Haesebroek, Groot
VOLLEDIG [?]
algemeen | omschrijving | bezits- en bouwgeschiedenis | afbeeldingen, literatuur en documentatie | verdere informatie | terug naar de lijst
Object
Haesebroek, Groot
Haesebroek, Groot
Locatie
Adres: Groot Haesebroekseweg 44, 2243 ED
Wassenaar
Gemeente Wassenaar
Provincie Zuid-Holland
Het landgoed Groot Haesebroek is gelegen aan de Groot Haesebroekseweg.
Adres: Groot Haesebroekseweg 44, 2243 ED
Wassenaar
Gemeente Wassenaar
Provincie Zuid-Holland
Het landgoed Groot Haesebroek is gelegen aan de Groot Haesebroekseweg.
Typologie
Het middeleeuwse huis, waarover buitengewoon weinig bekend is, is verdwenen. Het is nu vervangen door een twintigste-eeuws landhuis.
Het middeleeuwse huis, waarover buitengewoon weinig bekend is, is verdwenen. Het is nu vervangen door een twintigste-eeuws landhuis.
Etymologie
De naam van dit goed komt reeds vroeg in de middeleeuwen voor en verwijst naar het laaggelegen grasland dat 'broekig' werd genoemd.
De naam van dit goed komt reeds vroeg in de middeleeuwen voor en verwijst naar het laaggelegen grasland dat 'broekig' werd genoemd.
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 30-10-2014
Huidige functie:
Het huidige huis is in gebruik als woning. Deze woning is gelegen in een parkaanleg.
Laatst bijgewerkt: 30-10-2014
Huidige functie:
Het huidige huis is in gebruik als woning. Deze woning is gelegen in een parkaanleg.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Landelijk gebied, vastgesteld 23-05-2007. Een nieuw bestemmingsplan Landelijk gebied 2015 is in voorbereiding, identificatie NL.IMRO.0629.BPLANDGEB2015-VO01 [zie hiervoor www.ruimtelijkeplannen.nl].
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Landelijk gebied, vastgesteld 23-05-2007. Een nieuw bestemmingsplan Landelijk gebied 2015 is in voorbereiding, identificatie NL.IMRO.0629.BPLANDGEB2015-VO01 [zie hiervoor www.ruimtelijkeplannen.nl].
Afmetingen
De afmetingen van het middeleeuwse huis zijn onbekend.
De afmetingen van het middeleeuwse huis zijn onbekend.
Oudste vermelding
Datum: 1320 30/8
Bron: Beelaarts 1934/1935, 2.
Gheret Gale droeg zijn woning en goed op aan de graaf van Holland in 1320 en ontving het terug in leen, waarbij het aldus omschreven wordt: 'de woninghe tote Haesbroeke met al dien lande, dat gheleghen es tusken den Ruyghenbroecke ende Willaem Machtelde soens lande ende tusken der wateringhe in der clinghen'.
Datum: 1320 30/8
Bron: Beelaarts 1934/1935, 2.
Gheret Gale droeg zijn woning en goed op aan de graaf van Holland in 1320 en ontving het terug in leen, waarbij het aldus omschreven wordt: 'de woninghe tote Haesbroeke met al dien lande, dat gheleghen es tusken den Ruyghenbroecke ende Willaem Machtelde soens lande ende tusken der wateringhe in der clinghen'.
Bezitsgeschiedenis
In 1320 werd het goed Groot Haesebroek opgedragen aan graaf Willem III door Gerijt van de Gaele. In 1459 werd het goed verkocht aan Philips een broer van burggraaf Jacob van Wassenaer. In 1478 werd Adriaen van den Boechorst met Haesebroek beleend. Tot 1669 bleef Haesebroek in het bezit van het geslacht Van den Boechorst. In 1679 werd het goed openbaar verkocht. Harmannus van den Nijpoort werd de nieuwe eigenaar. In 1751 werd het goed verkocht aan mr. Jan de Back. In 1765 werd het gekocht door Jacob Mossel. Na het overlijden van zijn kleindochter Jacoba Theodora werd groot Haesebroek in 1854 verkocht aan prins Frederik. In 1912 werd A.G. Kröller. Zijn echtgenote H.E.L.J. Müller had een aanzienlijke schilderijen verzameling, die later wegens ruimte gebrek moest worden ondergebracht in een speciaal daartoe gebouwd huis op de Hoge Veluwe, het huidige museum. Het beheer over Groot Haesebroek werd overgenomen door een syndycaat Groot Hasebroek dat het landgoed in 1937 verkocht aan D. Wolf, die op het ernaast gelegen terrein golfbanen liet aanleggen. In 1940 werd het huis betrokken door generaal C. Christianse, bevelhebber van de Wehrmacht in Nederland. In 1946 werd het landgoed gehuurd door de regering van Canada en in 1949 werd het goed door de Canadezen gekocht als woning voor hun ambassadeur.
In 1320 werd het goed Groot Haesebroek opgedragen aan graaf Willem III door Gerijt van de Gaele. In 1459 werd het goed verkocht aan Philips een broer van burggraaf Jacob van Wassenaer. In 1478 werd Adriaen van den Boechorst met Haesebroek beleend. Tot 1669 bleef Haesebroek in het bezit van het geslacht Van den Boechorst. In 1679 werd het goed openbaar verkocht. Harmannus van den Nijpoort werd de nieuwe eigenaar. In 1751 werd het goed verkocht aan mr. Jan de Back. In 1765 werd het gekocht door Jacob Mossel. Na het overlijden van zijn kleindochter Jacoba Theodora werd groot Haesebroek in 1854 verkocht aan prins Frederik. In 1912 werd A.G. Kröller. Zijn echtgenote H.E.L.J. Müller had een aanzienlijke schilderijen verzameling, die later wegens ruimte gebrek moest worden ondergebracht in een speciaal daartoe gebouwd huis op de Hoge Veluwe, het huidige museum. Het beheer over Groot Haesebroek werd overgenomen door een syndycaat Groot Hasebroek dat het landgoed in 1937 verkocht aan D. Wolf, die op het ernaast gelegen terrein golfbanen liet aanleggen. In 1940 werd het huis betrokken door generaal C. Christianse, bevelhebber van de Wehrmacht in Nederland. In 1946 werd het landgoed gehuurd door de regering van Canada en in 1949 werd het goed door de Canadezen gekocht als woning voor hun ambassadeur.
Bouwgeschiedenis
Over het middeleeuwse huis is niets bekend. Het zal voor 1766 zijn gesloopt. Op een kaart uit dat jaar wordt een landhuis afgebeeld in de vorm van een rechthoek met achteraanbouw. Dit huis is mogelijk het middengedeelte van het landhuis dat bekend is van foto's van voor de sloop in circa 1912. A.G. Kröller liet dit huis afbreken, waarna naar ontwerp van de Belgische ingenieur Van der Velde een nieuw huis werd gebouwd.
Over het middeleeuwse huis is niets bekend. Het zal voor 1766 zijn gesloopt. Op een kaart uit dat jaar wordt een landhuis afgebeeld in de vorm van een rechthoek met achteraanbouw. Dit huis is mogelijk het middengedeelte van het landhuis dat bekend is van foto's van voor de sloop in circa 1912. A.G. Kröller liet dit huis afbreken, waarna naar ontwerp van de Belgische ingenieur Van der Velde een nieuw huis werd gebouwd.
Afbeeldingen
- Groot Haesebroek op de kadastrale minuut van Wassenaar, Zuid-Holland, sectie F, blad 03. - Vogelvluchtperspectief van Groot-Haesebroek op een kaart van J.J. Bassieres uit 1766, gemaakt in opdracht van Jacob Mossel, van het nieuw. Foto van de kaart in het gemeentearchief van Wassenaar. - Foto's van het oude landhuis in het gemeentearchief van Wassenaar.
- Groot Haesebroek op de kadastrale minuut van Wassenaar, Zuid-Holland, sectie F, blad 03. - Vogelvluchtperspectief van Groot-Haesebroek op een kaart van J.J. Bassieres uit 1766, gemaakt in opdracht van Jacob Mossel, van het nieuw. Foto van de kaart in het gemeentearchief van Wassenaar. - Foto's van het oude landhuis in het gemeentearchief van Wassenaar.
Bronnen
N.v.t.
N.v.t.
Literatuur
- Beelaerts, W.A., 'Groot-Haesebroek', Jaarboekje voor geschiedenis en oudheidkunde van Leiden en omstreken, vol. 27 (1934/35) 1-21. - Dessing, René W.Chr., en Jan Holwerda, 2012, Nationale gids historische buitenplaatsen, Wormer, 283. - Fockema Andreae, S.J, e.a., 1952, Kastelen, ridderhofsteden en buitenplaatsen in het Rijnland, Leiden 1952, 75. - Janson, E.M.Ch.M., 1980, Uit de geschiedenis van Wassenaar, Den Haag, 83-84. - Janson, E.M.C.M., 1967, Wassenaar : historische verkenningen, Bussum, 61-64. - Micklinghoff, Frans, 1998, Kastelen, buytenplaetsen en landgoederen in Wassenaar, Krommenie, 105-106. - Oosterling, L.G., 1964, De historie van Groot-Haesebroek, Wassenaar. - Stöver, J., V. Collette, R. van Lit, et al. red., 2000, Kastelen en buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen, 450. - Straaten, H.S. van, Groot Haesebroek : De geschiedenis van een landgoed, bijlage bij het tijdschrift Approach, z.j..
- Beelaerts, W.A., 'Groot-Haesebroek', Jaarboekje voor geschiedenis en oudheidkunde van Leiden en omstreken, vol. 27 (1934/35) 1-21. - Dessing, René W.Chr., en Jan Holwerda, 2012, Nationale gids historische buitenplaatsen, Wormer, 283. - Fockema Andreae, S.J, e.a., 1952, Kastelen, ridderhofsteden en buitenplaatsen in het Rijnland, Leiden 1952, 75. - Janson, E.M.Ch.M., 1980, Uit de geschiedenis van Wassenaar, Den Haag, 83-84. - Janson, E.M.C.M., 1967, Wassenaar : historische verkenningen, Bussum, 61-64. - Micklinghoff, Frans, 1998, Kastelen, buytenplaetsen en landgoederen in Wassenaar, Krommenie, 105-106. - Oosterling, L.G., 1964, De historie van Groot-Haesebroek, Wassenaar. - Stöver, J., V. Collette, R. van Lit, et al. red., 2000, Kastelen en buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen, 450. - Straaten, H.S. van, Groot Haesebroek : De geschiedenis van een landgoed, bijlage bij het tijdschrift Approach, z.j..
Documentatie
N.v.t.
N.v.t.
Bescherming gebouw
Status:
Monumentnummer: 524582
Monumentenregister: Complexomschrijving InleidingHISTORISCHE BUITENPLAATS GROOT HAESEBROEK met WOONHUIS (1) van het type landhuis uit 1928-1929, HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), MOESTUINENSEMBLE met KAS en TUINMUUR (3), TOEGANGSHEK (4). De in oorsprong 17de eeuwse historische buitenplaats dankt de huidige verschijningsvorm grotendeels aan veranderingen die in de 19de eeuw en 1928-1929 zijn doorgevoerd in parkaanleg en bebouwing.De oudst bekende vermelding van het landgoed, onder de naam "Haesbroek" stamt uit 1320. In de 17de eeuw bestond het behalve uit een landhuis uit een tweetal boerderijen. Sinds de 18de eeuw staat het landgoed bekend als "Groot Haesebroek". Bij Buurtweg 14, een verbouwde portierswoning met toegangshek, zou de entree zijn geweest.Blijkens de kadastrale kaart uit 1822 kwam de oprijlaan (nu: Nachtegaallaan) in de middenas van het landhuis uit op de Schouwweg. In 1837/1854 kocht Prins Frederik der Nederlanden, zoon van koning Willem I de buitenplaats, tezamen met het ten noorden ervan gelegen Wildrust. Hij liet het huis bewonen door zijn rentmeester. Uit deze periode dateert waarschijnlijk het park in Landschapsstijl.Blijkens een kaart uit omstreeks 1855, werd het landgoed aan zuidzijde begrensd door Blankenburg, aan westzijde door de duinen, aan noordzijde door Wildrust. Het park had toen waarschijnlijk al een vroeg landschappelijk aanleg. C.E.A. Petzold, die in dienst was bij de prins en middels ondermeer een 'Umfahrungsweg' een eenheid tussen de verschillende eigendommen van de prins wist te creëren, heeft mogelijk op Groot Haesebroek gewerkt. Nadat Prinses Marie van Wied, het landgoed van haar vader Prins Frederik had geërfd, verkocht zijn het in 1898 aan Dr. M.A.J. Geluk. Het noordwestelijk gedeelte werd tot de langgerekte slingerende waterpartij afgesplitst en tegelijk met aan de noordoostzijde gelegen 'Wildrust' ondergebracht in een exploitatiemaatschappij. Onder directie van en naar ontwerp van de Haagse architect Johns. Mutters werd het eerstgenoemde deel verkaveld als villapark 'De Kieviet, terwijl Wildrust op een bescheiden schaal met enkele grote villa's is bebouwd. A.G. Kröller kocht het huidige gedeelte van de buitenplaats met het doel er landhuis te bouwen om er de schilderijencollectie van zijn vrouw H.E.L. Kröller-Müller onder te brengen. Zij gaven hun huisarchitect de Belg Henry van den Velde opdracht voor het maken voor een nieuw landhuis, waar tevens hun schilderijencollectie kon worden ondergebracht en lieten het oude huis afbreken. Omdat voor het oorspronkelijke plan de lokatie niet geschikt bleek, werd een kleiner huis ontworpen in een aan de Art Nouveau en het Nieuwe Bouwen verwante stijl. Ten zuidwesten van het huis ligt een formele tuinaanleg ten westen daarvan een moestuingedeelte, waarin plantenkas en tuinmuur. Tijdens de Tweede wereld Oorlog is het huis door de Duitsers bezet. In 1949 werd het huis, als dankbetuiging voor de bevrijding door de Canadezen geschonken aan de regering van Canada, die het sindsdien gebruiken als woning voor de ambassadeur. N.B. De dienstwoning met stal (Kievietslaan 62), die naar ontwerp van W.M. Dudok uit 1937 aan de westrand langs de duinen is gebouwd, is door een verbouwing tot woonhuis van ondergeschikt belang geworden en valt buiten de bescherming. OmschrijvingDe ten noordwesten van de Groot Haesebroekseweg gelegen monumentale wordt aan het noordwesten begrenst door de duinen, aan het noordoosten door het golfterrein van de Duinhoeve (Groot Haesebroekseweg 22) en in het zuidwesten door de bebouwing van De Kieviet. Vanaf het toegangshek aan de Groot Haesebroekseweg loopt een oprijlaan met een keerlus in zuidelijke richting naar de hoofdingang van het landhuis, die aan de noordoostzijde ligt. Aan de zuidwestzijde ervan bevindt zich een formele tuin in de Nieuwe Architectonische tuinstijl. Ten westen hiervan een moestuin met tuinmuur en kas. Aan de zuidoostzijde ligt het open gedeelte van een in Landschapsstijl aangelegd park. WaarderingDe historische buitenplaats Groot Haesebroek is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, architectuurhistorisch en ensemblewaarde -als representatief voorbeeld van een deels getransformeerde buitenplaats met een ouder (19de-eeuwse) tuinaanleg en een jonger (20ste-eeuws) huis;- als voorbeeld een gave 19de-eeuwse tuinaanleg in Landschapsstijl;- vanwege de hoofdvorm, het materiaalgebruik en de detaillering van het huis, de complexonderdelen en de tuin- en parkaanleg die zich nog vrijwel in oorspronkelijke staat bevinden;- vanwege het landhuis dat een kenmerkende plaats inneemt binnen het oeuvre van de Belgische architect Henry van de Velde in het bijzonder en binnen architectuur van het Nieuwe Bouwen in het algemeen;- vanwege de ruimtelijke samenhang van het park en het huis met de formele tuin;-vanwege de positie die de opdrachtgevers, de heer en mevrouw Kröller-Müller, innamen in de geschiedenis van het kunstverzamelen in Nederland.
Monumentnummer: 524583
Inleiding complexonderdeel 1Hoofdonderdeel van de historische buitenplaats Groot Haesebroek wordt gevormd door het WOONHUIS van het type landhuis van architect Henri van de Velde, gebouwd in 1928-1929 in de stijl van het Nieuwe Bouwen.OmschrijvingMonumentaal onderkelderd woonhuis dat zich kenmerkt door de ten opzichte van elkaar zowel in hoogte als gevellijn verspringende bouwmassa's met afgeronde hoeken en platte daken. Het pand heeft merendeels twee bouwlagen, die echter t.o.v. elkaar in hoogte verschillen. Op hoek NO-NW-gevel een eenlaags deel, evenals in het midden van de ZO-gevel. Aldaar voorzien van balkon met iet uitgemetselde balustrade. Entreepartij in NO-gevel eveneens in eenlaags deel. De gevels zijn opgetrokken uit gele baksteen in halfsteensverband met diepliggende voegen. Rollagen boven vensters, entreepartijen en ter hoogte van de lekdorpels. Liggende en staande rechthoekige en vierkante vensters met stalen ramen. Zuidoost-gevel is symmetrisch van opzet en bestaat uit tweelaags hoekpaviljoens, die op de hoeken weer iets lager zijn. Ertussen eenlaags middendeel met uitspringend balkon dat iets uitgemetselde balustrade heeft. Geheel voor hoger tweelaags deel. Voor zuidwestgevel een gemetseld terras, vanaf de tuin toegankelijk middels trap van vier treden.In de noordoostgevel bevindt zich de hoofdentree, in iets terugliggend eenlaags bouwdeel. Entreepartij wordt gekenmerkt door hoge natuurstenen plint in de gevel en natuurstenen omlijsting van de deur. Boven de entreepartij een zware luifel met glazen koepels. Metalen deuren met glas, met aan weerszijden lantaarns met melkglas. In het eenlaags gedeelte van de noordwestgevel dubbel openslaande eenruits houten garagedeuren. Rechts ervan een tweelaags gedeelte met dienstvertrekken. Ook hierin garagedeuren. In het midden van het tweelaags gedeelte een entree met erboven smalle verticale vensters.WaarderingWoonhuis van het type landhuis van de historische buitenplaats Groot Haesebroek is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, architectuurhistorische en ensemblewaarde:- als voorbeeld van het Nieuwe Bouwen naar ontwerp van de Belgische architect Henry van de Velde;- als woonhuis van de Kröller-Müllers;- vanwege de gaafheid in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering;- vanwege de ruimtelijke samenhang met de overige complexonderdelen.
Monumentnummer: 524584
Inleiding complexonderdeel 2HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorend bij de historische buitenplaats Groot Haesebroek is in twee delen te onderscheiden: het negentiende eeuwe park in Landschapsstijl en de vroeg-twintigste-eeuwse tuin in Nieuw Architectonische tuinstijl.OmschrijvingHet 19de-eeuwse park in Landschapsstijl is aangelegd met een weids gazon en diverse solitaire bomen..... Ten zuidwesten van het huis ligt een rechthoekige, symmetrische aangelegde tuin in Nieuw Architectonische stijl omgeven door geschoren taxusbomen. Vanaf het gemestelde terras is de tuin via gemetselde treden bereikbaar. Een grindpad scheidt het terras van een rechthoekig gazon. In het gazon, ter breedte van de zuidwestgevel, bevond zich oorspronkelijk een vijver. Op het gazon staan verschillende geschoren taxusbomen in diverse vormen.WaarderingDe historische tuin- en parkaanleg is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, tuinhistorische en ensemblewaarde- als karakteristieke en typische aanleg in gemengde stijl, waarvan een groot deel van de oorspronkelijke monumentale beplanting in tact is;- vanwege de ruimtelijke samenhang van het park en het landhuis met de daarom heen gelegen formele tuin in de Nieuwe Architectonische tuinstijl- vanwege de gaafheid in hoofdvorm.
Monumentnummer: 524585
Inleiding complexonderdeel 3 MOESTUINENSEMBLE met vroeg twintigste-eeuwse KAS en TUINMUUR behorend bij de historische buitenplaats Groot Haesebroek. Aan de westzijde van de formele tuinaanleg ligt een de moes- en bloementuin. Omschrijving De rechthoekige moes- en bloementuin heeft een rechthoekig padenplan (grindpaden). In dit gedeelte staat een glazen kas en een gemetselde tuinmuur. Waardering Moestuin ensemble met kas en tuinmuur van algemeen belang vanwege cultuurhistorische , tuinhistorische en ensemblewaarde: - als typisch voorbeeld als onderdeel van de tuinaanleg in Nieuw Architectonische tuinstijl; - vanwege de gaafheid in hoofdvorm; - vanwege de ruimtelijke samenhang met het landhuis; - vanwege de bijzondere combinatie met het aangrenzende park in Landschapsstijl. - vanwege de gaafheid van de onderdelen.
Monumentnummer: 524586
Inleiding complexonderdeel 4TOEGANGSHEK, behorend bij de historische buitenplaats Groot Haesebroek gebouwd in 1928-1929 in de stijl van het Nieuwe Bouwen.OmschrijvingToegangshek, bestaande uit twee uit gele baksteen opgetrokken hekpijlers en dubbel openslaande ijzeren toegangshekken (vleugeldeuren). Aan weerszijden ijzeren hekwerk op gemetselde plint op gebogen grondvlak.WaarderingToegangshek van Groot Haesebroek is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, architectuurhistorische en ensemblewaarde:- als gaaf en karakteristiek onderdeel van de buitenplaats;- door beeldbepalende situering aan de Groot Haesebroekseweg als entree tot de buitenplaats;- vanwege de ruimtelijke samenhang met de overige complexonderdelen;- vanwege de gaafheid in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering.
Status:
Monumentnummer: 524582
Monumentenregister: Complexomschrijving InleidingHISTORISCHE BUITENPLAATS GROOT HAESEBROEK met WOONHUIS (1) van het type landhuis uit 1928-1929, HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), MOESTUINENSEMBLE met KAS en TUINMUUR (3), TOEGANGSHEK (4). De in oorsprong 17de eeuwse historische buitenplaats dankt de huidige verschijningsvorm grotendeels aan veranderingen die in de 19de eeuw en 1928-1929 zijn doorgevoerd in parkaanleg en bebouwing.De oudst bekende vermelding van het landgoed, onder de naam "Haesbroek" stamt uit 1320. In de 17de eeuw bestond het behalve uit een landhuis uit een tweetal boerderijen. Sinds de 18de eeuw staat het landgoed bekend als "Groot Haesebroek". Bij Buurtweg 14, een verbouwde portierswoning met toegangshek, zou de entree zijn geweest.Blijkens de kadastrale kaart uit 1822 kwam de oprijlaan (nu: Nachtegaallaan) in de middenas van het landhuis uit op de Schouwweg. In 1837/1854 kocht Prins Frederik der Nederlanden, zoon van koning Willem I de buitenplaats, tezamen met het ten noorden ervan gelegen Wildrust. Hij liet het huis bewonen door zijn rentmeester. Uit deze periode dateert waarschijnlijk het park in Landschapsstijl.Blijkens een kaart uit omstreeks 1855, werd het landgoed aan zuidzijde begrensd door Blankenburg, aan westzijde door de duinen, aan noordzijde door Wildrust. Het park had toen waarschijnlijk al een vroeg landschappelijk aanleg. C.E.A. Petzold, die in dienst was bij de prins en middels ondermeer een 'Umfahrungsweg' een eenheid tussen de verschillende eigendommen van de prins wist te creëren, heeft mogelijk op Groot Haesebroek gewerkt. Nadat Prinses Marie van Wied, het landgoed van haar vader Prins Frederik had geërfd, verkocht zijn het in 1898 aan Dr. M.A.J. Geluk. Het noordwestelijk gedeelte werd tot de langgerekte slingerende waterpartij afgesplitst en tegelijk met aan de noordoostzijde gelegen 'Wildrust' ondergebracht in een exploitatiemaatschappij. Onder directie van en naar ontwerp van de Haagse architect Johns. Mutters werd het eerstgenoemde deel verkaveld als villapark 'De Kieviet, terwijl Wildrust op een bescheiden schaal met enkele grote villa's is bebouwd. A.G. Kröller kocht het huidige gedeelte van de buitenplaats met het doel er landhuis te bouwen om er de schilderijencollectie van zijn vrouw H.E.L. Kröller-Müller onder te brengen. Zij gaven hun huisarchitect de Belg Henry van den Velde opdracht voor het maken voor een nieuw landhuis, waar tevens hun schilderijencollectie kon worden ondergebracht en lieten het oude huis afbreken. Omdat voor het oorspronkelijke plan de lokatie niet geschikt bleek, werd een kleiner huis ontworpen in een aan de Art Nouveau en het Nieuwe Bouwen verwante stijl. Ten zuidwesten van het huis ligt een formele tuinaanleg ten westen daarvan een moestuingedeelte, waarin plantenkas en tuinmuur. Tijdens de Tweede wereld Oorlog is het huis door de Duitsers bezet. In 1949 werd het huis, als dankbetuiging voor de bevrijding door de Canadezen geschonken aan de regering van Canada, die het sindsdien gebruiken als woning voor de ambassadeur. N.B. De dienstwoning met stal (Kievietslaan 62), die naar ontwerp van W.M. Dudok uit 1937 aan de westrand langs de duinen is gebouwd, is door een verbouwing tot woonhuis van ondergeschikt belang geworden en valt buiten de bescherming. OmschrijvingDe ten noordwesten van de Groot Haesebroekseweg gelegen monumentale wordt aan het noordwesten begrenst door de duinen, aan het noordoosten door het golfterrein van de Duinhoeve (Groot Haesebroekseweg 22) en in het zuidwesten door de bebouwing van De Kieviet. Vanaf het toegangshek aan de Groot Haesebroekseweg loopt een oprijlaan met een keerlus in zuidelijke richting naar de hoofdingang van het landhuis, die aan de noordoostzijde ligt. Aan de zuidwestzijde ervan bevindt zich een formele tuin in de Nieuwe Architectonische tuinstijl. Ten westen hiervan een moestuin met tuinmuur en kas. Aan de zuidoostzijde ligt het open gedeelte van een in Landschapsstijl aangelegd park. WaarderingDe historische buitenplaats Groot Haesebroek is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, architectuurhistorisch en ensemblewaarde -als representatief voorbeeld van een deels getransformeerde buitenplaats met een ouder (19de-eeuwse) tuinaanleg en een jonger (20ste-eeuws) huis;- als voorbeeld een gave 19de-eeuwse tuinaanleg in Landschapsstijl;- vanwege de hoofdvorm, het materiaalgebruik en de detaillering van het huis, de complexonderdelen en de tuin- en parkaanleg die zich nog vrijwel in oorspronkelijke staat bevinden;- vanwege het landhuis dat een kenmerkende plaats inneemt binnen het oeuvre van de Belgische architect Henry van de Velde in het bijzonder en binnen architectuur van het Nieuwe Bouwen in het algemeen;- vanwege de ruimtelijke samenhang van het park en het huis met de formele tuin;-vanwege de positie die de opdrachtgevers, de heer en mevrouw Kröller-Müller, innamen in de geschiedenis van het kunstverzamelen in Nederland.
Monumentnummer: 524583
Inleiding complexonderdeel 1Hoofdonderdeel van de historische buitenplaats Groot Haesebroek wordt gevormd door het WOONHUIS van het type landhuis van architect Henri van de Velde, gebouwd in 1928-1929 in de stijl van het Nieuwe Bouwen.OmschrijvingMonumentaal onderkelderd woonhuis dat zich kenmerkt door de ten opzichte van elkaar zowel in hoogte als gevellijn verspringende bouwmassa's met afgeronde hoeken en platte daken. Het pand heeft merendeels twee bouwlagen, die echter t.o.v. elkaar in hoogte verschillen. Op hoek NO-NW-gevel een eenlaags deel, evenals in het midden van de ZO-gevel. Aldaar voorzien van balkon met iet uitgemetselde balustrade. Entreepartij in NO-gevel eveneens in eenlaags deel. De gevels zijn opgetrokken uit gele baksteen in halfsteensverband met diepliggende voegen. Rollagen boven vensters, entreepartijen en ter hoogte van de lekdorpels. Liggende en staande rechthoekige en vierkante vensters met stalen ramen. Zuidoost-gevel is symmetrisch van opzet en bestaat uit tweelaags hoekpaviljoens, die op de hoeken weer iets lager zijn. Ertussen eenlaags middendeel met uitspringend balkon dat iets uitgemetselde balustrade heeft. Geheel voor hoger tweelaags deel. Voor zuidwestgevel een gemetseld terras, vanaf de tuin toegankelijk middels trap van vier treden.In de noordoostgevel bevindt zich de hoofdentree, in iets terugliggend eenlaags bouwdeel. Entreepartij wordt gekenmerkt door hoge natuurstenen plint in de gevel en natuurstenen omlijsting van de deur. Boven de entreepartij een zware luifel met glazen koepels. Metalen deuren met glas, met aan weerszijden lantaarns met melkglas. In het eenlaags gedeelte van de noordwestgevel dubbel openslaande eenruits houten garagedeuren. Rechts ervan een tweelaags gedeelte met dienstvertrekken. Ook hierin garagedeuren. In het midden van het tweelaags gedeelte een entree met erboven smalle verticale vensters.WaarderingWoonhuis van het type landhuis van de historische buitenplaats Groot Haesebroek is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, architectuurhistorische en ensemblewaarde:- als voorbeeld van het Nieuwe Bouwen naar ontwerp van de Belgische architect Henry van de Velde;- als woonhuis van de Kröller-Müllers;- vanwege de gaafheid in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering;- vanwege de ruimtelijke samenhang met de overige complexonderdelen.
Monumentnummer: 524584
Inleiding complexonderdeel 2HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorend bij de historische buitenplaats Groot Haesebroek is in twee delen te onderscheiden: het negentiende eeuwe park in Landschapsstijl en de vroeg-twintigste-eeuwse tuin in Nieuw Architectonische tuinstijl.OmschrijvingHet 19de-eeuwse park in Landschapsstijl is aangelegd met een weids gazon en diverse solitaire bomen..... Ten zuidwesten van het huis ligt een rechthoekige, symmetrische aangelegde tuin in Nieuw Architectonische stijl omgeven door geschoren taxusbomen. Vanaf het gemestelde terras is de tuin via gemetselde treden bereikbaar. Een grindpad scheidt het terras van een rechthoekig gazon. In het gazon, ter breedte van de zuidwestgevel, bevond zich oorspronkelijk een vijver. Op het gazon staan verschillende geschoren taxusbomen in diverse vormen.WaarderingDe historische tuin- en parkaanleg is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, tuinhistorische en ensemblewaarde- als karakteristieke en typische aanleg in gemengde stijl, waarvan een groot deel van de oorspronkelijke monumentale beplanting in tact is;- vanwege de ruimtelijke samenhang van het park en het landhuis met de daarom heen gelegen formele tuin in de Nieuwe Architectonische tuinstijl- vanwege de gaafheid in hoofdvorm.
Monumentnummer: 524585
Inleiding complexonderdeel 3 MOESTUINENSEMBLE met vroeg twintigste-eeuwse KAS en TUINMUUR behorend bij de historische buitenplaats Groot Haesebroek. Aan de westzijde van de formele tuinaanleg ligt een de moes- en bloementuin. Omschrijving De rechthoekige moes- en bloementuin heeft een rechthoekig padenplan (grindpaden). In dit gedeelte staat een glazen kas en een gemetselde tuinmuur. Waardering Moestuin ensemble met kas en tuinmuur van algemeen belang vanwege cultuurhistorische , tuinhistorische en ensemblewaarde: - als typisch voorbeeld als onderdeel van de tuinaanleg in Nieuw Architectonische tuinstijl; - vanwege de gaafheid in hoofdvorm; - vanwege de ruimtelijke samenhang met het landhuis; - vanwege de bijzondere combinatie met het aangrenzende park in Landschapsstijl. - vanwege de gaafheid van de onderdelen.
Monumentnummer: 524586
Inleiding complexonderdeel 4TOEGANGSHEK, behorend bij de historische buitenplaats Groot Haesebroek gebouwd in 1928-1929 in de stijl van het Nieuwe Bouwen.OmschrijvingToegangshek, bestaande uit twee uit gele baksteen opgetrokken hekpijlers en dubbel openslaande ijzeren toegangshekken (vleugeldeuren). Aan weerszijden ijzeren hekwerk op gemetselde plint op gebogen grondvlak.WaarderingToegangshek van Groot Haesebroek is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, architectuurhistorische en ensemblewaarde:- als gaaf en karakteristiek onderdeel van de buitenplaats;- door beeldbepalende situering aan de Groot Haesebroekseweg als entree tot de buitenplaats;- vanwege de ruimtelijke samenhang met de overige complexonderdelen;- vanwege de gaafheid in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering.
Bescherming terrein
Status:
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming:
Bestemming: (Natuurgebied)
Bestemming: (Cultuurhistorie)
Bestemming: (Archeologie)
Bestemmingsplan: J
Bestemming:
Bestemming: (Natuurgebied)
Bestemming: (Cultuurhistorie)
Bestemming: (Archeologie)
Auteur en datum
Auteur: T.M. Veken
Beschrijving gemaakt: december 2003
Auteur: T.M. Veken
Beschrijving gemaakt: december 2003
Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.
N.v.t.
Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.
N.v.t.
Overig onderzoek
N.v.t.
N.v.t.
Geomorfologische codering
Onbekend
Onbekend
Bodemkundige codering
Onbekend
Onbekend
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.