Brouwmeer

BASISREGISTRATIE [?]

Object
Brouwmeer

Locatie
Adres: Theerestraat
St. Michielsgestel
Gemeente St. Michielsgestel
Provincie Noord-Brabant

Het huis stond ten westen van Sint Michielsgestel op de zuidoever van de Dommel op een kleine afstand, ten noorden van de Theerestraat.

Typologie

De typologie van het huis is onbekend.

Etymologie

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 31-08-2003

Van het middeleeuwse huis de Brouwmeer is niets meer terug te vinden. Een boerderij op het voormalige kasteelterrein werd in de zestiger jaren van de vorige eeuw verbouwd tot landhuis [Van der Wielen].

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Grondgebruik:

Waarschijnlijk zitten er nog fundamenten of resten daarvan in de bodem. Daar is echter nog nooit onderzoek naar gedaan.

Afmetingen
De afmetingen zijn onbekend.

Oudste vermelding
Datum: 1475
Bron: W. Heesters/C.S.M. Rademaker, Sint-Michielsgestel, een Historische Verkenningstocht

"'stenen huis, met leien bedekt, door een gracht omgeven, met een poort, een houten brug, landerijen, een tuin en een boerderij met alle toebehoren' [vermelding uit 1562]."

[Van der Wielen heeft deze vermelding uit het artiel van Heesters en Rademaker gehaald. Nergens anders terug kunnen vinden. Aan de verwijzing van 1475 zat geen vermelding van een huis vast, maar Van der Wielen vult bij bouwgeschiedenis een citaat in uit 1562 waaruit wel zou blijken dat het hier om een kasteel gaat. Als dit citaat wat daar staat werkelijk uit een oorspronkelijke bron komt, dan is hier wel degelijk sprake van een kasteel geweest, voordeel van de twijfel gegeven, M. Verhoeckx]

Bezitsgeschiedenis
Het goed was waarschijnlijk een cijnsgoed van Herlaer. In 1475 verkocht het Grootziekengasthuis in Den Bosch het Gestelse goed de Brouwmeer aan Gerard Symonszoon, schepen. Het goed bleef in die familie tot 1562, toen Peter van Middegael, de latere kastelein van Herlaer, het huis kocht. Vanwege het huwelijk van Peters dochter Goswina kwam het huis in handen van de familie Van Boshuysen, maar in 1648 kwam Peters zoon Herman van Middegael op het huis te wonen. Hij woonde er tot zijn dood in 1650 [Van der Wielen].

Historische betekenis
Het was een van de adellijke huizen uit de omgeving. Het was waarschijnlijk een cijnsgoed van de heerlijkheid Herlaer [Van der Wielen].

Bouwgeschiedenis
De oudste vemelding dateert uit 1475, al is het onduidelijk of hierbij alleen het goed of ook een huis wordt vermeld; het goed is waarschijnlijk ouder. In 1562 wordt het huis omschreven als een 'stenen huis, met leien bedekt, door een gracht omgeven, met een poort, een houten brug, landerijen, een tuin en een boerderij met alle toebehoren'. Het slot zelf werd omstreeks 1850 afgebroken. De genoemde boerderij werd in de jaren zestig van de twintigste eeuw verbouwd tot landhuis [Van der Wielen].

Afbeeldingen
- Hoeve de brouwmeer, 1993, W. van Eijndhoven, boek Sint-Michielsgestel, een Historische Verkenningstocht door W. Heesters en C.S.M. Rademaker [vd Wielen]- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Sint Michielsgestel, Noord Brabant. Sectie F, blad 1, nr. 380 (http://watwaswaar.nl/#Xg-Km-7-ed-1v-1-3NdA-1PG4---4Om, geraadpleegd op 03-05-2011).- Google Earth foto, 2011, Locatie Brouwmeer (Documentatiecentrem NKS, digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
- Aa., van der, A. J., 1839, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, dl. 2, 785.- Heesters, W. en C.S.M. Rademaker, 1994, Sint-Michielsgestel, een Historische Verkenningstocht, 74, 109-110, 194 [Van der Wielen].- Smulders. F.W., 1951, "Echternach en St. Michiels-Gestel" in: Brabants Heem, 3, I, p. 82-83 [NKS documentatiecentrum].

Documentatie
N.v.t.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen / Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 31-08-2003 / 03-05-2011

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
2R7, Beekdalbodem met meanderruggen en geulen

Bodemkundige codering
pZg23, Beekeerdgronden; lemig fijn zand

Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.