Object
Wiltenburg

Locatie
Adres: Marsdijk
Bunnik
Gemeente Bunnik
Provincie Utrecht

Wiltenburg was gelegen ten noorden van de Marsdijk te Bunnik, gedeeltelijk op de plaats waar nu het uit 1870 daterende fort Vechten staat. De locatie die hier wordt aangegeven, is gebaseerd op de waarnemingen in Archis, met als toponiem 'DE WILTENBURG/ DE BURG' waarbij enkel Romeinse vondsten zijn gedaan, maar wat toch gebaseerd moet zijn op iets van die naam in de directe omgeving.

Typologie

Op basis van archiefgegevens is vast te stellen waar Wiltenburg gelegen moet hebben. Er zijn echter geen afbeeldingen van het object, en ook de plattegrond is niet bekend. Het is daardoor niet mogelijk Wiltenburg te typeren.

Etymologie
Wiltenburg is waarschijnlijk genoemd naar het volk de Wilten die ten tijde van de volksverhuizingen in de 5de eeuw zich in de huidige provincie Utrecht vestigden.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 31 augustus 1999

Er is niets meer zichtbaar van Wiltenburg.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Op de plaats waar Wiltenburg gelegen moet hebben is in de 19de eeuw het fort Vechten gebouwd.

Afmetingen
De afmetingen van een eventueel middeleeuws versterkt complex op deze locatie zijn onbekend.

Fysisch-geografische situering
Zoals vermeld in Archis: geomorfologie - Rivieroeverwal, bodemkunde - Terp, Oude bewoningsplaatsen.

Oudste vermelding
Datum: 723
Bron: Onbekend

De eerste keer dat Wiltenburg in de bronnen voorkomt is in 723. De Frankische hofmeier Karel Martel gaf toen de villa Vechten met de resten van het Romeinse castellum aan de Utrechtse bisschop. Er is geen citaat voorhanden.

Bezitsgeschiedenis
De eerste keer dat Wiltenburg in de bronnen voorkomt is in 723. De Frankische hofmeier Karel Martel gaf toen de villa Vechten met de resten van het Romeinse castellum aan de Utrechtse bisschop. Wat de bisschop ermee gedaan heeft, is onbekend. Waarschijnlijk heeft hij het goed weggeschonken, want de volgende keer dat het in de bronnen voorkomt, in 1162, is het eigendom van het O.L.V. klooster te Middelburg. Mogelijk was het de bedoeling dat er in de 'curthe te Vethen in Wiltenburg', zoals het werd genoemd, een nieuw klooster zou worden gesticht. In 1169 is er echter een vermelding van Boudewijn van Holland, proost van S. Marie (te Utrecht) die de kanunniken van zijn kapittel de rechtsmacht en de grove en smalle tienden van Wiltenburg schenkt. Deze rechten waren al langer in bezit van de proosdij van S. Marie, want er wordt bovendien gesproken van Herman van Waaien die de rechten in leen had gehouden van de proost en diens voorgangers. De kloosterstichting door het O.L.V. klooster kon niet doorgaan, omdat de proost rechten bezat op het stuk land waar het nieuwe klooster moest komen. Wiltenburg lijkt daarna al snel weer een leengoed van de bisschop te zijn geworden. Uit het bovenstaande is af te leiden dat Wiltenburg waarschijnlijk in de 12de eeuw al geen curtis van de bisschop meer was. Bij een hof dat nog in gebruik was, lieten de bisschoppen namelijk het goederencomplex intact. De hof, de omgeving en de bijbehorende rechten waren dan allemaal in handen van een leenman. Bij Wiltenburg was dat niet meer het geval, dus was het waarschijnlijk geen curtis van de bisschoppen meer. Het grondgebied van Wiltenburg is in de 14de tot de 18de eeuw in verschillende stukken gesplitst, maar er is geen sprake van een nieuw kasteel.

Historische betekenis
Onbekend.

Bouwgeschiedenis
Er is niets bekend over de bouwgeschiedenis van Wiltenburg.

Afbeeldingen
Er zijn geen afbeeldingen van Wiltenburg.

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
- Dekker, C. 1983, Het Kromme Rijngebied in de Middeleeuwen (Utrecht) 75-77. - Olde Meierink, B., e.a., 1995, Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht (Utrecht) 538

Documentatie
N.v.t.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:  (Fort Vechten; De Burg; Marsdijk; Polder Vechter- en Oudwulverbroek)

Bestemming
Bestemmingsplan: J (Bpbnkfortvechten, vastgesteld op 23-6-2011. Identificatie: NL.IMRO.0312.bpBNKfortvechten-va01 (bron: www.ruimtelijkeplannen.nl, geraadpleegd WL 18-8-2011).)
Bestemming:  (Enkelbestemming Cultuur en ontspanning)
Bestemming:  (Dubbelbestemming Waarde - Cultuurhistorie)

Auteur en datum
Auteur: M.D. Saan
Beschrijving gemaakt: 31 augustus 1999

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
3K25, Rivieroeverwal

Bodemkundige codering
|f Terp, Oude bewoningsplaatsen.