Object
Royestein

Locatie
Adres: Wijkersloot te Cothen.
Cothen
Gemeente Cothen
Provincie Utrecht

Royestein lag iets ten zuiden van Werestein in de buurtschap Dwarsdijk op de plaats waar de Dwarsdijkswetering en de Wijkersloot elkaar ontmoeten.

Typologie

De typologie van het middeleeuwse huis Royestein is onbekend.

Etymologie
Het is niet bekend waar de naam Royestein van is afgeleid. 'Stein' is een aanduiding voor stenen huis. 'Roye' kan duiden op de rode kleur van het kasteel.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 23-7-2009

Er is niets meer zichtbaar van huis Royestein. Op de voormalige kasteelplaats ligt nu een boomgaard.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Er zijn geen resten meer te vinden van huis Royestein.

Afmetingen
De hoofdburcht, exclusief de grachten, mat circa 10 x 12 meter. De voorburcht mat ca. 50 x 75 meter. Het gehele terrein mat ca. 55 x 80 meter (de voorburcht omsloot de hoofdburcht aan drie zijden.De afmetingen zijn gebaseerd op de kadastrale minuut.

Fysisch-geografische situering
Zoals vermeld in Archis: geomorfologie - Rivieroeverwal, geologie - Kalkloze poldervaaggronden; zavel en lichte klei, profielverloop 3, of 3 en 4.

Oudste vermelding
Datum: 1442
Bron: erfpachtrenversaal (Schuylenburg en Joosting 1917, 202)

In een erfpachtrenversaal uit 1442 is sprake van 'een huis genaamd Royestein te Cothen' (geciteerd naar Schuylenburg en Joosting 1917, 202).

Bezitsgeschiedenis
Het huis wordt voor het eerst genoemd in een erfpachtrenversaal uit 1442. Op 4 april 1482 machtigt bisschop David van Bourgondië zijn deurwaarder Ferloff van Meus van Vosselair om zijn goed Roedensteijn met toebehoren in lijftocht te geven aan Jacop van Maubeuge en diens vrouw Adriane Claessoen en het daarna in eigendom over te dragen aan Johan van Rodensteyn, zoon van Adriane. In 1509 wordt Evert Gijsbrechtszn. Van Coddenoerde beleend met de 'hofstede Rodesteyn te Cothen'. In 1609 heeft Nicolas van Cordenert 'een steenen camer Royestein genaem Roijestein' in handen. Helaas zijn over de bezitsgeschiedenis verder geen gegevens voorhanden.

Historische betekenis
...

Bouwgeschiedenis
De oudste vermelding van het huis Royestein dateert uit 1442. Het huis moet dus al voor die tijd zijn gebouwd. Het is onbekend hoe het huis er toen uit zag. De oudste afbeelding van het huis Royestein stamt uit 1665. Het betreft een onderkelderd huis van twee verdiepingen op een L-vormige plattegrond met aan drie zijden een trapgevel, waarin de schoorstenen waren opgenomen. Er was een voorburcht die werd beschermd door een poortgebouw. Op de voorburcht stond een boerderij. Dit is het 17de-eeuwse uiterlijk. Het is niet bekend hoe het huis er in eerdere eeuwen uit heeft gezien. In 1772 zou Royestein 'verbeterd' zijn, zo meldt de Tegenwoordige Staat. In 1830 werden de grachten nog aangegeven op de kadastrale kaart, maar rond 1854 verkeerde het huis in vervallen staat. Wanneer het huis is afgebroken is niet bekend.

Afbeeldingen
- Anonieme tekening van Roodesteyn, 1665. HUA-TA 1119-109. (Van Ginkel-Meester en Vernooij, 1992, 41).
- Tekening van J. van den Berg 1856. (Van Woudenberg 2011, 5)
- Kadastrale minuut, kadastrale gemeente Cothen, 1829, sectie C, blad 2, nr 129 (huis) en 130-132 (https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/rce-mediabank/detail/a763932c-94d7-11e5-a829-3fa6bfd1be3c/media/9389c9df-f3e3-374f-0d2b-4a0f4f9614f1?mode=detail&view=horizontal&q=kadastrale%20cothen&rows=1&page=43, geraadpleegd op 11-10-2020).

Bronnen
Erfpachtrenversaal (W.C. Schuylenburg en J.G.C. Joosting, Bij het stadsarchief bewaarde archieven, Utrecht 1917. p. 202)

Literatuur
- Burik, C.A. en M.S.F. Kemp, 2004, 'Het Wijkse geslacht Smeets - Van Coddenoerde - Van Schuylenburch en de relatie met het geadelde geslacht Van Schuylenburch', De Nederlandse Leeuw 121 (2004), 137-176.
- Dekker, C, 1983, Het Kromme Rijngebied in de Middeleeuwen, Zutphen.
- Ginkel-Meester, S. van, en A. Vernooij, 1992, Cothen. Geschiedenis en architectuur, Zeist.
- Olde Meierink, B., e.a., 1995, Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht, p. 539.
- Woudenberg, Gerard van, 2011, 'Het vergeten huis Royestein te Cothen: Historie, eigenaren en bewoners (ca 1400-ca 1950)', Het Kromme Rijngebied 45(2011) nr. 3, 1-25.

Documentatie
N.v.t.

Coördinaten
Coordinaten: 51°59'4.32''N, 5°16'53.47''O
Kaartblad: 39A , x: 147.74, y: 444.02, precisie 2

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J (Bestemmingsplan Buitengebied)
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: M.D. Saan
Beschrijving gemaakt: 3 december 1999

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Geomorfologische codering
3K25, Rivieroeverwal.

Bodemkundige codering
Rn67C-VII, Kalkloze poldervaaggronden; zavel en lichte klei, profielverloop 3, of 3 en 4.