In 1762 werd Durendael verkocht aan Pieter Bouwens, kolonel in Staatse dienst. Op 19 april 1774 verkocht Pieter Bouwens het goed aan Gerbrand van Grootveld uit Hoorn. In 1777 werd het al weer doorverkocht aan Ludolf Diderick Willem Carel, baron van Tengnagell, heer van Bronkhorst, gehuwd met Charlotte Maria, baronesse van Spaen. Haar zuster Charlotta Francina Diederica Beata trouwde met jonkheer Jan Hendrik, baron van Lynden tot Lunenburg, die in 1815 de 'afbraak op de huyse Durendael' verkocht. Via vererving komt het goed in handen van de jonkvrouwen Quirina Jacoba Joanna en Albertina Joanna van Swinderen, waarvan de laatste trouwde met Jacobus, baron van Feltz. In 1912 werd Durendael gekocht door N.V. Waldemar. De bouwhoeve werd datzelfde jaar verkocht aan de Boerenleenbank, die het later dat jaar weer doorverkoopt aan Hendrik Schellekens. In 1968 werd de gemeente Oisterwijk eigenaar [Van der Wielen].

Historische betekenis
...

Bouwgeschiedenis
Het huis Durendael bestond al voor 1477. In 1744 en 1748 wordt het huis te koop of te huur aangeboden. In 1775 stond het opnieuw te koop. In 1777 werd het verkocht aan baron van Teugnagell, die het huis in 1780 liet afbreken. Op het terrein binnen de gracht stond nog een hoeve, die in 1945 door krijgsgeweld verwoest werd. In 1953 zijn de laatste resten opgeruimd en is een deel van de grachten gedempt.

Afbeeldingen
- Duurndael, litho, 1886, uit Craandijk, Tilburg, KUB O 18.2 / 930 [Van der Wielen].
- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Enschot en heukelom, Noord Brabant. Sectie C, blad 2, nr. 549-551 (http://watwaswaar.nl/#W0-J6-7-ed-1v-1-3DvM-1I0W---2t2, geraadpleegd op 23-03-2011).
- Google Earth foto, 2011, locatie Durendaal (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
- Aa, A.J. van der, 1851, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, dl. 3, 575.
- Boven, M.M.A. van, 1982, Kastelen in Brabant. ‘Van Burcht tot Landhuis’, ’s-Hertogenbosch, 149.
- Nouwens, G.H.J., "Durendael" in: Het Brabants Kasteel, jaargang 9 - no: 3/4 mei 1987, 33-78.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen / Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 16-12-2003 / 23-03-2011

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
1969, proefsleuf

Geomorfologische codering
2R5, Beekdalbodem, zonder veen, laaggelegen

Bodemkundige codering
zEZ23-VI, Hoge zwarte enkeerdgronden; lemig fijn zand