Object
Huis, Hoge

Locatie
Adres: Kasteelstraat 2
Oud-Sabbinge
Gemeente Goes
Provincie Zeeland

Ten westen van de kerk in Oud-Sabbinge, langs de Kasteelstraat ligt het gerestaureerde Hoge Huis.

Typologie

De tussen 1962 en 1965 uitgevoerde restauratie van het 'Hoge Huis' gebeurde niet op basis van vaststaande gegevens; van het uiterlijk van het voormalige kasteel ter plaatse is zeer weinig bekend.

Etymologie
Een geslacht van Sabbinge werd in de dertiende eeuw vermeld.

Huidige situatie
Het huis is gerestaureerd.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Het gerestaureerde kasteeltje heeft een functie als verenigingsonderkomen en/of een (niet-permanente) woonfunctie. Het is een Rijksmonument.

Afmetingen
De afmetingen van het middeleeuwse kasteel zijn onbekend.

Oudste vermelding
Datum: Onbekend
Bron: Onbekend

Onbekend.

Bezitsgeschiedenis
Het oudste van de drie ambachten op het eiland Wolphaartsdijk was Sabbinge. Een gelijknamige familie werd reeds in de dertiende eeuw vermeld. In deze eeuw kwam vermoedelijk ook het kasteelachtig bouwwerk of mottekasteel tot stand bij het dorpje Sabbinge, het latere Oud-Sabbinge. De adellijke familie van Sabbinge was nauw verwant aan die van Schenge. Rond 1300 bewoonde een Jan van Schenge het kasteel van Sabbinge. Door het huwelijk van een erfdochter van Sabbinge met Wolfert van Cats, heer van Oostkerke, raakten beide ambachten in de vijftiende eeuw verenigd. De rol van het geslacht Van Sabbinge was daarmee zo goed als uitgespeeld. Nadat de adellijke bewoners het kasteel hadden verlaten werd het als boerderij gebruikt. De toenmalige gemeente Wolphaartsdijk kocht het vervallen kasteel in 1962 voor een symbolisch bedrag aan. Nadien werd het gerestaureerd en verkocht.

Historische betekenis
Het Hoge Huis is het enige kasteel dat de Bevelanden nog rijk zijn. Het werd beurtelings bewoond door leden uit de geslachten van Sabbinge en van Schenge. Nadat de adellijke bewoners in de vijftiende eeuw of later het kasteel hadden verlaten, werd het eeuwenlang als boerderij gebruikt. Na 1962 werd het gerestaureerd.

Bouwgeschiedenis
In de dertiende eeuw kwam het kasteel, vermoedelijk als mottekasteel, tot stand. Rond 1300 bewoonde ene Jan van Schenge het, wiens zoon bij een geschil met dodelijke afloop op Schouwen betrokken raakte. Graaf Willem III gaf daarop toestemming om het kasteel Sabbinge te verwoesten. Het is niet bekend op dit er daadwerkelijk van kwam. In 1334 tastte het zeewater het ambacht Sabbinge aan; vermoedelijk liep het oude of vernieuwde kasteel hierdoor schade op. Van het kasteel bleef een deel voor totaal verval gespaard. In 1832 lag er nog een slotgracht, die nadien is gedempt. Het huis deed in 1866 dienst als woning bij een hofstede. Men zou in de omgeving van het huis destijds resten van funderingen hebben gevonden. Het lijkt daarom niet uitgesloten, dat het gebouw vroeger veel groter was. Even zag het ernaar uit dat het voormalige kasteel in de twintigste eeuw gesloopt zou worden. De toenmalige gemeente Wolphaartsdijk kocht het in 1962 echter voor een symbolisch bedrag aan. Tussen 1962 en 1965 werd het gerestaureerd, en verkocht.

Afbeeldingen
- Kadastrale minuut, 1811-1832, Wolphaartsdijk, Zeeland. Sectie G, blad 1, 178 (http://watwaswaar.nl/#IK-I4-6-ed-1v-1-1sLQ-1F5M---2Mz, geraadpleegd op 24-01-2012).- Google Earth foto, 2012, Locatie Hoge Huis (NKS digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
Van den Broecke 1978, 216-219.

Documentatie
PACZ Middelburg, 48E/ N

Coördinaten
Coordinaten: 51°31'55.92''N, 3°47'57.54''O
Kaartblad: 48E , x: 044.827, y: 394.892, precisie 3

Bescherming gebouw
Status:

Monumentnummer: 16454
 ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): Hogehuis, stenen huis met traptoren, door restauratie teruggebracht tot meer oorspronkelijke (wellicht 16e eeuwse) vormen.

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: -
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.J.B. Kuipers, PACZ (m.m.v. F.H. de Klerk, Museum voor Noord- en Zuid-Beveland)
Beschrijving gemaakt: 3 maart 1999

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
LPO

Bodemkundige codering
-