Suideras, Het
IN BEWERKING [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Suideras, Het
Locatie
Adres: Vierakkersestraatweg 34, 7233 SG Vierakker
Vierakker
Gemeente Gemeente Vorden
Provincie Gelderland
Suideras ligt aan de weg tussen Vierakker en Wichmond, langs de Baakse beek en het Groene kanaal.
Typologie
Het is niet bekend hoe het middeleeuwse Suideras eruit heeft gezien. Het is dan ook moeilijk om een typologie vast te stellen voor dit object. Uit oude foto's blijkt dat het ging om een breed huis met de ingang aan de westzijde. De voorgevel telde een breedte van acht vensters in een symmetrische achttiende-eeuwse stijl. Het is onduidelijk of, en hoe, in dit huis nog delen van een ouder huis waren verwerkt.
Etymologie
Wellicht dat de naam 'Suideras' is afgeleid van 'Zuurhuis', wat 'huis op zure grond' betekent. Het vroegere huis lag bij een arm van de Oude IJssel. Het is mogelijk dat grond daar toen drassig en zuur was. Dit terrein heeft men dan later door afwatering en bemesting kunnen verbeteren.
Huidige situatie
Het huidige Suideras werd voltooid in 1892. Het is een huis in neo-renaissance-stijl. Sinds de bouw is er niet veel aan het huis veranderd. Voor het huis staat een koetshuis dat dateert uit de achttiende eeuw. In de voorgevel van het koetshuis bevindt zich een nis met daarin een natuurstenen vaas. De nis reikt vanaf de grond tot aan de dakgoot. Rond het Suideras ligt een park in Engelse landschapsstijl. Het park is aangelegd in de negentiende eeuw, maar vertoont ook achttiende-eeuwse en twintigste-eeuwse kenmerken.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Het huidige Suideras is gebouwd tussen 1890 en 1892. De middeleeuwse voorganger van dit huis werd gesloopt in 1891. Het nieuwe huis werd echter niet op dezelfde plaats gebouwd, maar precies tegenover het oude huis aan en andere kant van de gracht. Het is niet bekend hoe het oude Suideras eruit heeft gezien.
Afmetingen
De afmetingen van het middeleeuwse huis zijn onbekend.
Oudste vermelding
Datum: 1326
Bron: leenacte uit 1326 in Sloet en Van Veen 1917
In 1326 werd Henrick van Suderoes beleend met ''t goed te Suderoes'.
Bezitsgeschiedenis
De eerste vermelding van het goed Suideras in het leenregister dateert uit 1326. Met dit 'Goet te Suderoes' werd Henrick van Suderoes in dat jaar beleend. Waarschijnlijk is het goed Suideras op een gegeven moment in twee delen gesplitst. In 1492 werd Dirck van Suderaes beleend met de helft van het goed en toen vermelde men ook in de leenacte dat Jacob van Hackfort de andere helft in bezit had. Hoe dat zo is gekomen, is niet overgeleverd. Het is zeer waarschijnlijk dat beide delen van het landgoed nooit meer in hand zijn gekomen. De overgeleverde gegevens hebben betrekking op de helft, die oorspronkelijk in handen was van Dirck van Suderaes in 1492. Waarschijnlijk heeft Evert van Zuyrhuys het goed in 1538 verkocht aan Johan Goltstein. In 1544 werd Henrick Goltstein met een deel van het landgoed beleend. Hierbij vond er weer een deling plaats. Jacob Snijder van Essen en Evert van Suderas junior kregen een deel van de afgespleten landerijen in handen. In 1557 droeg Henrick Golstein zijn leengoed over aan zijn zuster Sophia, waarmee het landgoed weer in zijn oorspronkelijke omvang was hersteld. Doordat zij getrouwd was met Henrick Boshoff, kwam het Suideras in handen van de familie Boshoff. In 1661 besloot Coenraet Jacob Boshoff de 'olde adelycke Havesaete Suyderhuys' te verkopen (Harenberg, 1989, p. 21). Het huis werd in 1662 gekocht door Jan Hendrick Swaefken. Deze moest het Suideras noodgedwongen aan dr. Arnold van Eck overdragen, aan wie hij een lening niet kon terugbetalen. De nieuwe eigenaar werd in 1701 met het landgoed beleend. In 1763 overleed zijn zoon, Hendrik Johan van Eck, kinderloos. Hij liet zijn bezittingen na aan drie neven en zes nichten. Aangezien dit geen werkbare situatie was, werd het Suideras verkocht. In 1764 volgde belening van de nieuwe eigenaar, August Robbert van Heeckeren. Zijn vrouw en dochter verkochten het landgoed na de dood van August Robbert in 1811. Het Suideras werd gekocht door Clemens Frederik Wilhelm baron van der Heyden van Doornenburg. In 1934 erfde zijn kleindochter Maria Josephina Ernestina Alexandrina het Suideras. Zij was de echtgenote van Jhr. Mr. Charles Joseph Marie Ruys de Beerenbrouck. De huidige eigenaressen zijn de twee dochters van dit echtpaar, Jkvr. Maria Johanna Alexandra, getrouwd met Jhr. Mr. Carel Marie Otto van Nispen tot Sevenaer en Jkvr. Johanna Maria Alfrida Louisa, douairière van Jan Joseph Godfried baron van Voorst tot Voorst.
Bouwgeschiedenis
In te vullen door RAAP, volgens hun brief van 8 november 2000.
Afbeeldingen
-Het oude Suideras. Foto van vóór 1891. Particuliere collectie(Harenberg, 1989, p. 20).-Het oude Suideras. Foto van vóór 1891. Particuliere collectie(Harenberg, 1989, p. 19).-Het nieuwe Suideras tijdens de bouw. Op de achtergrond links zijn nog resten van het oude Suideras te zien. Foto 1890-1892. Particuliere collectie(Harenberg, 1989, p. 21).-De oostzijde van het nieuwe Suideras tijdens de bouw. Foto 1890-1892. Particuliere collectie(Harenberg, 1989, p. 21).-Het nieuwe Suideras voor de verwijdering van het bordes. Foto vóór 1934. Particuliere collectie(Harenberg, 1989, p. 22).-Situatieschets van het Suideras. Tekening door C.J. Willems (Harenberg, 1989, p. 29).
Bronnen
Literatuur
Harenberg, J., 1989, Kastelen en landhuizen rond Lochem. Kleine monumentenreeks. Zutphen, p. 18-29.Harenberg, J., 1969, De kastelen van Graafschap en Liemers. Zutphen, nr. 20.Schulte, A.G., 'Een korte geschiedenis van het Huis Suideras en haar bewoners', in: C.C.C.M.Van Nispen tot Sevenaer(ed.), 't Suideras en zijn bewoners. Vierakker, 1994.Sloet, J.J.S. en J.S. van Veen, 1917, Register op de leenacten van het Vorstendom Gelre en Graafschap Zutphen. Het Kwartier Zutphen, bewerkt door J.S. van Veen met bijvoegsel. Arnhem.Stenvert, R.,C. Kolman, S. Broekhoven en B. Olde Meierink, 2000, Monumenten in Nederland. Gelderland. Zwolle, p. 314-315.
Documentatie
?
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: ?
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: W. Landewé
Beschrijving gemaakt: 21-11-2000
Bouwhistorisch onderzoek RCE
?
Archeologisch onderzoek RCE
?
Overig onderzoek
?
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.