Object
Burchtje, 't / 't Nieuwe Burchtje

Locatie
Adres: Steeweg, ong.
Yerseke
Gemeente Reimerswaal
Provincie Zeeland

In het noordwesten van Yerseke aan de zuidzijde van de Steeweg; ten oosten van de Ambachtsherenlaan, zou 't Burchtje gestaan hebben. De ligging van het voormalige kasteel is niet helemaal duidelijk. In Archis wordt op de plaats van de hier gegeven coördinaten melding gemaakt van een onderzoek uit 1993 waarbij vele vondsten zijn gedaan van de burcht, waaronder fundamenten (Archis waarnemingsnummer 236092). Deze locatie valt echter buiten het AMK terrein dat wel toegewijd is aan dit object. Bij Archis waarneming 20671 (dat wel binnen het AMK terrein valt) wordt ook melding gemaakt van de vondst van een baksteen van de fundamenten, maar dit was in 1926 en mogelijk zijn de daarbij gegeven coördinaten slechts een benadering. In de nabijheid ligt ook Archis waarneming 411483(dat ook binnen het AMK terrein valt), waarbij melding gemaakt wordt van de vondst van twee voormalige heuvels en een gracht. Waarschijnlijk heeft dit betrekking op het object "Hogewerf", maar dat kan niet geheel met zekerheid gezegd worden.

Typologie

Op basis van de archeologische gegevens behoort dit 15de-eeuwse kasteel, als opvolger van het naastgelegen mottekasteel 'Hogewerf', volgens de typologie van Janssen (1990) tot de vierkante of rechthoekige kastelen.

Huidige situatie
Na het archeologisch onderzoek werden de funderingsresten van 't Burchtje weer met grond bedekt.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Er is geen middeleeuwse bebouwing meer zichtbaar, maar aangezien de ligging van object niet exact bekend is, is ook niet met zekerheid te zeggen of het overbouwd is of grasland. Het AMK terrein dat hier vermeld wordt kan mogelijk niet de ligging van het kasteel overdekken.

Afmetingen
Het in 1993 aangetroffen, bijna vierkante kasteelfundament mat 26,5 x 25 m.

Oudste vermelding
Datum: 1518
Bron: RAU. Archief St.-Salvator (vermeld in Van Ysseldijk 1973, 70).

Onbekend.

Bezitsgeschiedenis
In 1518 worden op een lijst van uitgestelde tiendpachtbepalingen de bewoners van het Nieuwe Burchtje genoemd: Heere Coppe op Oostee, Corns. Jansse op Oostee en Janne op Oostee, erfgenamen van Mattheus en Willem van Oostee.

Historische betekenis
Opvolger van het mottekasteel Hogewerf, dat in 1419 door Aelbrecht van Heenvliet en Cattendijke werd verwoest als gevolg van het conflict tussen het geslacht Van Yerseke en dat van Heenvliet.

Bouwgeschiedenis
Voor het eerst werd in 1926 door o.a. de amateur-oudheidkundige en -folklorist G.D. van Oosten ter plaatse graafwerk verricht. Er werd een 16 m lang deel van de 'frontmuur' van het kasteel in de lengterichting van de Steeweg blootgelegd; de dikte was ruim 90 cm. In 1963, bij de stichting van champignonkwekerij 't Burchtje, werden de muurresten verder uitgegraven. Volgens Van Ysseldijk (1973) kwamen de funderingen toen geheel voor de dag en besloegen buitenwerks een opp. van 30 x 20 meter. Ze bestonden uit Zeeuwse moppen van ca. 29 x 14 cm; de muren waren bekleed met Belgische kalksteen (Ledesteen). Bij een verkennend onderzoek bij de afbraak van de champignonkwekerij werden in 1992 door de ROB weer ca. 0,90 m brede fundamenten aangetroffen. In 1993 werd het onderzoek voltooid. De nog aanwezige fundamenten van het kasteel bestonden uit een omgracht, bijna vierkant fundament van 26,5 x 25 m. De funderingsbreedte van de ommuring bedroeg 1,40. Op veel plaatsen was de muur aan de binnenkant tot onder het opgravingsvlak weggebroken. De verwerkte rode baksteen had een maat van 30 x 15 x 7 cm. De muur was op onregelmatige afstand voorzien van spaarbogen; de oost- en zuidmuur waren deels met Ledesteen bekleed. In de noordwesthoek heeft zich, blijkens de ligging van twee stortkokers en de ter plaatse bredere fundering van de buitenmuur, waarschijnlijk een (vermoedelijk rechthoekig) woongebouw bevonden. Hier, bij de noordoostpunt van de vierkante ommuring, werd in de gracht veel aardewerk gevonden; elders niets.Aan de zuidmuur was een rechthoekige poortuitbouw met daarop aansluitend restanten van een brug. De teruggevonden brugpalen stonden in paren. De afstand binnen de paren was 1,25 m. Dendrochronologische datering van een eikenhouten peilerpaar leverde een velddatum op tussen 1421 en 1429 na Chr. Gecombineerd met de datering van het aardewerk komen we op een relatief korte periode waarin het kasteel heeft bestaan: tussen ca. 1430 en 1500 AD.

Afbeeldingen
Afbeeldingen van het kasteel zijn niet bekend. Op basis van het archeologisch onderzoek in 1992/93 werd een plattegrond van het kasteel gemaakt (ROB, Amersfoort). Tijdens dit onderzoek werden veel foto's gemaakt van werkzaamheden en funderingsresten.- Google Earth foto, 2012, mogelijke locatie 't Burchtje te Yerseke (NKS digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
- Van den Broecke 1978, 258-260.- R.M. van Heeringen,'Archeologische kroniek van Zeeland over 1992', Archief Zeeuwsch Genootschap 1993, 185-216.- R.M. van Heeringen, 'Archeologische kroniek van Zeeland over 1993', Archief Zeeuwsch Genootschap 1994, 225-252.- W.E.P. van Ysseldijk, 1000 jaar Yerseke (Z.pl. 1973).- W.E.P. van Ysseldijk,'Over en rond het Yersekse Burchtje', XI afl., Yerseksche Courant 21 feb.-1 mei 1964.

Documentatie
PDB, Middelburg: 49A/3Z

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.J.B. Kuipers, PDB, Middelburg
Beschrijving gemaakt: 23 mei 1996

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
1993 - R. van Heeringen

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
onbekend

Bodemkundige codering
onbekend