Object
Kinkelenburg, De

Locatie
Adres:
Bemmel
Gemeente Bemmel
Provincie Gelderland

Typologie

Kasteel de Kinkelenburg is een polygonale burcht ?(of 10: compact zaaltorenkasteel?)

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 18-10-2000

Van het middeleeuwse Kinkelenburg staan nog de oostelijke toren uit de dertiende of veertiende en westelijke de toren uit de vijftiende eeuw. Bovendien heeft men de achttiende-eeuwse vleugel gebouwd op de oudere ringmuur van het kasteel. De raadzaal is nog ingericht in de Lodewijk-XVI-stijl, waarbij de wandversiering nog intact is gebleven. De burgemeesterskamer is ingericht met een bijzondere schouw uit de zeventiende eeuw.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Van het middeleeuwse Kinkelenburg staan nog de oostelijke toren uit de dertiende of veertiende en westelijke de toren uit de vijftiende eeuw. Bovendien heeft men de achttiende-eeuwse vleugel gebouwd op de oudere ringmuur van het kasteel.

Afmetingen
De kelderverdieping van kasteel Kinkelenburg meet ongeveer 17 bij 15 meter.

Oudste vermelding
Datum: 1403
Bron:

"'een huys ende hoffstadt met graven ende cingelgraven tot Bemmel gelegen'."

In 1403 werd Johan van Ambe beleend met 'een huys ende hoffstadt met graven ende cingelgraven tot Bemmel gelegen ende den wind van den meulen tot Bemmel tot een Zutphense leen' (Eliëns en Harenberg, 1984, p. 253).

Bezitsgeschiedenis
In 1403 werd Johan van Ambe beleend met kasteel Kinkelenburg. Via Ida van Ambe kwam het kasteel in bezit van de familie van Munster. In 1501 werd Dirck van Munster met Kinkelenburg beleend. Het kasteel kwam in 1556 in handen van de familie Van Boeckholt en in 1593 kreeg het geslacht van Randwijck Kinkelenburg in handen. In 1647 overleed Rutger van Randwijck kinderloos, waardoor Barthold van Gendt tot Meynerswijk Loenen in het bezit van het kastel kwam. Zijn zoon verkocht Kinkelenburg in 1663 aan kapitein-luitenant De Hallart. Elisabeth Leeuwen, weduwe van Bertram van Eck, kocht Kinkelenburg in 1681. Pas in 1686 wordt het kasteel met de naam Kinkelenburg aangeduid. Vervolgens wordt het kasteel achtereenvolgens eigendom van de families de Beyer, Van Oven en De Fockert. In 1946 raakte Kinkelenburg in handen van de gemeente Bemmel via de families Quack, Van de Loo, Smits en Homan van der Heyde. Het kasteel was in de oorlog zwaar beschadigd. De gemeente Bemmel liet de Kinkelenburg restaureren. Die restauratie vond plaats van 1952 tot 1954 onder leiding van de architect Ch. Estourgie uit Nijmegen.

Bouwgeschiedenis
De oostelijke toren dateert uit de dertiende of veertiende eeuw. De toegang tot het kasteelterrein bevond zich oorspronkelijk aan de westzijde van de toren. Daarbij was er sprake van een houten burg. Vermoedelijk bouwde men in de vijftiende eeuw de westelijke toren ter verdediging van de toegang. Deze tweede toren is gebouwd van afbraakmateriaal. De twee torens werden in het laatste kwart van de zestiende en het eerste kwart van de zeventiende eeuw met elkaar verbonden. In de late zestiende of zeventiende eeuw bracht men in de twee torens vensters met kruiskozijnen aan. In 1765 werd de Kinkelenburg uitgebreid en gemoderniseerd. Op de oude ringmuur bouwde men een vleugel en die voorzag men van schuiframen. Uit afgebrokkelde muurresten op de tekeningen van Cornelis Pronk uit 1731 blijkt dat er waarschijnlijk voor 1745 ook iets op die plek heeft gestaan. Aan de noordzijde van het kasteel plaatste men een stenen brug. Waarschijnlijk stond er op de walmuur, die de voorburcht omsloot ook nog een klein gebouwtje tussen twee trapgevels. De Kinkelenburg werd in de tweede wereldoorlog zwaar beschadigd. De stenen brug werd bij de restauratie van 1952-1954 vervangen door een nieuwe brug van baksteen met drie rondbogen. Tijdens de restauratie herbouwde men ook de achttiende-eeuwse vleugel.

Afbeeldingen
-Kasteel Kinkelenburg gezien vanuit het noordwesten. Tekening van H. Spilman uit de achttiende eeuw. Particulieren collectie van F.M. Eliëns (Eliëns en Harenberg, 1984, p. 255).

Literatuur
Eliëns, F.M. en J. Harenberg, 1984, Middeleeuwse kastelen van Gelderland. Rijswijk, p. 253-256. Wolters, J., 1955, ‘Over-Betuwse ridders en heren. De Ambe’s: van Aam of van Bemmel?’, in: Over-Betuwse historiën, 1955, z.p. Documentatiecentrum NKS, map Ambe.

Coördinaten
Coordinaten: , 
Kaartblad:  , x: 190.034, y: 433.574, precisie 3

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: ?
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: W. Landewé
Beschrijving gemaakt: 18-10-2000